Mẹ thông minh sinh con thông minh?

(Thethaovanhoa.vn) - Gene thông minh của con người chủ yếu tập trung trên nhiễm sắc thể X. Nữ giới có tới 2 nhiễm sắc thể này nên nếu người mẹ thông minh, những đứa con của họ sinh ra cũng thông minh?

• Chọn bạn đời để sinh con khỏe mạnh

Năm nay đã tròn 30 cái xuân xanh nhưng anh Trung (nhân viên kinh doanh, Hà Nội) vẫn chưa chịu lấy vợ. Hễ cứ thấy mọi người trong nhà giục chuyện lập gia đình thì anh lại bảo rằng phải tìm được một cô nào thật giỏi đã. “Đời con đã không được thông minh cho lắm rồi nên phải lấy vợ thật thông minh để củng cố đời con cháu sau này”, anh Trung toét miệng cười. Cho rằng anh Trung nói đùa, kiếm cớ lảng tránh chuyện lập gia đình ở tuổi công danh sự nghiệp đang lên, nên mọi người chỉ biết ậm ừ “bó tay”.

Tuy nhiên, trái với suy nghĩ của mọi người, anh Trung chia sẻ rằng, việc anh bảo với gia đình là đang tìm một cô gái thật giỏi rồi mới mới cưới là đùa nhưng chuyện phụ nữ thông minh sinh con thông minh là có cơ sở khoa học.

Gene thông minh chủ yếu nằm trên nhiễm sắc thể giới tính X

Một tạp chí của Anh mang tên Nature Review Genetics mới đây đã đăng tải một bài viết mang tên “Tác động của nhiễm sắc thể X đến trí thông minh”. Theo đó, trong gần 1.000 gene mã hóa protein trên nhiễm sắc thể X, có ít nhất 40% biểu hiện trong não. Tỷ lệ này cao hơn nhiễm sắc thể thường và cao hơn nhiều so với nhiễm sắc thể Y, nghĩa là nhiễm sắc thể X có ảnh hưởng lớn đến sự phát triển và trí thông minh của não bộ đứa trẻ. Trong khi đó, nhiễm sắc thể X ở nữ giới tồn tại đến 2, còn nam giới lại chỉ có 1. Do đó, người mẹ chiếm vị trí quan trọng trong việc con cái có thông minh hay không. Ngoài ra, các nhà khoa học cũng cho rằng, các bé trai chịu ảnh hưởng hoàn toàn bởi trí thông minh của mẹ.

Trước đó, vào năm 2001, một công trình nghiên cứu của nhà khoa học Zicher cũng đã chỉ ra, nữ giới là nhân vật quan trọng nhất trong việc di truyền gene cho nhân loại, các gene thông minh nằm rải rác trên chuỗi AND, nhưng có tới 2/3 tập trung ở nhiễm sắc thể giới tính X. Trong khi đó, ở đàn ông, gene thông minh nằm tập trung rất nhiều ở nhiễm sắc thể X, nhưng lại rất ít ở nhiễm sắc thể Y.

Sự phân bố không đều này dẫn đến kết quả là, ở đàn ông có những người IQ rất cao, nhưng cũng có những người IQ rất thấp. Còn với phụ nữ, sự phân bố đều đặn gene thông minh trên 2 nhiễm sắc thể X khiến trí tuệ của họ bình quân hơn.

Trí thông minh = gen di truyền + môi trường

Không thể phủ nhận việc trí thông minh của con người có ảnh hưởng bởi yếu tố di truyền. Tuy nhiên, đây không phải là yếu tố duy nhất quyết định. Giống như việc xây dựng một ngôi nhà, ngoài gạch ngói, người ta còn cần có sắt, thép, xi măng… Trí thông minh của con người cũng vậy. Một người thông minh hay không bên cạnh yếu tố di truyền còn có sự tác động của môi trường nữa.

Lý giải về điều này, giáo sư Tang Yi Yuan (Viện Hàn lâm Khoa học Mỹ) cho biết, các đặc điểm di truyền của con người do nhiều nhiễm sắc thể kết hợp với nhau tạo thành chứ không chỉ quy cho một nhiễm sắc thể nào đó. Có rất nhiều nhân tố ảnh hưởng đến một con người, trong đó gene chỉ là một nhân tố nhỏ trong số đó. "Gene chỉ tác động đến trí thông minh ở góc độ thuần sinh lý, còn có thể phát huy hay không còn phải tùy thuộc vào môi trường và sự bồi dưỡng sau này", giáo sư Tang Yi Yuan nhấn mạnh.

Đồng ý với quan điểm này, Wang Li công tác tại Sở nghiên cứu Tâm lý học, Viện Khoa học Trung Quốc, cũng cho hay, gene là vật chất chủ yếu của biến dị di truyền, cần thông qua chỉ đạo kết hợp các protein mã hóa để kiểm soát hoạt động của não. Do vậy, lập luận gene có tính quyết định trí thông minh là sai, bởi vì môi trường phát triển tác động quan trọng đến trí tuệ của trẻ. Hơn nữa, việc phân chia và di truyền các gene là một quá trình rất phức tạp, trong đó, trẻ em kế thừa gene của cả cha và mẹ với tính ngẫu nhiên nhất định.

Bên cạnh đó, một điều tra của các nhà khoa học Mỹ cũng cho thấy, mối tương quan giữa trí thông minh của mẹ và con so với mối tương quan trí thông minh giữa bố và con chênh lệch nhau chưa đến 10%. Vì vậy, không thể khẳng định trí thông minh của người mẹ ảnh hưởng hoàn toàn đến con.

Quỳnh Nga
Tổng hợp