Đi “chui” lên thiên đường

(TT&VH Cuối tuần) - “Hennessy concert ấy à, mỗi chương trình đều là một đỉnh cao. Bao nhiêu năm chương trình đến Hà Nội, gần như từng đó lần tôi đi “chui” lên thiên đường của Hennessy concert”, NSND Hà Mạnh Trung, Phó giám đốc Nhà hát Nhạc vũ kịch Việt Nam, hào hứng trước giờ mở màn chương trình hòa nhạc Hennessy lần thứ 15 sẽ diễn ra lúc 20 giờ tối nay, ngày 22/4, tại Nhà hát Lớn Hà Nội.

Chàng Orphée trở về dương gian từ lòng sân khấu của Nhà hát Lớn, cất lời hát thương nhớ Eurydice ngày nào giờ đã là Phó giám đốc Nhà hát Nhạc vũ kịch Việt Nam. Đôi mắt lim dim của NSND Hà Mạnh Trung nhớ về những ngày Orphée bỗng choàng tỉnh khi nói đến những giọng opera đỉnh cao mà chương trình hòa nhạc Hennessy lần này mang đến Việt Nam.

Hao Jiang Tian

- Chương trình của Hennessy concert thì hay quá rồi nhưng tôi toàn phải vào nhà hát bằng con đường…không có vé. Nói kiểu dân gian là đi “chui”.

* Ông không đùa đấy chứ. Có cách nào để đi chui được?

- Tôi không đùa. Thường thì, tôi xem báo để biết ngày biểu diễn, rồi đến tối thì ra nhà hát. “Quân” Nhà hát Lớn cũng chẳng lạ gì mình nên cũng có chút nể nang. Thường ngày làm việc với nhau suốt, ai cũng biết thừa mình trong nghề nhưng lại không có vé. Thế là họ “ưu tiên” cho vào.

Cũng không phải mình tôi, những người cùng nghề, say nghề đến ngày đó đều tìm đến Nhà hát Lớn để đi “chui” cả. Vé hiếm lắm, đến cả ông Cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn - người cấp giấy phép chương trình này, mà cũng chỉ có một đôi vé thôi.

* Đi chui, ông xem kiểu gì, thưa ông?

- Tất nhiên là đứng thôi. Lần nào đi xem tôi cũng đứng. Lần nào cũng nhiều người đứng. Đứng chật cứng trong chương trình với âm nhạc tuyệt đẹp.

Bạn cứ tưởng tượng, Nhà hát Lớn 3 tầng mà kín chỗ, và những chỗ có thể đứng là có người đứng xem. Đến mức, có lần, chính tôi cũng không vào được, phải đi về vì trước đó đã “đủ” người vào “chui”. Đông quá sẽ gây ồn ào, mà opera phải đặc biệt im lặng.

* Cái lạ là opera Việt lại thường vắng khách?

- Ở Việt Nam, làm ra một vở opera khó đủ đường vì thiếu tài chính. Trong khi đó, opera thực sự là cả một công trình nghệ thuật, trong đó kết hợp từ múa, đến sân khấu, mỹ thuật, nhất là âm nhạc. Chỉ nói đơn giản, những vở opera cổ điển, nói đến nhà là dựng nhà lớn như thật, con tàu trên sân khấu cũng thật như đang lướt trên sóng. Cảm giác với những vở như thế là kỳ công và choáng ngợp. Và những đêm nhạc Hennessy mang đến cho người trong nghề chúng tôi cảm giác hiếm có như vậy.

Giọng nữ cao Norahah

- Khi âm nhạc, tiếng hát cất lên thì cảm giác rõ nhất là cả người gai hết. Tôi thậm chí còn không dám thở. Trong đó, ngoài sung sướng còn cả ngưỡng mộ. Vì ở trong nghề nên tôi nhận rõ sự siêu việt của kỹ thuật. Tôi im lặng. Có những âm thanh chỉ lanh canh lanh canh rất nhẹ ở những đoạn giọng cao. Chỉ lao xao một chút là mất, không nghe được.

* Chương trình nào gây ấn tượng nhất cho ông trong loạt Hennessy concert đã tới Việt Nam?

- Ấn tượng nhất là nghệ sĩ Hàn Quốc Youngok Shin. Cô ấy sang đây diễn toàn bộ một vai trong vở Rigoletto trứ danh của Verdi. Hát hay kinh khủng. Sang cùng đây diễn trong trích đoạn... (ông Chung dừng lại, hát dạo một vài đoạn nhạc). Cô ấy rất xinh, mảnh dẻ vô cùng trong một chiếc váy trắng. Nhưng hát thì thôi rồi, hơi thở thật tuyệt vời. Tôi vẫn nhớ đó là một hơi thở sâu mà dài, xử lý âm thanh hay lắm. Ngoài ra, cũng có thể tôi thích hơn vì đó là người châu Á mình.

Giọng nam cao Fernando

* Xem danh sách các trích đoạn opera trong chương trình năm nay, ông thấy thế nào?

Nhưng không chỉ có chuyện lên đến nốt Đố, khi hát nốt cao phải bảo đảm đóng được tiếng. Kỹ thuật thì ai cũng hiểu nhưng làm được thì còn phụ thuộc cái cổ họng trời cho. Nhiều khi hiểu mà chịu, không thể làm được.

Cái hay nằm ở chỗ xử lý các nốt cho đều, đẹp và êm để âm thanh đi ra phải như quả bóng rồi bọc bông ở ngoài, xốp xốp xốp đi ra, thật mềm.

Nói chung, những khúc được hát năm nay đều đã là những cái để đời. Chúng rất điển hình trong những vở nổi tiếng, của các tác giả nổi tiếng. Còn người hát, chỉ dựa vào tiểu sử đã thấy siêu việt. Như giọng nữ, cô đã đóng hầu hết các vở lớn của thế giới. Tôi đang chờ đợi lại một lần nữa được “chui” lên thiên đường của Hennesy concert.

* Xin cảm ơn ông!

Ngữ Yên (thực hiện)