Nadal vào chung kết Wimbledon 2010: Khi bản lĩnh lên tiếng

03/07/2010 19:20 GMT+7 | Tennis

(TT&VH Online) - 6-4, 7-6(8) và 6-4. Nadal chỉ mất 142 phút và 3 set đấu để chấm dứt giấc mơ của Andy Murray. Bây giờ trước mắt Nadal là Tomas Berdych và thêm một bước để anh tới thiên đường.

* Nadal "mất ngủ" vì...không có đối thủ

Sau cuộc phục sinh đẹp như mơ ở Roland Garros 2010 là một cuộc phục sinh khác hứa hẹn sắp trở thành hiện thực. Ở trạng thái thể lực sung mãn nhất, Rafael đơn giản là không thể bị đánh bại. Không phải là anh không có điểm yếu hay hạn chế trong kỹ năng thi đấu mà những phẩm chất đáng thèm muốn mà Nadal đang sở hữu đủ sức giúp anh khỏa lấp và bù đắp cho tất cả. Chẳng hạn cho tới thời điểm này, tay vợt số 1 thế giới vẫn giao bóng chưa hoàn hảo. Ở đây chúng ta chỉ nói đến khái niệm này ở mức độ tương đối.


 Nadal là biểu tượng tuyệt vời về sức mạnh ý chí và tâm lý thi đấu -  Ảnh Getty
Những cú service của Nadal vẫn chưa thể đạt tới tốc độ và có lực bay khủng khiếp như của những Soderling, Berdych trong thời gian gần đây, hay như của Federer hoặc Andy Roddick những năm trước. Ngay so với Murray đêm qua thì quả giao bóng của Nadal cũng thường không uy lực bằng. Dù vậy, anh vẫn thắng. Chiến thắng "kiểu Rafael Nadal". Cú sercice của tay vợt Tây Ban Nha tuy không quá mạnh nhưng lại rất xoáy. Điều đó cũng đủ khiến đối thủ của anh gặp khó khăn khi trả giao bóng. Đó là lí do vì sao tuy người ta không bao giờ đánh giá cú service của Nadal như một thứ "vũ khí" lợi hại giúp anh chơi đòn phủ đầu với đối thủ, nhưng thực tế thì đối phương cũng ít khi "ăn" được điểm từ những cú service của Nadal. Không cần họ trả giao bóng mắc lưới hay ra ngoài dây, dù họ có trả giao bóng chính xác nhưng chỉ cần bóng đi ngắn và lỏng (thường là thế vì như đã nói là Nadal giao bóng rất xoáy) thì điều đó cũng chẳng khác nào là cơ hội ngọn ăn cho "bò tót" Tây Ban Nha tung ra một cú thuận tay (tay trái) đưa bóng đi vừa chìm, vừa xoáy và vừa ăn sát vào dây khiến đối thủ phải quy hàng.

Trước Murray, những cú đánh thuận tay của Nadal vẫn giữ nguyên được "thương hiệu" của nó với độ ổn định và độ khó cao. Nhưng dĩ nhiên đó không phải là "vũ khí" duy nhất mà Rafael đã thể hiện trên mặt cỏ Wimbledon đêm qua. Một lần nữa anh lại cho thấy bản lĩnh của nhà vô địch. Bản lĩnh ở đây gồm 2 khía cạnh là bản lĩnh tâm lý và bản lĩnh chuyên môn trong đó hai cái bổ sung và hỗ trợ cho nhau. Trong 3 set đấu đêm qua thì ít nhất có 2 điểm nhấn đáng chú ý về phía Nadal. Thứ nhất là anh biết cách chắt chiu, tận dụng cơ hội để bùng nổ và tạo bước ngoặt quyết định của set đấu, hay của cả trận đấu. Như khi anh giành break của Murray ở game 9 của set 1 để vượt lên dẫn 5-4. Như khi anh giành tới 2 break khác của Murray ở các game 8 (san bằng tỷ số 4-4) và 10 của set 3 (giành setpoint và cũng là match point). Thứ 2 là anh biết cách sửa sai hoàn hảo để bù đắp cho sai lầm trước đó. Như khi anh thắng liền 3 điểm quyết định ở loạt tie-break của set 2 để hạ Murray 8-6, dù trước đó Nadal mắc lỗi kép và để tay vợt người Scotland đứng trước set point khi dẫn 6-5.

Những điểm nhấn mà Nadal tạo ra ở đây có một điểm chung là nó đến vào những thời khắc mang tính quyết định, tạo ra những bước chuyển mang tính bản lề của set đấu và của trận đấu. Chẳng hạn như ở set 1 khi hai tay vợt đang hòa nhau 4-4 khi cả hai đều tận dụng rất tốt game đấu mình cầm giao bóng thì Nadal đã vượt lên dẫn 5-4 nhờ giành được break và sau đó anh thắng tiếp game thứ 10 để kết thúc set đấu đầu tiên. Set 2, hai tay vợt tiếp tục bám đuổi nhau từng game đấu, thậm chí còn quyết liệt hơn set 1 khi họ hòa nhau tới 6-6. Ở loạt "đấu súng", Nadal mắc lỗi kép và bị Murray dẫn 6-5 nhưng sau đó anh hồi sinh ngoạn mục với 3 điểm thắng liên tiếp để đánh bại niềm hy vọng số 1 của quần vợt Vương quốc Anh với tỷ số tie-break là  8-6  Cũng như set 1, 3 điểm thắng liên tiếp này đóng vai trò quyết định giúp Rafael giành chiến thắng quan trọng 7-6 ở set 2. Set 3, Murray đã dẫn Nadal 4-3 và anh cầm giao bóng ở game 8 nhưng Nadal lại xuất sắc giành được break để cân bằng tỷ số 4-4. Đó là một bước ngoặt mở ra chiến thắng 6-4 ở set này cho anh vì nếu không Murray sẽ dẫn trước 5-3 và nhiều khả năng sẽ thắng set 3 và trận đấu còn kéo dài thêm.

Chúng ta phân tích chi tiết như vậy để thấy rằng Nadal đánh bại Murray không phải bằng một chiến thắng áp đảo, cách biệt cao mà anh vượt qua đối thủ ở những thời điểm mang tính bản lề. Đấy không phải là sự ngẫu nhiên và cũng không phải là quyết tâm thi đấu thông thường đã giúp Nadal vượt khó. Bản lĩnh là thứ không tự nhiên mà có. Trên thực tế Nadal đã tôi luyện nó theo thời gian và qua những trải nghiệm ở những trận đấu đỉnh cao, trước những đối thủ lớn nhất và trong những hoàn cảnh ngặt nghèo nhất. Những cuộc đối đầu với Federer không chỉ là cuộc chiến vì những chiếc cúp vô địch mà qua đó thần kinh của Nadal được thử thách tới tột cùng giới hạn và dĩ nhiên là những phẩm chất chuyên môn của anh cũng ngày một trở nên hoàn thiện, vững vàng và ổn định hơn. Những chiến thắng trước Federer và các tay vợt hàng đầu khác tiếp thêm cho Nadal niềm tin vào chính mình và càng giúp anh củng cố thêm sức mạnh tâm lý, cũng như kỹ năng thi đấu. Và bản lĩnh của anh hình thành từ những trận đấu sinh tử như thế. Và cứ sau mỗi trận đấu, anh lại trở nên sắt đá hơn và càng lúc càng tỏ ra lạnh lùng trước nghịch cảnh.

Để trở nên tự tin thì người ta cần có những chiến thắng và khi chiến thắng càng nhiều  và trước những đối thủ càng mạnh thì sự tự tin càng lớn. Một khi đã đánh bại được đối thủ quái kiệt như Federer và không chỉ một lần thì Nadal tin rằng, với anh, không có gì là không thể. Thế nên cho dù có lúc này hay lúc khác anh mắc sai lầm (vì anh cũng chỉ là con người), hoặc Murray chơi xuất thần và lấn lướt anh thì từ trong sâu thẳm của lòng mình, Nadal vẫn tin rằng rồi anh vẫn sẽ là người chiến thắng. Niềm tin bất diệt đó trở thành nguồn sức mạnh vô hình tiếp sức cho anh, khiến anh trở nên mạnh mẽ và đáng sợ hơn trong từng cú đánh. Như vậy, chúng ta có thể thấy chiến thắng của Nadal trước Murray đêm qua không chỉ thể hiện trên bảng tỷ số, không chỉ là chiến thắng bằng chuyên môn. Thực sự thì Nadal đã đánh bại Murray ngay từ trong tư tưởng, trong tinh thần của một tay vợt không bao giờ lung lạc về ý chí thi đấu, hoang mang về tinh thần. Chỉ có 2 khái niệm tồn tại trong suy nghĩ của Rafael ở bất kỳ hoàn cảnh nào và trước bất cứ đối thủ nào. Đó là chiến đấu và chiến thắng. Bản lĩnh Nadal là thế và đó là thứ mà Murray không chỉ không có ở trận đấu đêm qua mà có lẽ sẽ không bao giờ anh có nó.

* Murray sinh "nhầm" thế kỷ?!

Novak Djokovic đã từng thốt lên cay đắng là anh sinh nhầm thế kỷ khi cùng thời với những Nadal và Federer. Phải chăng đó cũng là số phận của Murray? Wimbledon được xem  là giải đấu uy tín và lâu đời nhất trong các giải thuộc hệ thống Grand Slam. Nó diễn ra ở nước Anh nhưng kể từ khi bắt đầu kỷ nguyên mở rộng (1968) tới nay, vẫn chưa có tay vợt thuộc Vương quốc Anh nào nâng cúp dù chỉ 1 lần. Vương quốc Anh hy vọng ở Murray nhưng có lẽ phải có "địa chấn" thực sự xảy ra thì giấc mơ đó mới trở thành hiện thực. Murray đã thua Nadal dù anh giành ace nhiều gấp 4 lần Rafael (15 so với 4).

Đó trước hết là thất bại về bản lĩnh. Không phải là tay vợt người Scotland không có cơ hội chiến thắng trong 142 phút tranh tài nhưng anh đã bỏ lỡ tất cả. Như ở game 8 của set 2, Murray đã dẫn Nadal 40-15 và 4-3 cho tới lúc đó. Nhưng anh đã bỏ lỡ 2 cơ hội giành break và để hạt giống số 2 san bằng tỷ số 4-4. Vẫn ở set này, Murray lại không tận dụng được lợi thế về giao bóng trước Nadal trong loạt tie-break. Thậm chí ngay cả khi đã đứng trước set point khi Nadal mắc lỗi kép và dể thua 5-6 thì Murray vẫn không kết thúc được set đấu và để Nadal trỗi dậy với 3 điểm thắng liền. Set 3 cũng vậy. Tay vợt Scotland đã khởi đầu thật hay khi giành break trước Nadal ngay game đầu tiên, nhưng đến game 8 thì Murray lại để Nadal giành break khi cú service lần 1 của anh liên tục mắc lỗi. Game 10 set 3 thì một lần nữa Murray lại để Nadal giành break sau khi anh đánh hỏng 2 cú forehand liên tiếp.

Những sự sụp đổ của Murray trước Nadal trước hết không phải là về chuyên môn mà là về tâm lí. Ai cũng biết điểm yếu lớn nhất của Murray là tâm lí thi đấu và ở Wimbledon thì một lần nữa nó lại trở thành kẻ thù cản bước tiến của anh. Không phải ngẫu nhiên mà Murray lại mang trong mình một tâm thế hoang mang và thường xuyên gục ngã vào những thời điểm then chốt. Đó là hệ quả của việc cho tới nay vinh quang ở các giải lớn vẫn như một cô gái kiêu kỳ cứ nhất mực lẩn tránh anh. Những thất bại nối tiếp nhau ở các giải lớn, trong các trận đấu lớn và trước những đối thủ lớn càng lúc càng trở thành nỗi ám ảnh đối với Murray. Nó làm cho niềm tin chiến thắng trong anh vốn chưa hề được bồi đắp thêm thì lại càng bị bào mòn đi.

Theo phản ứng tâm lí thông thường thì khi chưa đạt được cái gì thì người ta sẽ có động lực và khát vọng lớn để có cái đó. Nhưng với Murray, việc giành danh hiệu Grand Slam đối với anh lúc này không còn là động lực nữa mà đã trở thành nỗi ám ảnh trong sợ hãi vì anh đã thua quá nhiều ở các giải lớn trong 5 năm qua mà chưa có lấy 1 chiếc cúp. Thế thì thật khó để anh có được niềm tin chiến thắng vì...biết tin vào đâu khi quá khứ ở các giải Grand Slam 5 năm qua với anh vẫn chỉ là một con số 0 tròn trĩnh! Sóng sau dồn sóng trước. Những thất bại mới lại khiến cho Muray càng thêm mất tự tin và sự yếm thế từ trong tư tưởng này đã khiến anh không thể vượt qua chính mình trong những thời khắc cam go chứ chưa nói gì đến việc việc qua đối thủ, mà lại là một đối thủ cực lớn, nổi tiếng lỳ đòn và "vô cảm" với nghịch cảnh như Rafael Nadal. Dĩ nhiên, sự kỳ vọng quá lớn của các fan hâm mộ trong bối cảnh này chỉ càng khiến Murray gánh thêm áp lực chứ tuyệt nhiên không hề tiếp thêm sức mạnh tinh thần cho anh.

Quần vợt nói riêng và thể thao nói chung ít nhiều gì thì vẫn có yếu tố may rủi. Nhưng khi tay vợt số 4 thế giới liên tiếp để đối phương giành break ở những game đấu mang tính bước ngoặt rồi khi có cơ hội bằng "vàng" để giành set point thì lại không tận dụng được thì không thể nói là do thiếu may mắn được. Chính xác là thất bại về tâm lý đã dẫn đến thất bại về chuyên môn. Minh chứng rõ nhất cho thấy sự căng thẳng về tâm lý của Murray thể hiện ở các game 8 và 10 của set 3 khi anh liên tục mắc lỗi giao bóng 1 (game 8 set 3) và đánh hỏng 2 cú forehand trong tư thế rất thoải mái (game 10 set 3) hoặc khi anh để Nadal thắng liền 3 điểm ở loạt tie-break ở set 2 lúc anh đang dẫn 6-5 và chỉ cần thắng 1 điểm tie-break nữa là Murray chiến thắng trong set 2 này.

Murray thường giao bóng lần 1 rất mạnh nhưng khi cú service lần 1 của anh hỏng ăn (vì anh quá căng thẳng) thì anh không dám thực hiện cú giao bóng lần 2 thật mạnh nữa vì sợ hỏng. Và không ít lần thì những cú giao bóng ngắn và lỏng của Murray đã mở ra cơ hội tuyệt vời để Nadal tung ra cú forehand vừa chìm, vừa xoáy, đưa bóng đi sát dây khiến Murray bất lực. Một hạn chế khác về chuyên môn của Murray ở trận này là rất nhiều lần khi cứu bóng thì anh lại tung ra cú backhand chéo sân thay vì backhand dọc dây (cũng có thể do anh không đánh được dọc dây). Mỗi lần như thế lại trở thành pha bóng dọn cỗ cho Nadal tung ra cú đánh thuận tay sở trường vào góc rộng và Murray hoàn toàn bất lực vì khi tay vợt của Vương quốc Anh thực hiện cú backhand chéo sân như thế thì hầu như Nadal đã đứng sẵn ở vị trí bóng đến và dễ dàng chơi đòn quyết định.

Một vấn đề nữa của Murray là không ít những cú ép phải Nadal của anh đưa bóng đi khá ngắn và lỏng nên tay vợt người Tây Ban Nha thậm chí đã kịp thời di chuyển né phải vụt trái, đẩy Murray vào thế chống đỡ trong tuyệt vọng vì những cú thuận tay (bằng tay trái) của Nadal thì ai cũng biết là nó khó chịu thế nào. Nếu Murray có thể tung ra một cú ép phải thật nặng và sâu trong những tình huống như vậy thì anh thậm chí có thể giành điểm hoặc ít ra thì có thể buộc Nadal phải cắt bóng chứ không thể né phải vụt trái được. Nhưng Murray rõ ràng chưa "đọc" được điều đó.

Sau 5 năm dự các giải Grand Slam mà vẫn chưa vô địch lần nào, liệu Murray còn bao nhiêu niềm tin và hy vọng vào một ngày chiến thắng? Mới ở tuổi 23, anh vẫn còn nhiều thời gian phía trước nhưng "kẻ thù" của anh thì có rất nhiều. Đó có thể là Nadal, Federer...hay chính cái quá khứ thất bại vẫn đeo bám anh bấy lâu nay. Bước qua được không, Andy?
HT

Cùng chuyên mục
Xem theo ngày
Đọc thêm