'Thi sĩ của ngành y' Oliver Sacks qua đời ở tuổi 82

(Thethaovanhoa.vn) - Nhà văn kiêm nhà thần kinh học lừng danh Oliver Sacks, người khám phá các bí ẩn của bộ não người trong hàng loạt cuốn sách ăn khách, vừa qua đời trong ngày 30/8, hưởng thọ 82 tuổi.

Trợ lý lâu năm của Sacks là Kate Edgar, cho hãng tin AFP biết rằng ông trút hơi thở cuối cùng tại nhà riêng ở làng Greenwich, New York, vây quanh bởi "những người thân yêu", sau thời gian chống chọi bệnh ung thư.

Sacks là tác giả cuốn Awakenings (Thức tỉnh -  1973), trong đó mô tả chi tiết các trải nghiệm cuộc đời của ông với nhiều bệnh nhân bị căn bệnh gọi là viêm não rối loạn hôn mê (encephalitis lethargica) và cách thức họ thoát khỏi cơn hôn mê trong một thời gian ngắn, nhờ thuốc.

Sách đã được chuyển thể thành tác phẩm cùng tên do Robin Williams và Robert De Niro thủ diễn, được đề cử giải Oscar vào năm 1990.

Sacks tuyên bố hồi tháng 2 năm nay rằng ông được chẩn đoán mắc bệnh ung thư giai đoạn cuối, sau khi căn bệnh ung thư mắt được phát hiện cách đây 9 năm đã di căn tới thận.

Nhà văn kiêm nhà thần kinh học lừng danh Oliver Sacks

"Tôi rất vui mừng vì đã được trao thêm 9 năm sức khỏe tốt kể từ lần xét nghiệm ban đầu. Nhưng nay tôi đang đối mặt với việc chết dần" - ông nói trong bài viết đăng trên tờ New York Times - "Giờ chuyện lệ thuộc vào tôi, trong việc chọn cách sống ra sao, tại những tháng cuối cùng của đời mình."

Sacks sinh tại London, với cha mẹ đều là bác sĩ. Mẹ ông là một trong những nữ bác sĩ phẫu thuật đầu tiên ở Anh.

Ông được đào tạo về y học tại Oxford và sau đó di cư tới Canada. Từ đây, ông tới sống tại Mỹ, đặt chân đến New York vào năm 1965. Ông đã sống, viết lách và hành nghề y ở New York cho tới hết phần đời còn lại.

Vào thời điểm qua đời, ông đang là giáo sư ở khoa thần kinh học, tại Trường Y Đại học New York. Ngôi trường đã ra thông báo về cái chết của Sacks, cho biết họ rất "đau buồn" trước sự ra đi của một con người, với các tác phẩm viết lách đã "chạm tới cuộc sống của hàng triệu người khác trên toàn cầu."

Một cuộc đời không ngừng viết lách

Giai đoạn đầu sự nghiệp, Sacks được nể trọng với vai trò giáo sư thần kinh học tại Trường Y Albert Einstein. Ông còn là giáo sư thần kinh học và tâm lý ở Đại học Columbia.

 Nhưng ông chỉ trở nên nổi tiếng qua các tác phẩm viết lách của mình, vốn dựa vào kinh nghiệm cuộc sống và trải nghiệm trong thời gian điều trị cho các bệnh nhân, nhằm giải quyết nhiều bí ẩn quanh bộ não và hành vi con người.

Trong cuốn The Man Who Mistook His Wife for a Hat: And Other Clinical Tales (Người đàn ông nhầm vợ là cái mũ: Và các câu chuyện về điều trị khác), Sacks đã kể về nhiều trường hợp nghiên cứu mẫu, liên quan tới các bệnh nhân đang khổ sở sống cùng chứng rối loạn thần kinh.

Các đối tượng nghiên cứu của ông trong sách gồm những người bị cướp mất quá khứ vì chứng mất trí, hoặc không thể nhận ra các đồ vật bình thường. Ngoài ra còn có những người với khả năng giải toán siêu phàm, hoặc tạo ra các kỳ tích nghệ thuật tuyệt vời, bất chấp việc bị tự kỷ.

Với cuốn Hallucinations (Các chứng ảo giác - 2012), Sacks khảo sát các câu chuyện mang màu sắc thần thoại, văn học dân gian và kinh nghiệm cá nhân để khám phá hiện tượng bộ máy cảm xúc của con người bị bóp méo, bên cạnh vai trò của hiện tượng này trong trải nghiệm của con người.

Ở cuốn Musicophilia (Những câu chuyện về âm nhạc và não bộ - 2007), Sacks xem xét sức mạnh lay động và chữa lành của âm nhạc với não bộ. 

Tờ New York Times từng gọi Sacks là "thi sĩ của ngành y". Ngoài viết sách, ông còn có nhiều bài viết khác cho các tờ The New Yorker và The New York Review of Books, bên cạnh các tuần báo khoa học.

Rất nhiều người đã chia sẻ sự đau buồn khi hay tin Sacks qua đời, gồm nhà văn lừng danh J.K. Rowling. Bà gọi Sacks là người "vĩ đại, nhân văn và truyền cảm hứng" trong tin nhắn gửi lên mạng xã hội Twitter.

V.L
Theo AFP