Lương và giá trị của Quang Hải

Năm 2017, có một thống kê khiến giới văn phòng cảm thấy phẫn nộ: Mức lương của 200 CEO hàng đầu ở Mỹ dao động trung bình từ 13 triệu cho đến... 103 triệu USD một năm.

1. Điều đáng nói là lương của vị trí CEO tăng dần theo các năm, bất chấp một thực tế rằng trong những thời điểm suy thoái, hàng triệu nhân công có thể bị cắt giảm không thương tiếc.

Một nghiên cứu khác cũng cho thấy rằng trong khi lương của các CEO thì cứ mãi tăng trưởng, tình hình kinh doanh của 200 công ty ấy lại đi xuống, hoặc không đạt mức tăng tương xứng. Đứng sau vị trí CEO, các lãnh đạo khác chỉ nhận được tối đa hơn 8 triệu USD/năm. Chuyện gì đã xảy ra? Nó đến từ chính sách "trọng nhân tài" (meritocracy) vốn đã thống trị xã hội tư bản trong nhiều năm: Nó nhấn mạnh thông điệp rằng quyền lực nên được trao cho những cá nhân tài năng và xuất chúng nhất. Mức lương của các CEO liên tục tăng đến từ việc các công ty và tập đoàn lớn nhất muốn giành giật những người giỏi nhất để đặt vào vị trí hàng đầu, bất chấp thực tế rằng chưa chắc đãi ngộ ấy có thể đem lại hiệu quả thực tế.

Bạn có thể thấy sự tương đồng với bóng đá, môn thể thao mà chính sách "trọng người tài" phát huy mạnh mẽ nhất, dù thành quả trên sân là nỗ lực của cả tập thể. Một ngôi sao cỡ Cristiano Ronaldo hay Lionel Messi đôi khi có mức lương cao bằng cả một đội bóng cộng lại, và chắc chắn là cao hơn rất nhiều so với HLV trưởng của họ.

2. Thông tin về mức lương thật sự của Quang Hải, từ trang Salary Sport mới đây, có thể khiến chúng ta cảm thấy hơi chạnh lòng: Hải nhận được khoảng 680 bảng/tuần, tương đương 20 triệu đồng. Với mức lương này, anh xếp thứ 19 về thu nhập ở CLB và rất gần với thu nhập của các cầu thủ học việc ở Pau FC.

Cầu thủ hưởng lương cao nhất ở Pau là Henri Saivet, khoảng 3.200 bảng/tuần, gấp gần năm lần Hải. Tại đội hạng nhì này, cơ chế phân đẳng cấp kiểu "trọng người tài" vẫn hoạt động: Saivet từng chơi tiền đạo ở Newcastle tại Premier League trước kia, thậm chí còn từng được xếp vào nhóm thần đồng. Danh tiếng hơn đồng nghĩa với lương cao hơn.

Với một môn thể thao như bóng đá và trong xã hội phương Tây, mức lương nói lên nhiều điều hơn là thu nhập thuần túy. Thời điểm Hải mới sang Pau FC, mức lương của Hải được cho là khoảng 2.000 bảng/tuần. Bây giờ, con số ấy được cho là thấp hơn nhiều, và nếu đấy là con số thật, thì chúng ta đã hiểu rõ một chuyện: Cựu tiền vệ của CLB Hà Nội chưa bao giờ nằm trong kế hoạch của Pau FC.

Khi Hải sắp hết hợp đồng ở CLB Hà Nội, có tin rằng đội bóng thủ đô sẵn sàng phá kỷ lục về lương, trả 200 triệu đồng/tháng cho anh. Bạn có thể cho rằng đó là con số "ảo", nhưng một ngôi sao với vị thế đã được khẳng định rõ ràng ở giải quốc nội như anh, mức lương trăm triệu kèm khoản lót tay vài tỷ không phải điều gì đó quá xa xỉ.

3. Bạn có thể vẫn còn cảm thấy lấn cấn về chuyện Hải nên ở lại Pau FC để tiếp tục chiến đấu và thích ứng, thay vì trở về V-League và bắt đầu lại. Rất nhiều các ngôi sao châu Á, kể cả những người ở đẳng cấp hàng đầu như Son Heung Min, cũng từng phải mất 1-2 năm mới thích ứng được với lối chơi cũng như văn hóa bóng đá ở châu Âu. Nếu bỏ cuộc quá sớm, rất có thể là Hải đã bỏ lỡ một cơ hội nâng cao đẳng cấp của chính mình.

Nhưng nếu con số 680 bảng/tuần là thật, thì có lẽ Quang Hải không nên cố ở lại một nơi mà anh đã bị định giá thấp một cách phi lý. Hải là một ngôi sao của một nền bóng đá, không phải một cầu thủ trẻ đang cần các đàn anh phải kèm cặp chỉ dạy. Anh đến Pau FC ở vào giai đoạn chín của sự nghiệp. Cho dù Hải chắc chắn chưa thể là CEO ở Pau, thì anh cũng không thể là một kẻ tập sự được.