Phát hành lại album "Mind Games": Cuộc "đấu trí" cam go của John Lennon!

Album phòng thu thứ 4 của John Lennon, Mind Games, vừa được phát hành lại dưới dạng boxset, mang tên Mind Games (The Ultimate Collection). Boxset này có hình lập phương với cạnh 13 inch (33 cm), nặng tới 40 pound (18 kg) và mở rộng tới 6 trải nghiệm nghe khác nhau.

Dù có nghĩa là "trò chơi đấu trí", khi mới ra mắt, các nhà phê bình và thậm chí là chính Lennon hồi đó đã không đề cao Mind Games. Nhưng thời gian đã trả lại giá trị thực của album.

"Thời tới"

Đầu tiên, hãy cùng quay lại tháng 10/1973. Khi ấy, John Lennon đã tỏ ra dè dặt một cách khác thường khi thảo luận về album mới nhất của mình.

"Album có tên là Mind Games (Trò chơi đấu trí). Nó đơn giản chỉ là một album thôi" - ông nói với báo giới - "Đây không phải là một album gắn với chính trị hay một album nghiền ngẫm nội tâm. Có người nói với tôi rằng nó giống như "ca khúc Imagine với những quả bóng" - điều mà tôi rất thích. Không có thông điệp sâu sắc nào về nó cả".

Thật kỳ lạ thay khiông lại hạ thấp bản thu này. Nhưng thực tế, Aisumasen (I'm Sorry), You Are Here và tất nhiên, đĩa đơn chủ đề mơ mộng Mind Games, đều chứa đựng những suy ngẫm nội tâm rất sâu. Trong khi đó, những ca khúc như Bring On The Lucie (Freda Peele) và Only People có những kêu gọi chính trị rõ ràng về hòa bình, giải phóng. Những thông điệp sâu sắc được ẩn giấu khắp mọi nơi!

Dù vậy, Mind Games đã không phải trò chơi tung hứng như "Imagine với những quả bóng". Khi album ra mắt, các nhà phê bình khá lãnh đạm với nó. Với họ, album giống như sự điều chỉnh lộ trình sau những cuộc bút chiến về Some Time In New York City - album "khó tiêu" mà Lennon và Ono Yoko vợ ông đã cùng nhau phát hành 1 năm trước đó. Rolling Stone thậm chí thấy lời ca khúc Only People nằm trong số "vài sáng tác tệ nhất của Lennon".

Nhưng sau khi nửa thế kỷ trôi qua, các nhà phê bình cũng như người nghe dần nồng nhiệt đón nhận Mind Games. Đây không phải là album hay nhất nhưng cũng không phải tệ nhất của Lennon. Mind Games, Aisumasen, Intuition, Out the Blue và một số ca khúc khác đã được coi là kinh điển.

Ví dụ, sâu sắc và giàu sắc thái, Mind Games phản ánh tâm trạng lo lắng của Lennon vào thời điểm đó. Ông thu âm ca khúc nó vào tối thứ Năm đầy ẩn dụ trước "Lost Weekend" (Ngày nghỉ mất mát, chỉ khoảng thời gian ông qua lại với người tình May Pang). Khủng hoảng hôn nhân cũng như khủng hoảng tuổi trung niên có lẽ đã khiến ông hạ thấp ca khúc cùng album.

"John Lennon đang cố gắng truyền tải thông điệp rằng tất cả chúng ta đều chơi những trò chơi đấu trí. Nhưng nếu chúng ta có thể chơi các trò chơi đấu trí, tại sao không tạo ra một tương lai tích cực nhờ nó ?" - bà Ono Yoko, vợ ông, nói về ca khúc - "Mind Games là một ca khúc vô cùng mạnh mẽ. Vào thời điểm đó, mọi người chưa hiểu rõ thông điệp vì thời của nó chưa tới. Bây giờ, mọi người sẽ hiểu nó".

Một mê cung

Mind Games thật sự chưa bao giờ "đơn giản chỉ là một album". Boxset mới siêu sang trọng, kích thích tư duy, càng chứng minh album luôn có tính nghệ thuật cao. (Boxset là hộp chứa nhiều món, có thể là nhiều sản phẩm âm nhạc hoặc có thể đính kèm các mặt hàng khác như tranh ảnh, quần áo…).

Phiên bản The Ultimate Collection được Yoko Ono ủy quyền toàn phần. Con trai họ, Sean Ono Lennon, giám sát việc chỉ đạo sản xuất và sáng tạo, cộng tác với cùng một nhóm âm thanh đã làm bản phát hành tương tự cho Imagine And John Lennon/Plastic Ono Band Ultimate Collections.

Đặt vừa vặn trong tác phẩm hình lập phương Danger Box của Yoko Ono, phiên bản The Ultimate Collection được Sean Lennon đặt vào đó nhiều bản đồ, trò chơi, câu đố, đồng tiền gieo quả Kinh dịch, bản sao bức vẽ hình tròn You Are Here của Lennon và nhiều nội dung mới lạ khác.

Người hâm mộ chắc chắn sẽ mất nhiều thời gian để khám phá ra những tâm huyết của Sean Lennon. Một gợi ý: Hãy chiếu đèn tia cực tím vào các trang sách và bản đồ để nhìn thấy các manh mối ẩn dưới! Sean Lenon giấu bí mật ở mọi nơi: Bao bì, CD, Blu-ray,… Mọi chi tiết nhỏ nhất đều có thể dẫn tới những ca khúc ẩn hay đi sâu vào tâm trí của John Lennon và Yoko Ono.

Nhưng trọng tâm của boxset tất nhiên là album của John Lennon, được trình bày theo nhiều cách. Bao gồm dạng đĩa than, CD và Blu-ray, 12 ca khúc gốc trong Mind Games được diễn giải lại theo 6 cách khác nhau.

Nổi bật nhất là "Những bản phối cuối cùng", tái hiện lại từng ca khúc trong phổ âm thanh nổi rộng hơn. Ở một số ca khúc, những bản phối gốc gần như đơn âm, khuếch đại sự mộng mơ trong sáng tác của Lennon (đặc biệt là trong Mind Games và One Day (At A Time)) bằng những tiếng thì thầm trầm bổng và ma mị. Ở "Những bản phối cuối cùng" mới, trọng tâm đặt vào giọng của Lennon hơn, tạo thêm chiều sâu cho ca khúc.

Một cách diễn giải khác lại kết hợp giọng hát của Lennon với nhạc cụ đơn giản. Hay ở "Những bản phối thô trong phòng thu", các ca khúc được xóa bỏ các hiệu ứng, chỉ phối thô. Đĩa "Tư liệu tiến triển" kết hợp các bản demo và phiên thu, cho thấy Lennon đã xây dựng các ca khúc như thế nào, từ đầu tới cuối, cả về âm nhạc lẫn những tâm tư tình cảm phía sau. Những đoạn bị cắt bỏ khỏi phiên bản cuối cũng xuất hiện.

Có thể thấy, trong The Ultimate Collection có rất nhiều tư liệu - cả về âm thanh và hình ảnh - chưa từng phát hành trước đây, cho thấy các ca khúc có thể biến đổi theo nhiều cách thế nào. Lennon và Ono là 2 trong số những người tiên phong của nhạc rock và tinh thần đó tồn tại trong các biến thể. Khi lắng nghe các biến thể, người nghe có thể thấy những khả năng vô tận của âm nhạc.

Nhưng với những người hâm mộ lâu năm - vốn đã ăn sâu trong tâm trí bản phối gốc - những bản phối mới không phải là sự thay thế mà là những cải tiến. Đây không phải là những Taylor's Version - nơi Taylor Swift thu âm lại y chang các album của mình - hay "những phiên bản đặc biệt" của George Lucas - nơi bản gốc không còn nữa. Nó sẽ vẫn là John Lennon, nhưng ở nhiều góc nhìn khác nhau.

"Tôi đã cố gắng sâu sắc đủ rồi" - John Lennon nói trong phỏng vấn năm 1975 về Mind Games- "Và tôi nghĩ: Tại sao không vui vẻ một chút". Nhưng đó chỉ là lời ông giữa lúc hoang mang. Mind Games, giống như tên của nó, thật sự là một trò chơi đấu trí!