Pickleball có mặt tại Thế vận hội, tại sao không?

Các môn thể thao dùng vợt từ lâu đã chiếm một vị trí quan trọng tại Thế vận hội Olympic, với quần vợt, cầu lông và bóng bàn luôn là những môn thi thu hút đông đảo người hâm mộ trên toàn thế giới. Tuy nhiên, trong khi các môn thể thao truyền thống này tiếp tục tỏa sáng trên đấu trường quốc tế lớn nhất hành tinh thì, pickleball môn thể thao đang phát triển nhanh nhất tại Mỹ cũng như toàn cầu lại chưa hề xuất hiện tại Olympic.

Điều này đặt ra câu hỏi: Tại sao một môn thể thao với sự phổ biến ngày càng tăng như vậy lại chưa được công nhận trên sân khấu lớn nhất của thể thao thế giới?

Sự bùng nổ của pickleball

Những người yêu thích pickleball tin rằng việc môn thể thao này gia nhập danh sách các môn thi đấu tại Olympic chỉ còn là vấn đề thời gian. Seymour Rifkin, chủ tịch Liên đoàn Pickleball Thế giới (World Pickleball Federation), khẳng định: "Tôi biết chắc chắn rằng Ủy ban Olympic quốc tế (IOC) rất quan tâm đến pickleball. Đó là sự thật tuyệt đối". Ông nhấn mạnh rằng IOC, giống như bất kỳ tổ chức quốc tế lớn nào, luôn tìm cách phát triển và duy trì vị thế của mình. Phổ biến những môn thể thao mới đang thịnh hành trên toàn cầu không nằm ngoài mục tiêu đó.

Thực tế, IOC đã không ngần ngại đổi mới trong những năm gần đây. Thế vận hội mùa Hè đã chứng kiến sự xuất hiện của các môn thể thao mới nhằm thu hút khán giả trẻ và đa dạng hóa chương trình thi đấu. Các môn thể thao như breakdance và trượt ván đã được bổ sung vào danh sách Olympic Paris 2024 để đáp ứng thị hiếu của thế hệ mới. Còn đến Thế vận hội 2028 ở Los Angeles, khán giả sẽ chứng kiến sự xuất hiện của 5 môn thể thao mới mang "màu sắc Mỹ" gồm bóng chày/bóng mềm, cricket, bóng bầu dục giật cờ, lacrosse (bóng vợt) và squash (bóng quần).

Vậy tại sao pickleball – một môn thể thao đang bùng nổ về độ phổ biến lại chưa thể chen chân vào danh sách này? Nhất là khi Olympic được tổ chức tại quốc gia có sự phát triển pickleball bùng nổ hàng đầu thế giới.

Không thể phủ nhận sức hút của pickleball, đặc biệt tại Mỹ - cái nôi của môn thể thao này. Theo báo cáo năm 2024 từ Hiệp hội Công nghiệp Thể thao & Thể dục Mỹ (Sports & Fitness Industry Association), hiện có ít nhất 13,6 triệu người chơi pickleball tại xứ cờ hoa. Được mô tả như sự kết hợp giữa quần vợt, cầu lông và bóng bàn, sử dụng vợt đặc và quả bóng wiffle có lỗ, pickleball đã chứng kiến sự tăng trưởng đáng kinh ngạc với hơn 50% người tham gia từ năm 2022 đến 2023. Đặc biệt, trong bối cảnh đại dịch COVID-19, môn thể thao này đã ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng 223,5% kể từ năm 2020. Sự phát triển không ngừng này còn được hỗ trợ bởi nhiều giải đấu chuyên nghiệp được tài trợ mạnh mẽ, biến pickleball thành một hiện tượng thể thao thực thụ.

Sự phổ biến của pickleball không chỉ nằm ở số lượng người chơi mà còn ở tính kinh tế của nó. So với các môn thể thao dùng vợt khác như quần vợt – vốn đòi hỏi sân bãi rộng lớn và chi phí duy trì cao - pickleball có thể được chơi trên không gian nhỏ hơn, với chi phí thấp hơn đáng kể. Điều này khiến pickleball trở thành lựa chọn lý tưởng cho các câu lạc bộ và cộng đồng địa phương.

Từ góc độ kinh doanh, pickleball cũng đang có sự tăng trưởng tài chính lành mạnh. Ví dụ, Ben Johns, một trong những tay chơi xuất sắc nhất ở phía nam giới, đã kiếm được khoảng 2,5 triệu USD trong năm qua. Anna Leigh Walters, tay chơi nữ xếp hạng cao nhất, kiếm được khoảng 1 triệu USD. Giải vô địch quốc gia Pickleball Hoa Kỳ năm ngoái đã thu hút gần 3.500 người chơi đăng ký và khoảng 50.000 khán giả tham dự. Về tỷ suất người xem truyền hình, hơn 2,6 triệu người xem TV đã theo dõi giải đấu này. Vì vậy, rõ ràng có những khoản đầu tư đang được đổ vào môn thể thao này và điều đó sẽ tiếp tục thu hút tài năng trong tương lai.

Rào cản trên con đường đến Olympic

Vậy với sự phổ biến và tiềm lực kinh tế vượt trội, điều gì đang ngăn cản pickleball xuất hiện tại Thế vận hội?

Câu trả lời không đơn giản như nhiều người nghĩ. Theo Hiến chương Olympic, một môn thể thao muốn được công nhận chính thức cần có một cơ quan quản lý duy nhất đại diện và điều hành trên phạm vi toàn cầu. Tuy nhiên, pickleball hiện đang đối mặt với tình trạng phân mảnh nghiêm trọng khi có đến ba tổ chức tranh giành vị trí này: Liên đoàn Pickleball thế giới do ông Rifkin lãnh đạo, Liên đoàn Pickleball quốc tế (International Pickleball Federation) và bên cạnh đó còn có Liên đoàn Pickleball Toàn cầu (Global Pickleball Federation).

Seymour Rifkin thừa nhận rằng chính sự thiếu thống nhất trong nội bộ cộng đồng pickleball là rào cản lớn nhất. "Chính chúng ta. Thách thức lớn nhất của chúng ta là cộng đồng pickleball," ông nói. Hiện tại, Rifkin đang nỗ lực đàm phán để sáp nhập ba tổ chức này thành một tổ chức duy nhất. Nếu thành công, ông tin rằng IOC có thể nhanh chóng phê duyệt pickleball như một môn thể thao Olympic, có thể sớm nhất là tại Thế vận hội 2028 ở Los Angeles, dù chỉ là môn biểu diễn và không tính vào bảng xếp hạng huy chương chính thức của đại hội.

Ngoài yêu cầu về cơ quan quản lý, Hiến chương Olympic còn đặt ra các tiêu chí nghiêm ngặt khác. Một môn thể thao muốn trở thành môn thi đấu chính thức tại Thế vận hội phải được "nam giới chơi ở ít nhất 75 quốc gia trên bốn châu lục và phụ nữ chơi ở ít nhất 40 quốc gia trên ba châu lục." Hiện tại, theo trang web của Liên đoàn Pickleball thế giới, môn thể thao này đã có mặt tại 60 quốc gia trên sáu châu lục – một con số đáng kể nhưng vẫn chưa đáp ứng đầy đủ tiêu chuẩn của IOC. Bên cạnh đó, pickleball cũng cần tuân thủ Bộ luật chống Doping thế giới và Bộ luật Phong trào Olympic về Phòng chống Thao túng Cuộc thi.

Tiếng nói từ cộng đồng và hy vọng tương lai

Dù còn nhiều thách thức, sự lạc quan về triển vọng của pickleball có mặt tại Olympic vẫn rất lớn. Craig Bueller, một huấn luyện viên chuyển từ quần vợt sang pickleball, nhấn mạnh sức hút toàn cầu của môn thể thao này: "Pickleball là một môn thể thao đồng đội. Nó đang phát triển trên toàn thế giới, không chỉ ở Hoa Kỳ mà còn ở Nam Mỹ và châu Âu".

Sự phổ biến của pickleball cũng đã thu hút sự chú ý của thế giới người nổi tiếng, và sự tham gia của họ vào môn thể thao này đã tạo ra một hiệu ứng tích cực và hấp dẫn. Những người nổi tiếng như Drake, Michael B. Jordan, LeBron James, Tom Brady đã lên tiếng ủng hộ môn thể thao này và nhắc đến cảm giác gây nghiện mà nó mang lại. Thậm chí một số tay vợt quần vợt cũng đang chuyển sang pickleball, chẳng hạn như cặp vợ chồng nổi tiếng Andre Agassi và Steffi Graf hay Jack Sock và Genie Bouchard.

Sự lan tỏa này là một điểm cộng lớn, đặc biệt khi IOC luôn xem xét việc nâng cao sự phổ biến của Thế vận hội như một tiêu chí quan trọng để bổ sung môn thể thao mới.

Cẩm Oanh