(TT&VH) - Còn 2 tháng nữa là đến Tết Canh Dần 2010, trước những tín hiệu lạc quan của nền kinh tế, người lao động có cơ sở để hy vọng vào một mức thưởng Tết khấm khá tới đây của họ. Xung quanh vấn đề này, TT&VH đã có cuộc trao đổi với tiến sĩ Đặng Quang Điều - Phó trưởng ban Chính sách kinh tế Xã hội (Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam).
Tiến sĩ Đặng Quang Điều - phó Trưởng ban Chính sách kinh tế Xã hội - Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam (ảnh TT)
|
* Thưa ông, đến thời điểm này đã có doanh nghiệp nào công bố tiền thưởng Tết?
- Mặc dù đến thời điểm này vẫn chưa có doanh nghiệp nào báo cáo về Bộ LĐTB & XH về tiền thưởng Tết Canh Dần 2010. Song có thể nói người lao động hoàn toàn có thể kỳ vọng về một cái Tết “sung túc” hơn năm trước. Các doanh nghiệp sản xuất gia công như dệt may, da giày, thủy sản, vốn gặp nhiều khó khăn trong năm ngoái và đầu năm nay, họ buộc phải cắt giảm nhân công, cắt giảm các chế độ với người lao động để tồn tại. Nhưng hiện nay, các ngành này đã hồi phục mạnh, nhu cầu lao động đang “nóng” lên, ngoài việc tăng mức thưởng do Tết, nhiều doanh nghiệp còn nhằm giữ chân người lao động.
* Thưa ông, ngoài những “tín hiệu” nêu trên, thì dựa vào đâu có thể dự đoán tiền thưởng Tết 2010 sẽ tăng hơn năm 2009?
- Nếu như năm trước thì thời điểm này nói về tiền thưởng Tết đúng là vấn đề “nhạy cảm” đối với các doanh nghiệp. Bởi năm trước Tết vào đúng thời điểm khủng hoảng kinh tế toàn cầu, các doanh nghiệp đều lâm vào tình cảnh “khóc dở mếu dở” vì làm ăn thua lỗ. Dó đó, để tồn tại đã khó huống chi nói tới tiền thưởng Tết. Tuy nhiên, năm nay các doanh nghiệp đều tỏ ra khá lạc quan vì tình hình kinh doanh năm nay “sáng sủa” hơn năm trước. Bằng chứng là hầu hết các doanh nghiệp đang cấp tốc tuyển lao động trong những tháng cuối năm vì ký được nhiều đơn đặt hàng.
Nhìn vào bảng lương chung của khu sản xuất kinh doanh trong năm 2009 cho thấy tăng hơn năm trước từ 10 - 15%. Điển hình như khu doanh nghiệp - khu chế xuất Bình Dương, Đồng Nai mức lương đạt 1,6 triệu đồng/tháng, TP. Hồ Chí Minh 1,8 triệu đồng/tháng. Mức lương này cao hơn nhiều so với năm trước. Ngoài ra dựa vào tình hình sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp trong quý 2,3 và đặc biệt ở quý 4 cho thấy các doanh nghiệp làm ăn có lãi nhờ mở rộng được thị trường thu hút được đầu tư. Hơn nữa mới đây Chính phủ đã ban hành Nghị định 97 và 98 điều chỉnh mức lương tối thiểu vùng áp dụng cho các doanh nghiệp (DN) trong nước và DN có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) từ ngày 1/1/2010. Do đó, có thể căn cứ vào đây dự đoán tiền thưởng 2010 có khả năng tăng từ 10 – 15% so với năm 2009. Tuy nhiên căn cứ mức tăng giá trên thị trường hiện nay thì giá trị thưởng có thể không hơn năm ngoái.
Theo Sở Lao động Thương binh & Xã hội tỉnh Đồng Nai, hiện nay, trên 20 doanh nghiệp lớn trên địa bàn đã có báo cáo về chế độ chính sách tiền lương, thưởng Tết cho công nhân lao động. Theo đó các doanh nghiệp sẽ thưởng Tết từ một đến hai tháng lương cho người lao động, nhiều doanh nghiệp có chính sách hỗ trợ chi phí đi lại cho công nhân về quê ăn Tết.
* Năm trước, có tình trạng doanh nghiệp thưởng tiền Tết bằng hiện vật, người lao động “méo mặt” vì không có nhu cầu nhưng vẫn phải nhận. Theo ông, liệu việc đó có xảy ra vào Tết năm nay? Ông đánh giá những ngành nào sẽ có mức thưởng cao nhất?
- Có thể nói, hầu hết các doanh nghiệp đã thoát khỏi khó khăn do khủng hoảng gây nên, tuy nhiên, không phải 100% các doanh nghiệp đều có khả năng vượt qua khủng hoảng một cách tốt nhất. Do đó, Tết Canh dần 2010 năm nay cũng có thể ở một số doanh nghiệp nhỏ, nông - lâm trường người lao động vẫn phải nhận tiền thưởng Tết bằng hiện vật. Tuy nhiên, có thể hiện vật sẽ thiết thực với nhu cầu của người lao động hơn.
Bộ LĐTB&XH đã
ra thông báo yêu cầu các Sở Lao động địa phương nắm tình hình tiền
lương năm 2009 và kế hoạch thưởng Tết cho người lao động ở các doanh
nghiệp trên địa bàn. Các Sở báo cáo mức thấp nhất, bình quân và cao
nhất của tiền lương 2009 và thưởng Tết 2010 đối với tất cả doanh nghiệp
(nhà nước, dân doanh và doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài) về Bộ
Lao động trước ngày 20-12. |
Kinh doanh bất động sản, bưu chính viễn thông, ngân hàng dự đoán sẽ là ngành có mức thưởng bình quân cao bởi năm nay các nhóm ngành này đều có tốc độ tăng trưởng phát triển mạnh nhờ làm ăn thuận. Lợi nhuận của một số ngân hàng tăng cao, dự kiến mức thưởng trung bình sẽ khoảng trên 10 triệu đồng/ người.
* Như vậy, mức chênh lệch tiền thưởng giữa các doanh nghiệp vẫn còn rất lớn?
- Giữa các doanh nghiệp tồn tại mức chênh lệch là lẽ đương nhiên. Bởi tiền lương cũng như tiền thưởng của người lao động ở các doanh nghiệp phụ thuộc vào lợi nhuận và năng suất kinh doanh đem lại. Để đảm bảo sự công bằng, giảm độ “vênh” này, Chính phủ đã có chính sách về nộp thuế thu nhập cá nhân. Đây cũng chính là cách điều tiết giữa người thu nhập cao với người thu nhập thấp, nhưng chính sách này nhằm để phục vụ cho an sinh xã hội, hoạt động công cộng chứ không phải dành cho điều tiết tiền thưởng. Vì thế vấn đề rút ngắn khoảng cách cũng như giảm bớt thiệt thòi cho người lao động trong thưởng Tết là việc cần phải tiếp tục nghiên cứu.
* Xin cảm ơn ông!
H.Lan - M.Cường (Thực hiện)