Đồ ăn và nạn đói

(TT&VH) - 1. Nạn đói chưa bao giờ thôi ám ảnh loài người, ngay thời đại bây giờ, khoa học kỹ thuật phát triển, con người có thể tổng hợp được mọi thứ từ hữu cơ, vô cơ, nhưng vai trò thực phẩm từ đất mẹ là bất biến và không thể thay thế.

Dân số thế giới đang tăng chóng mặt, chỉ từ đầu thế kỷ 20 đến nay 1,6 tỷ người đã đội lên xấp xỉ 7 tỷ người. Dân số tăng theo cấp số nhân kéo theo nhu cầu lương thực còn cao hơn, bởi nhu cầu ăn ngon, ăn đủ không thể cứ mãi như đầu thế kỷ trước.

Trong khi đó đất đai không mở rộng ra, tài nguyên thiên nhiên bị khai thác ngày càng cạn kiệt, những cánh đồng, những vựa lương thực đang hàng ngày phải nhường chỗ cho những đô thị, khu công nghiệp nhà máy. Ô nhiễm môi trường, biến đổi khí hậu khiến việc canh tác ngày càng khó khăn, chi phí cao... Những điều đó đủ thấy nguy cơ loài người phải đối mặt.

2. Người dân Đông Phi đang phải đối mặt với nạn đói chết người. Những đứa trẻ da bọc xương, đôi mắt lồi trắng dã màu chết chóc. Những người lớn da khô quắt bết vào những khung xương ám ảnh chúng ta.

Nạn hạn hán trầm trọng trải dài khắp Kenya, Ethiopia, Djibouti và Somalia, đất canh tác tập trung vào tay những ông chủ nước ngoài, những cuộc nội chiến đã khiến hàng chục triệu con người trước nguy cơ chết đói.

3. Nhưng đừng tưởng nạn đói chỉ đe dọa những quốc gia nghèo khổ châu Phi, mà bất cứ ai cũng có thể gặp phải nó. Bởi thế giới này không phải là siêu hình, mọi thứ không phải trong trạng thái đứng im, cô lập và tách biệt nhau. Hãy nhìn biện chứng, đói xuất hiện khi con người có nhu cầu, tới bữa mà không có cái ăn, điều đó không chỉ ở châu Phi. 33 thợ mỏ ở Chi-lê liệu có trụ nổi dưới lòng đất hơn 70 ngày nếu không có đủ lượng lương thực ban đầu, và sau đó là được tiếp tế.

Hàng vạn người dân Nhật Bản phải xếp hàng liệu có gặp nạn đói nếu không nhận được từng cốc mì tôm, gói lương khô...

Điều bất ngờ là đến 1/8 dân số Mỹ - quốc gia có số tỷ phú thống trị các danh sách xếp hạng những người giàu nhất thế giới - đang đương đầu với nạn đói. Theo cuộc khảo sát Nạn đói ở Mỹ năm 2010 của Tổ chức phi lợi nhuận Feeding America , trong năm 2010, có đến 37 triệu người Mỹ, trong đó có 14 triệu trẻ em sống nhờ vào các bữa ăn miễn phí Feeding America. Hơn 1/3 số người được khảo sát cho biết, họ đang phải cân nhắc kỹ càng giữa việc chọn mua lương thực hay dành tiền cho nhu cầu cơ bản khác như thuê nhà, chi phí đi lại và chăm sóc y tế.

4. Vì thế, nạn đói có thể đe dọa bất cứ ai, chỉ khác nhau về quy mô và thời hạn của nó thôi. Một cuộc chiến, một trận động đất, một cơn bão phá hủy và cô lập một vùng đất, hay một vụ sập hầm mỏ cũng có thể gây ra nạn đói.

Nhìn biện chứng như thế, để biết ứng xử hàng ngày với cái chúng ta đang ăn. Nhu cầu con người là đa dạng, một người có tiền có thể bỏ cả triệu đồng cho bữa ăn sáng với phở bò Kobe, điều đó không có gì xấu miễn là họ ăn hết, bởi người ta có quyền hưởng thụ theo khả năng chi trả của bản thân. Nhưng sẽ rất xấu nếu trong một bữa ăn, người ta chỉ “thưởng thức” đôi chút, và bỏ lại phần lớn thức ăn như rất nhiều bữa tiệc của chúng ta hiện nay.

Hãy nghĩ đổ thức ăn đi là một tội ác. Bởi trên trái đất này, có hàng triệu người ngày ngày chờ đợi để có được chút thức ăn như thế, và bởi người ta không quên được hình ảnh “Kền kền chờ đợi" bữa ăn của nó là một... đứa trẻ sắp gục ngã vì đói.

Nguyễn Gia