Lý do khiến sao K-pop tranh chấp về hợp đồng độc quyền và nhu cầu cải tiến hệ thống

Baekhyun, Xiumin và Chen của EXO đã thông báo cho SM về ý định chấm dứt hợp đồng độc quyền của họ, gây xôn xao trong ngành công nghiệp âm nhạc.

Điều này khiến người ta nhớ lại sự cố của TVXQ 14 năm trước vào năm 2009 khi 3 thành viên rút lui.

Với sự khác biệt rõ rệt giữa lập luận của cả hai bên, cũng có ý kiến cho rằng hiệu lực của hợp đồng cuối cùng sẽ được quyết định tại tòa án.

Hơn nữa, người ta đã chỉ ra rằng cần phải thực hiện những cải tiến cơ bản trong các tranh chấp hợp đồng trong ngành công nghiệp âm nhạc.

EXO ra mắt vào năm 2012 sau khi trải qua quãng đời thực tập sinh và đã hoạt động được 11 năm.

Các thành viên đã đạt được thỏa thuận tái hợp đồng vào ngày 30/12/2022 sau khoảng 1 năm 6 tháng thảo luận bắt đầu từ tháng 6/2021.

Thời hạn cụ thể của việc tái hợp đồng không được tiết lộ. Tuy nhiên, xem xét tuyên bố từ phía Baekhyun, Xiumin và Chen rằng: "SM đang yêu cầu thời hạn hợp đồng từ 17 đến 18 năm", thời hạn tái hợp đồng được ước tính là khoảng 5 đến 6 năm.

SM kiên quyết giữ quan điểm rằng việc Baekhyun, Xiumin và Chen của EXO ký hợp đồng lại chỉ 6 tháng trước và sau đó thông báo chấm dứt là không phù hợp. 

Nếu hai bên không thể đạt được thỏa hiệp, rất có thể tranh chấp giữa họ sẽ leo thang thành một cuộc chiến tại tòa án.

TVXQ 14 năm trước

Nhiều người còn nhớ đến sự cố TVXQ xảy ra vào năm 2009, khi 3 thành viên từng rất nổi tiếng ở Hàn Quốc và Nhật Bản là Kim Junsu, Kim Jaejoong và Park Yoochun đột ngột rút lui gây chấn động.

Vào thời điểm đó, yêu cầu của 3 thành viên cũng đặt ra các vấn đề liên quan đến thời hạn và giải quyết hợp đồng.

Sau vụ kiện, 3 chàng trai này thành lập nhóm JYJ. Ba thành viên JYJ cho rằng hợp đồng độc quyền quá dài và việc phân chia lợi nhuận không công bằng cho công ty, khiến hợp đồng độc quyền vô hiệu.

Kim Junsu, Kim Jaejoong và Park Yoochun lập luận rằng hợp đồng độc quyền 13 năm ban đầu về cơ bản là một hợp đồng trọn đời, nói rằng:

"Bao gồm cả nghĩa vụ quân sự, nó kéo dài hơn 15 năm, thực tế có nghĩa là cho đến khi nghỉ hưu khỏi ngành giải trí. Hình phạt cho việc chấm dứt hợp đồng độc quyền cũng không công bằng".

Nhiều sự cố vẫn cứ tái diễn

Tuyên bố này phù hợp với lập luận mà Baekhyun, Xiumin và Chen đưa ra liên quan đến hợp đồng 17-18 năm quá cao của họ.

Tuy nhiên, SM Entertainment tuyên bố: "Công ty chúng tôi trung thành tuân thủ hợp đồng độc quyền tiêu chuẩn do Ủy ban Thương mại Công bằng và Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch soạn thảo và đề xuất".

Đồng thời công ty này nhấn mạnh: "Hợp đồng này đã được công nhận về tính hợp lệ và hợp pháp của nó.

Tòa án tối cao trong vụ kiện của cựu thành viên EXO người Trung Quốc - Tao (Hoàng Tử Thao) - về sự tồn tại của hợp đồng độc quyền".

Ngay cả sau khi Ủy ban Thương mại Công bằng thiết lập hợp đồng độc quyền tiêu chuẩn vào năm 2009, các tranh chấp về hợp đồng độc quyền, cả lớn và nhỏ, vẫn tồn tại trong nền K-pop.

Vào năm 2011, một số thành viên của KARA - đã đạt đến đỉnh cao của sự nổi tiếng ở cả Hàn Quốc và Nhật Bản - đã thông báo cho công ty quản lý về ý định chấm dứt hợp đồng độc quyền của họ, dẫn đến khủng hoảng tan rã, cuối cùng đã được giải quyết một cách đáng kể.

Trong khi đó, một số thành viên LOONA đã gửi đơn yêu cầu tạm dừng hiệu lực của hợp đồng độc quyền 2021-2022 đã được tòa án chấp nhận trong tranh chấp của họ với công ty.

Lee Seung Gi cũng đã rời công ty của mình vào năm ngoái, tuyên bố: "Tôi đã không nhận được khoản thanh toán hợp lý cho tiền bản quyền âm nhạc".

Lee Seung Ri bắt đầu lại với công ty của riêng mình và đệ đơn kiện hình sự các giám đốc điều hành công ty cũ vì tội tham ô và lừa đảo.

Các chuyên gia cho biết: "Việc lặp lại ngay cả ở các nhóm thế hệ thứ 3 là điều đáng lo ngại. Cần phải đạt được và chấp nhận sự đền bù xứng đáng".

Các chuyên gia chỉ ra rằng khi các nghệ sĩ chuyển từ thực tập sinh sang ngôi sao hàng đầu, có khả năng xảy ra tranh chấp đáng kể phát sinh từ việc "thay đổi vị trí", nhấn mạnh sự cần thiết phải cải thiện hệ thống.

Jeong Deok Hyun - một nhà phê bình văn hóa đại chúng - cho biết: "Trong giai đoạn khi các thực tập sinh mới ra mắt với tư cách là thần tượng, họ có thể chấp nhận các hợp đồng dài hạn từ 12-13 năm.

Tuy nhiên, khi thời gian trôi qua và họ củng cố được một fandom, khả năng cao là 'đảo ngược mối quan hệ' và tranh chấp sẽ xảy ra".

Ông cũng chỉ ra rằng: "Các thành viên EXO đã có những fandom solo đáng kể, vì vậy việc rời khỏi công ty sẽ không có tác động đáng kể".

Ông kết luận: "Cuối cùng, sự công bằng trong các vấn đề kinh doanh là rất quan trọng.

Nghệ sĩ có thành công bao nhiêu thì họ cũng phải nhận được thù lao xứng đáng mà họ có thể hiểu và chấp nhận được.

Các tranh chấp phát sinh từ phán quyết rằng họ có thể cải thiện tình hình của mình bằng cách rời công ty và theo đuổi các hoạt động solo".

Nhà phê bình âm nhạc Jeong Min Jae bày tỏ sự lo lắng với tư cách là một người hâm mộ K-pop:

"Thật đáng lo ngại khi những sự cố như vậy cứ tái diễn ngay cả trong các nhóm nhạc thần tượng thế hệ thứ 3.

Nếu có vấn đề, có vẻ như cần phải tiến hành một cuộc điều tra toàn diện về các cơ quan và giải quyết chúng thông qua các phương pháp tiếp cận thể chế".