"Tướng Giáp là người anh hùng lớn của thế kỷ 20"

(TT&VH) - Hướng đến ngày sinh nhật tuổi 101 của Đại tướng Võ Nguyên Giáp (25/8), Phóng viên TTXVN tại Geneva, Thụy Sĩ đã có cuộc trò chuyện với ông Guy Mettan, Giám đốc điều hành Câu lạc bộ Báo chí Thụy Sĩ và là nghị sĩ bang Geneva, đồng thời là tác giả của cuốn sách Geneva, thành phố vì hòa bình: Từ Hội nghị 1954 về Đông Dương tới hợp tác quốc tế.

Cuốn Geneva, thành phố vì hòa bình: Từ Hội nghị 1954 về Đông Dương tới hợp tác quốc tế

- Xin cảm ơn câu hỏi của ông. Năm 2004, nhân dịp kỷ niệm 50 năm ngày ký Hiệp định Geneva 1954, tôi đã hoàn thành cuốn sách này.

Trước tiên, tại phần một, cuốn sách kể về trận đánh tại Điện Biện Phủ với những diễn tiến của cuộc chiến và chiến thắng của quân giải phóng do tướng Giáp chỉ huy; đồng thời đề cập tới các cuộc đàm phán diễn ra tại Geneva nhằm chấm dứt cuộc xung đột. Sang phần hai, tôi liên hệ tới vai trò của thành phố Geneva như là nơi diễn ra các cuộc đàm phán quốc tế.

Tuy nhiên, phần chính của cuốn sách đề cập tới trận đánh tại Điện Biện Phủ và hệ quả của nó (tức Hiệp định Geneva 1954). Và như chúng ta đã biết, tiếp đó, người Mỹ đã quyết định tiếp tục cuộc chiến chống lại Việt Nam. Mặc dù vậy, đây vẫn là một sự kiện lịch sử rất quan trọng không chỉ đối với dân tộc Việt Nam mà cả thế giới và người dân Geneva vào thời điểm giữa những năm 1950.

* Ông đánh giá như thế nào về vai trò của Đại tướng Võ Nguyên Giáp trong chiến thắng Điện Biên Phủ?

- Theo tôi, Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã giữ vai trò chính trong chiến thắng này, bởi, để có được chiến thắng quan trọng như vậy, phải cần tới hai điều kiện, đó là phải tập hợp được sức mạnh tập thể và đi liền với nó là phải có một nhân cách lớn, năng lực vượt trội, hội đủ khả năng thu hút, thu phục nhân tâm để biến sức mạnh của nhiều cá nhân thành sức mạnh của tập thể. Và Đại tướng đã thực hiện hết sức thành công điều này tại Điện Biện Phủ.

Điều đó rõ ràng cho thấy vai trò chính của Đại tướng trong chiến dịch Điện Biên Phủ. Không có tướng Giáp, chưa chắc có chiến thắng này. Hơn nữa, sau chiến thắng Điện Biên Phủ, cả thể giới phải thừa nhận tài năng và nhân cách lớn của Đại tướng Võ Nguyên Giáp.

Điện Biên Phủ còn là bất ngờ lớn đối với người Pháp, bởi họ tưởng rằng tập đoàn cứ điểm này sẽ bất khả chiến bại. Không những vậy, chiến thắng Điện Biên còn là bất ngờ lớn đối với cả thế giới khi phát hiện ra sức mạnh quật cường của Quân đội Nhân dân Việt Nam và khả năng chỉ huy đại tài của tướng Giáp.

Bộ chỉ huy Chiến dịch Điện Biên Phủ dưới sự chỉ đạo trực tiếp của Đại tướng Võ Nguyên Giáp
đang bàn kế hoạch tác chiến từng trận đánh. Ảnh: Tư liệu - TTXVN

* Trong đời ông đã từng được tiếp kiến Đại tướng?

- Đại tướng đã tới Thụy Sĩ một số lần, đặc biệt là vào năm 1996, nhưng rất tiếc là tôi không có hân hạnh gặp được tướng Giáp (khi đó tôi không có mặt ở Geneva), nhưng bạn bè thân của tôi đã may mắn được gặp ông. Họ đã kể cho tôi về con người ông, rằng ông là người rất cởi mở, rất dễ gần và đặc biệt rất nhân hậu.

Trong cuốn sách của tôi, có những bức ảnh rất đời thường của Đại tướng, như bức ảnh bé gái đang đội chiếc mũ nhà binh của ông, điều này rất ấn tượng đối với người dân Geneva. Tiếp đó, vào năm 2004, khi tôi đang cố gắng hoàn thành cuốn sách này, tôi cũng đã lỡ cơ hội được gặp ông, vì khi đó, tôi tới Hà Nội tìm ông thì rất không may cũng là lúc ông rời Việt Nam đi nghỉ. Tôi đã điện thoại cho Đại tướng và gặp gỡ gia đình ông. Chúng tôi đã trao đổi qua điện thoại để thống nhất việc Đại tướng sẽ góp ý cho cuốn sách sắp xuất bản của tôi.

Ông Guy Mettan, nghị sĩ bang Geneva tại văn phòng ở Geneva, tháng 7/2011

Tóm lại, tôi cho rằng, điều cuốn hút và thu phục lòng người của Đại tướng chính là đức tính nhân hậu, hiền hòa, hài hước, dễ gần... của ông. Theo tôi, ông là con người huyền thoại, một vị anh hùng lớn của thế kỷ 20, bởi không chỉ chỉ huy quân đội Việt Nam đánh thắng quân Pháp năm 1954, ông còn đóng góp lớn vào chiến thắng của dân tộc Việt Nam trước người Mỹ 20 năm sau đó.

Nhân dịp Đại tướng sắp bước sang tuổi 101, tôi hân hạnh kính chúc Đại tướng sức khỏe và một sinh nhật tuyệt vời nhất.

* Xin cảm ơn ông!

Trần Đức Hùng (thực hiện)