"Argo" giành Oscar, vì đâu?

(Thethaovanhoa.vn) - Cách đây hơn một tháng, mọi dự đoán về giải Oscar lần thứ 85 đều rất khó khăn vì các đề cử đều có chất lượng rất cao. Đề tài, thể loại cực kỳ đa dạng, không phim nào giống phim nào. Tuy lịch sử vẫn chiếm số đông với 3 tác phẩm nhưng phong cách của Argo, Lincoln lẫn Zero Dark Thirty hoàn toàn khác biệt.

Oscar 2013

Tuy nhiên, càng gần tới thời điểm trao giải, mọi dự đoán dường như đã có kết quả, đặc biệt là hạng mục phim xuất sắc nhất. Argo nổi lên như là ứng cử viên hàng đầu sau khi đoạt hàng loạt giải thưởng tiền Oscar như Quả cầu vàng, BAFTA, giải của hiệp hội phê bình, hiệp hội đạo diễn.

Và quả nhiên, bộ phim đã chiến thắng giải quan trọng nhất, bên cạnh giải kịch bản chuyển thể và giải dựng phim.

Bên cạnh phần kịch bản và dựng phim, công tác đạo diễn trong Argo thực sự rất ấn tượng. Đáng tiếc, Viện Hàn lâm Điện ảnh Mỹ lại không đưa Ben Affleck vào danh sách đề cử. Nếu như trường hợp của Kathryn Bigelow trong Zero Dark Thirty, Wes Anderson trong Moonrise Kingdom hay Paul Thomas Anderson trong The Master không lọt vào Top 5 thì có thể hiểu được, chứ trường hợp của Ben Affleck rõ ràng là một trong những điều khó hiểu nhất mùa giải Oscar năm nay.

Nửa sau phim, đặc biệt là trường đoạn nghẹt thở cuối cùng cho thấy tài năng đạo diễn đặc biệt cao tay của Ben Affleck. Không khí được dồn nén căng như dây đàn. Sự kịch tính đến từ những chi tiết ngàn cân treo sợi tóc mà nhóm công dân Mỹ phải trải qua.

Argo là một trong số rất ít tác phẩm đoạt giải phim xuất sắc nhất mà không được đề cử ở hạng mục đạo diễn. Trường hợp tương tự gần đây nhất là Driving Miss Daisy (năm 1990).

Bên cạnh tính chất nghề nghiệp, Argo còn có những lợi thế riêng để được trao tượng vàng Oscar phim xuất sắc nhất.

Cảnh trong phim Argo

So với các đối thủ còn lại, câu chuyện giải cứu con tin tại Iran cách đây 3 thập kỷ rõ ràng ít được biết đến hơn. Nên nhớ, thông tin chi tiết về vụ việc mới được tổng thống Bill Clinton công khai vào năm 1997. Mọi tình tiết trước đó đều được xếp vào hàng tuyệt mật.

Trong khi đó, câu chuyện về vị tổng thống vĩ đại Lincoln và vai trò của ông trong việc bãi bỏ chế độ nô lệ trong Lincoln hay cuộc đột kích hạ sát trùm khủng bố Osama bin Laden trong Zero Dark Thirty, câu chuyện Những người khốn khổ(Les Miserables), hành trình của Pi trên biển trong Life Of Pi lại quá phổ biến. Nhưng chính điều này trở thành lợi thế cho Argo. Khán giả và cả gần 6.000 thành viên Viện Hàn lâm Điện ảnh Mỹ rõ ràng cảm thấy tò mò và hấp dẫn với nội dung của Argo.

Argo khiến người Mỹ tự hào

Xét nghiêm túc, Argo vẫn mang đậm chất người hùng nước Mỹ, vai trò của người Canada chưa đúng so với thực tế nhưng vẫn lấy được thiện cảm từ phía người xem do Ben Affleck không nâng tầm câu chuyện quá lên.

Dựa trên sự việc có thật, kịch bản phim (do Chris Terrio chấp bút) cố gắng cài cắm chi tiết, thắt nút mở nút đúng chỗ bằng những tình huống hết sức đời thường mà vẫn có sự bùng nổ ở cuối phim. Ở Argo vừa có tính chất thực tế vừa có sự đề cao người Mỹ.

Sau 2 năm để người ngoài nẫng mất giải quan trọng nhất (The King’s Speech do Anh/ Mỹ hợp tác sản xuất, The Artist của Pháp/ Bỉ/ Mỹ), đã đến lúc người Mỹ giành lại tượng vàng Oscar.

Hollywood trong Argo

Dường như Viện Hàn lâm vẫn luôn “thiên vị” những phim liên quan đến Hollywood, đặc biệt là về việc làm phim, diễn xuất, giới showbiz. Hay nói đúng hơn thì họ thích những phim nói về chính bản thân họ.

The Artist năm ngoái là một ví dụ điển hình. Trước nữa, Chicago (2002) - sự trở lại huy hoàng của thể loại ca vũ nhạc, đã đánh bại nhiều đối thủ lớn như The Pianist, Gangs Of New York. Nếu có vài ứng cử viên Oscar, trong đó có 1 tác phẩm đề cập đến ngành giải trí, chắc chắn Viện Hàn lâm sẽ lựa chọn bộ phim đó.

Việc điệp viên CIA Tony Mendez nghĩ ra cách cho 6 công dân Mỹ giả mạo thành đoàn làm phim tới từ Hollywood, thậm chí nhờ những tên tuổi kỳ cựu từng đoạt giải Oscar lập ra một hãng phim riêng tại Los Angeles rõ ràng mang lại nhiều điểm thích thú. Hơn thế nữa, sự hài hước, gần gũi trong quá trình chuẩn bị cho bộ phim vốn chỉ nằm trên giấy đã tạo được sự cân bằng cần thiết với những trường đoạn căng thẳng tại thủ đô Tehran. Một phim trong phim, đề cao Hollywood thì chẳng có lý do gì để thành viên Viện Hàn lâm không bầu cho Argo.

Bối cảnh trong quá khứ nhưng phản ánh hiện tại

Mặc dù Argo lấy bối cảnh vào cuối thập niên 1970, đầu những năm 1980 nhưng câu chuyện vẫn luôn mới đối với mọi đối tượng khán giả. Đơn giản vì đến tận ngày nay, những vụ bắt giữ con tin, bất đồng chính trị vẫn thường xuyên xảy ra như cơm bữa mà người Mỹ thường là nạn nhân.

Gu của Viện Hàn lâm thường rất thích các phim nói về một giai đoạn lịch sử trong quá khứ, tất nhiên đề cao người Mỹ. Argo ít đụng chạm đến ai, nếu có đụng chạm thì đụng chạm người nước ngoài, không gây nên tranh cãi không cần thiết.

Cũng liên quan đến lịch sử, chính trị nhưng Zero Dark Thirty lại dính đến vụ việc tra tấn tù nhân khiến thượng nghị sĩ John MacCain cũng phải nhẩy vào cuộc.

Từ diễn viên trở thành đạo diễn

Ben Affleck không phải là diễn viên đầu tiên gặt hái được thành công khi chuyển sang vị trí đạo diễn. Một danh sách rất dài, gồm toàn tên tuổi huyền thoại đã được lập nên theo năm tháng để Ben Affleck “yên tâm” tiến bước.

Và thật trùng hợp, Viện Hàn lâm lại rất thích điền này. Họ đã từng trao tượng vàng cho Robert Redford (với Ordinary People), Kevin Costner (Dances With Wolves), Mel Gibson (Brave Heart), Clint Eastwood (Million Dollar Baby) và giờ đây là Ben Affleck (đồng sản xuất vớiGeorge Clooney, Grant Heslow).

Quyền lực từ nhà sản xuất

Nếu có cuộc điều tra nhà làm phim nào có phim được đề cử giải Oscar nhiều nhất trong vài năm qua, George Clooney tuyệt không nằm ngoài Top đầu. Từ Goodnight And Goodluck (đạo diễn, kịch bản), Syriana, Michael Clayton cho đến Up In The Air, The Descendants (đều là diễn viên), The Ides Of March (kịch bản), có thể nói George Clooney có ảnh hưởng rất lớn tại Hollywood hiện nay. Vì vậy, người ủng hộ ông cũng không ít.

Doanh thu cao

Trong vài năm qua, lượng người xem truyền hình trực tiếp lễ trao giải Oscar sụt giảm mạnh. Một phần nguyên nhân vì một số tác phẩm được đề cử khá lạ lẫm đối với khán giả đại chúng. Từ The Hurt Locker, The King’s Speech hay gần đây là The Artist có doanh thu tại thị trường Bắc Mỹ khá thấp. Ngược lại, Argo hiện đã thu về 129,7 triệu USD. Điều đó cho thấy bộ phim mang tính đại chúng thế nào. Tất nhiên, đây chỉ là yếu tố “phụ của phụ” để Viện Hàn lâm trao giải cho Argo. 

Hoàng Phương
Thể thao & Văn hóa