TOÀN CẢNH: Diễn biến mới vô cùng phức tạp quanh vụ máy bay MH17 của Malaysia bị bắn rơi

19/07/2014 21:34 GMT+7 | Trong nước

(Thethaovanhoa) - Cơ quan An ninh Ukraine (SBU) tuyên bố máy bay Boeing-777 mang số hiệu MH17 của Hãng Hàng không Malaysia rơi ngày 17/7 đã bị rơi sau khi trúng tên lửa phóng đi từ thành phố Snheznoe, thuộc tỉnh miền Đông Donetsk. 

Ukraine xác định được vị trí đặt tên lửa?

Phát biểu ngày 19/7 tại thủ đô Kiev, người đứng đầu Ban Phản gián SBU, ông Vitaly Naida, cho biết cơ quan này chắc chắn đã xác định được địa điểm phóng các tên lửa bắn trúng máy bay MH17. Ông nêu rõ kết quả điều tra ban đầu cho thấy tên lửa được bắn đi từ khu vực thành phố Snheznoe, do những người ủng hộ liên bang hóa kiểm soát. Hiện chính quyền Kiev đang nỗ lực tới điểm phóng tên lửa để thu thập chứng cứ, song đây là việc không dễ dàng vì tại đây có các hoạt động quân sự. 

Một tay súng li khai miền đông (trái) gác tại khu vực máy bay rơi trong khi lực lượng cứu hộ Ukraine đang tìm kiếm thi thể các nạn nhân, tại Grabove, Donetsk ngày 19/7. Ảnh: AFP/ TTXVN

Trước đó, Bộ Nội vụ Ukraine cho rằng máy bay MH17 có thể đã bị bắn hạ bởi hệ thống tên lửa đất đối không Buk. Lực lượng dân quân chủ trương liên bang hóa tại Donetsk đã bác bỏ mọi cáo buộc dính líu tới thảm họa này.

Trong khi đó, hãng tin Anh Reuters cho biết lực lượng dân quân miền Đông Ukraine đã ngăn các quan sát viên của Tổ chức An ninh và hợp tác châu Âu (OSCE) tiếp cận xác máy bay bị rơi, chỉ cho phép họ quan sát một phần hiện trường có nhiều mảnh vỡ, bao gồm động cơ của máy bay...

Trong một diễn biến khác, ngày 19/7, Tổng thống Nga Vladimir Putin và Thủ tướng Đức Angela Merkel đã nhất trí về sự cần thiết tổ chức một cuộc điều tra quốc tế về vụ rơi máy bay. Lãnh đạo hai nước cho rằng một ủy ban điều tra quốc tế độc lập dưới sự chỉ đạo của Tổ chức Hàng không dân dụng quốc tế (ICAO) cần được nhanh chóng tiếp cận hiện trường máy bay rơi tại tỉnh Donetsk để làm sáng tỏ nguyên nhân tai nạn và tìm kiếm thi thể các nạn nhân. 

Ngoài ra, Thủ tướng Merkel và Tổng thống Putin cũng nhất trí yêu cầu một thỏa thuận ngừng bắn cho cuộc xung đột vũ trang giữa quân đội chính phủ Kiev và các lực lượng chủ trương liên bang hóa ở miền Đông.

Mỹ nói Nga, Nga nói Ukraine, Ukaraine nói "lực lương ly khai"...

Tổng thống Mỹ Barack Obama đã điện đàm với các nhà lãnh đạo Đức, Anh và Australia để thảo luận về vụ máy bay rơi. Trong cuộc điện đàm với Thủ tướng Đức Angela Merken, Tổng thống Obama nhấn mạnh rằng Nga phải chịu "trách nhiệm rõ ràng" khi lực lượng nổi dậy ở miền Đông Ukraine tiếp cận được các loại vũ khí hạng nặng từ Nga, đồng thời nhấn mạnh vụ rơi máy bay là "lời cảnh tỉnh" đối với châu Âu và thế giới về những hậu quả do xung đột leo thang ở miền Đông Ukraine.

Trước đó, ông Obama cho rằng có bằng chứng cho thấy máy bay của Malaysia bị bắn hạ bởi các tên lửa đất đối không từ một khu vực do lực lượng miền Đông Ukraine kiểm soát.

Tổng thống Mỹ Obama nhấn mạnh rằng Nga phải chịu "trách nhiệm rõ ràng" trong vụ máy bay rơi

Bộ Quốc phòng Nga khẳng định không có hệ thống tên lửa Buk hay bất kỳ vũ khí nào của các lực lượng vũ trang Nga được chuyển qua biên giới nước này vào Ukraine. Theo bộ này, không thể thực hiện việc vận chuyển vũ khí một cách bí mật như vậy. 

Trước đó, Bộ Quốc phòng Nga cho rằng Kiev phải chịu trách nhiệm về vụ máy bay rơi, bởi không phận nơi xảy ra vụ máy bay rơi do hai hệ thống tên lửa đối không tầm xa S-200 và 3 hệ thống tên lửa tầm trung Buk-M1 của Ukraine kiểm soát. Đơn vị giám sát phòng không của Nga sáng 17/7 đã phát hiện hoạt động của trạm rađa Kupol, một bộ phận trong hệ thống tên lửa Buk-M1 có thể phóng tên lửa bắn hạ máy bay. 

Phản bác lại, Hội đồng an ninh và quốc phòng Ukraine khẳng định các lực lượng Ukraine không liên quan tới thảm họa này.

Trong khi đó, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov bày tỏ hy vọng vụ rơi máy bay có thể là cơ hội để các bên chấm dứt các hành động thù địch ở miền Đông Ukraine. Ông mong muốn thảm kịch này sẽ khiến tất cả các bên quên đi những tham vọng chính trị. Nga sẵn sàng hỗ trợ giới chức Ukraine điều tra nguyên nhân rơi máy bay, song cảnh báo Moskva sẽ đáp trả nếu lãnh thổ Nga lại "dính" đạn pháo từ phía Ukraine.

Nga chỉ trích Mỹ vội vàng

Ngày 19/7, Bộ Ngoại giao Nga đã phản đối kịch liệt sau khi Tổng thống Mỹ Barack Obama nói rằng một quả tên lửa bắn từ khu vực do lực lượng dân quân tại miền Đông Ukraine kiểm soát đã hạ máy bay MH17. 

Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Ryabkov cho biết chính quyền Mỹ đã tìm cách đổ lỗi cho lực lượng nói trên và Nga mà không chờ kết quả điều tra. Theo ông, đây là bằng chứng cho thấy sai lầm chính trị sâu sắc trong nhận thức của Washington với những gì đang xảy ra ở Kiev.

Phản ứng tương tự, trên trang Twitter, Phó Thủ tướng Nga Dmitry Rogozin tuyên bố Nhà Trắng rõ ràng đã kết luận kẻ phạm tội trước khi diễn ra cuộc điều tra về thảm họa rơi máy bay MH17.

Loạn thông tin về thiết lập "vùng an ninh"

Liên quan tới thỏa thuận về vùng an ninh quanh khu vực rơi máy bay Malaysia đã xuất hiện những thông tin trái chiều, rất phức tạp. 

Theo các hãng tin nước ngoài, Giám đốc Cơ quan An ninh Ukraine Valentyn Valentyn Nalyvaychenko tuyên bố các quan chức Nga, Ukraine và Tổ chức An ninh và hợp tác châu Âu (OSCE) đã nhất trí về việc thành lập một vùng an ninh rộng 20 km2 để giúp "phái đoàn nhân đạo" di chuyển các thi thể. 

Ông Alexander Hug (thứ hai, phải), Phó Trưởng đoàn giám sát viên OSCE và các thành viên tại hiện trường khu vực rơi máy bay. Ảnh: AFP/ TTXVN

Tuy nhiên, ngay sau đó, lực lượng chủ trương liên bang hóa tại miền Đông Ukraine cho biết họ và các quan sát viên quốc tế vẫn chưa đạt được thỏa thuận về vùng an ninh xung quanh địa điểm máy bay của Malaysia bị rơi, bất chấp cuộc thảo luận.

Ông Andriy Lysenko, phát ngôn viên Hội đồng An ninh Ukraine cho biết, các nhân viên của Bộ Tình trạng khẩn cấp Ukraine đã rà soát 18 km2 trong diện tích 25 km2 cần kiểm tra tại hiện trường tai nạn và tìm thấy 186 thi thể, song không được phép đưa ra khỏi khu vực. 

Malaysia yêu cầu bảo vệ hiện trường

Chính phủ Malaysia đã chính thức yêu cầu các bên tại Ukraine bảo vệ hiện trường vụ rơi máy bay. Trước khi lên đường tới Kiev, Bộ trưởng Giao thông vận tải Malaysia, ông Liow Tiong Lai nêu rõ chính phủ nước này hết sức quan ngại khi đã có nhiều dấu hiệu cho thấy những bằng chứng quan trọng liên quan tới thảm họa hàng không bị xâm phạm. 

Ông kêu gọi chính quyền Ukraine và lực lượng chủ trương liên bang hóa tại các tỉnh miền Đông bảo vệ khu vực và cho phép tiến hành một cuộc điều tra tại thực địa. 

Trước đó, Chính phủ Ukraine cáo buộc các tay súng tại miền Đông đang tìm cách tiêu hủy bằng chứng tại địa điểm máy bay Malaysia gặp nạn và di chuyển 38 thi thể khỏi hiện trường. Tuyên bố của Kiev nói một số đối tượng tại tỉnh Donetsk, nơi máy bay MH17 rơi, đang tìm cách tiêu hủy bằng chứng của những tội ác quốc tế khi đưa 38 thi thể tới nhà xác tại Donetsk.

Liên quan hoạt động tìm kiếm hộp đen máy bay gặp nạn, người đứng đầu chính quyền nước CHND Donetsk tự xưng, ông Aleksander Borodai, tuyên bố lực lượng dân quân không hề tìm thấy các hộp đen của máy bay trên. 

Các tay súng ly khai miền đông Ukraine đón đoàn xe của Phái bộ giám sát viên OSCE tại hiện trường khu vực rơi máy bay. Ảnh: AFP/ TTXVN

Trong khi đó, chính quyền Ukraine cũng khẳng định không có thông tin về hộp đen của máy bay Malaysia gặp nạn. Ông Andriy Lysenko, phát ngôn viên Hội đồng An ninh Ukraine, tái khẳng định lập trường của Kiev rằng một lệnh ngừng bắn sẽ được chấp thuận nếu lực lượng chủ trương liên bang hóa tại miền Đông hạ vũ khí, trao trả quyền kiểm soát biên giới và cho phép các quan sát viên quốc tế đánh giá tình hình.

Nhóm chuyên gia của Malaysia tới Kiev

Hãng Hàng không Malaysia thông báo đã xác định được quốc tịch của mọi hành khách: Trong số 298 hành khách có 192 người mang quốc tịch Hà Lan (trong đó có 3 người gốc Việt Nam và 1 người mang cả hai quốc tịch Hà Lan và Mỹ), 44 người Malaysia, 27 người Australia, 12 công dân Indonesia, 10 người Anh, Đức và Bỉ mỗi nước có 4 công dân, 3 người Philippines, Canada và New Zealand mỗi nước có 1 công dân.

Hãng Hàng không Malaysia đang phối hợp chặt chẽ với các Đại sứ quán của các nước có liên quan để thông báo tới thân nhân gia đình có người thân trên chuyến bay này.

Cùng ngày, một nhóm chuyên gia đối phó với thảm họa gồm 62 thành viên của Malaysia đã tới Kiev để hỗ trợ công tác điều tra và khắc phục hậu quả vụ rơi máy bay. Trong nhóm có hai điều tra viên các vụ tai nạn hàng không cùng nhiều quan chức ngành hàng không dân dụng, đại diện Hãng Hàng không Malaysia và lực lượng không quân. 

Bộ trưởng Giao thông vận tải Malaysia Liow Tiong Lai cũng tới Ukraine trong ngày. Trước đó, Ngoại trưởng Hà Lan Frans Timmermans đã có mặt tại Kiev cùng 15 điều tra viên. Hà Lan là nước có số nạn nhân tử nạn cao nhất trong thảm họa rơi máy bay này này - gần 200/298 người. 


Thảo Vy (tổng hợp)

Tags:
Cùng chuyên mục
Xem theo ngày
Đọc thêm