Louis van Gaal: 'Ông trùm' của những 'ông trùm'

(Thethaovanhoa.vn) - Trong giai đoạn 1997-2000, các HLV hiện giờ của Barcelona, Bayern Munich, Chelsea, Ajax, PSV Eindhoven và Southampton đều đang chơi bóng hoặc đang làm việc ở Camp Nou, dưới sự chỉ đạo của Louis van Gaal.

Năm 1997, Van Gaal tới Barcelona. Ban đầu đội chủ sân Camp Nou chỉ muốn mời ông làm giám đốc đào tạo trẻ, nhưng do đội bóng của Bobby Robson khi đó đang gặp nhiều trục trặc ở La Liga, dù đã giành cả Copa del Rey và Cúp C2, Van Gaal đã được mời ngồi luôn vào ghế thuyền trưởng, trong khi Robson trở thành đại sứ, một kiểu cố vấn cấp cao, và danh dự.

Cuộc “hẹn hò” chiến thuật lớn nhất trong lịch sử

Theo đề xuất của Robson, Van Gaal giữ lại Jose Mourinho, người không chỉ là một phiên dịch viên ở Camp Nou, mà hoạt động như một “trợ lý thứ 3” của HLV người Anh. Ở hàng tiền vệ của ông, Van Gaal có Pep Guardiola và Luis Enrique. 1 năm sau, Phillip Cocu tới và Ronald Koeman được bổ nhiệm làm trợ lý HLV. Frank de Boer có mặt ở Camp Nou 1 năm sau nữa. Tổng kết lại, trong mùa giải 1999-2000, các HLV hiện giờ đang dẫn dắt Barcelona, Bayern Munich, Chelsea, Ajax, PSV Eindhoven và Southampton đều làm việc dưới quyền Van Gaal.

Cũng phải nói rằng sự tập trung đông đúc những bộ não bóng đá lớn ở Camp Nou là một hệ quả tự nhiên của mối liên hệ lâu đời giữa Barcelona và Ajax. Từ những ngày của Buckingham và Michels, được tiếp nối bằng Johan Cruyff, Barcelona đã trở thành một tiền đồn của trường phái bóng đá Hà Lan ở TBN, với nguồn lực dồi dào hơn và thành tích tốt hơn. Rốt cuộc, màu xanh từ chàm mà ra màu xanh hơn chàm, nước đá từ nước mà ra mà lại lạnh hơn nước. Từ Ajax, những triết gia bóng đá lớn nhất xuất hiện, nhưng chỉ ở Barca, họ mới trưởng thành và thiết lập địa vị cũng như ảnh hưởng vĩnh cửu của mình.

Không ai tiêu biểu cho điều đó hơn Guardiola, một cầu thủ, một HLV đội trẻ, rồi một HLV trưởng huyền thoại, ở đó. Pep vắng mặt trong phần lớn mùa giải đầu tiên của Van Gaal vì chấn thương, dù có tin đồn ông đã cố tình tránh chơi trong đội hình của HLV người Hà Lan, nhưng cho tới giờ đó vẫn chỉ là tin đồn. “Tôi đã trao băng đội trưởng cho Guardiola”, Van Gaal nói trong tự truyện của ông. “Ngay từ lúc đó cậu ta đã là một kiểu cầu thủ chuyên tư duy chiến thuật, cậu ta nói chuyện như một HLV, không nhiều người có thể làm như thế. Vị trí tốt nhất cho Guardiola là số 4, ở trung tâm và sâu nhất nơi hàng tiền vệ, từ đó cậu ấy có thể bao quát trận đấu. Tính cách của cậu ấy hợp để tỏa sáng ở vị trí đó”.

Những học trò ưu tú nhất

Guardiola không chỉ là đồng minh của Van Gaal, anh còn là người đề xuất cho ông những cách tiếp cận khác. Pep đã đứng ra xin giảm án cho Hristo Stoichkov, người bị đuổi xuống tập ở đội dự bị sau khi vi phạm kỷ luật (dù sau đó Stoichkov lại gây chuyện, và Guardiola thừa nhận Van Gaal đã đúng, theo lời Van Gaal).

Cả hai lớn lên với lòng tin vào một hệ thống 4-3-3 kinh điển kiểu Ajax, chuyển thành 3-4-3 với một trung vệ dâng cao. Guardiola đã chơi với nhiều biến thể khác nhau của đội hình đó. Van Gaal, cả ở AZ Alkmaar và ĐT Hà Lan, tỏ ra linh hoạt hơn. Ông cũng không ưa gì Cruyff, điều ảnh hưởng không nhỏ tới sáng tạo mới nhất của ông: Đội hình với 2 cầu thủ bám biên 3-4-1-2, khác biệt hoàn toàn với tư duy của Cruyff. Van Gaal bắt đầu thử nghiệm ở ĐT Hà Lan mới tháng 3 năm nay sau khi chứng kiến Feyenoord (lúc đó do Koeman dẫn dắt), chơi tương tự.

Hơn cả Guardiola, hơn cả Koeman và chắc chắn là không như Van Gaal, De Boer hiện có lẽ mới là HLV gần nhất với triết lý Ajax, điều dễ hiểu vì ông đã trưởng thành trong bầu không khí đậm đặc của cuộc cách mạng nhung do Cruyff tạo cảm hứng.

Mourinho lại là một cá biệt thú vị. Van Gaal mô tả về Mourinho khi ông cho tay phiên dịch người BĐN vài lời khuyên về chiến thuật và tương lai HLV mà Jose đang nhắm đến: “Đó là một kẻ kiêu căng, thường lên tiếng phản bác tôi khi nghĩ tôi sai. Rốt cuộc tôi nghe anh ta nhiều hơn là những gì các trợ lý của tôi nói”.

Kể từ khi 2 người rời Barcelona năm 2000, phong cách của Mourinho chắc chắn không phải là kiểu “Barcajax”. “Cậu ta nghĩ về phòng ngự nhiều hơn là tấn công”, Van Gaal nói. “Triết lý của tôi luôn là tấn công, vì tôi muốn mang tới niềm vui cho khán giả. Triết lý của cậu ta là chiến thắng! Sự khác biệt là ở đó”.

Cuối cùng, không chỉ HLV của 7 CLB hàng đầu châu Âu hiện từng là người dưới quyền Van Gaal. Ở Sporting Gijon và Recreativo, những đội hạng Nhì TBN, Abelardo và Sergi đang ngồi ghế HLV trưởng. Họ đều là người cũ của Camp Nou mùa giải 1999-2000. Giờ thì mỗi người mỗi cảnh, nhưng có lẽ những bàn thảo chiến thuật ở Barcelona mùa giải đó là buổi hội thảo bóng đá kỳ diệu nhất trong lịch sử nghề HLV.

Trần Trọng
Thể thao & Văn hóa