Lòng vòng cấp phép ca khúc trước 1975

(Thethaovanhoa.vn) - Mấy ngày qua một số báo lại nóng lên việc “Cục Nghệ thuật biểu diễn cấp phép trên 300 bài hát nhạc đỏ”. Cục đã phải đăng “thông tin chính thức việc cập nhật, bổ sung danh mục ca khúc được phổ biến” trên trang web của mình. Trước những “bất ổn” này, mới đây Văn phòng Chính phủ đã có văn bản truyền đạt ý kiến của Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam về vấn đề này.

1.Trước hết cần nói rằng, Nghị định 79/2012/NĐ-CP ngày 5/10/2012 của Chính phủ, ở Khoản 3, Điều 29 có ghi: “Tổ chức, cá nhân muốn phổ biến tác phẩm sáng tác trước năm 1975 tại các tỉnh phía Nam hoặc tác phẩm của người Việt Nam đang sinh sống và định cư ở nước ngoài nộp 1 bộ hồ sơ trực tiếp hoặc qua đường bưu điện đến Cục Nghệ thuật Biểu diễn”.

Nhưng Nghị định 15/2016/NĐ-CP ngày 15/3/2016 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 79/2012/NĐ-CP nêu trên, đã sửa lại Khoản 3, Điều 29 như sau: “Tổ chức, cá nhân muốn phổ biến tác phẩm sáng tác trước năm 1975 hoặc tác phẩm của người Việt Nam đang sinh sống và định cư ở nước ngoài nộp 1 bộ hồ sơ trực tiếp hoặc qua đường bưu điện đến Cục Nghệ thuật Biểu diễn”.

Như vậy Nghị định sau đã sửa đổi “phổ biến tác phẩm sáng tác trước năm 1975 tại các tỉnh phía Nam” thành “phổ biến tác phẩm sáng tác trước năm 1975”. Điều này cũng có thể hiểu là tất cả các sáng tác trước năm 1975 nếu muốn phổ biến đều cần phải được sự cho phép của Cục Nghệ thuật biểu diễn (NTBD).

Tuy nhiên, trên thực tế thì chỉ những sáng tác trước năm 1975 tại các tỉnh phía Nam mới phải xin Cục cấp phép, còn những sáng tác trước năm 1975 (nhất là giai đoạn từ 1954-1975) tại các tỉnh miền Bắc thì không.

Trên trang web của Cục NTBD hiện nay, tại mục “Thủ tục hành chính” có liệt kê 29 thủ tục hành chính về “cấp phép”, “cho phép”. Trong đó có “Thủ tục cho phép phổ biến các tác phẩm ca nhạc, sân khấu trước năm 1975 tại các tỉnh phía Nam” và thủ tục “Cấp phép phổ biến tác phẩm sáng tác trước năm 1975 tại các tỉnh phía Nam hoặc tác phẩm của người Việt Nam đang sinh sống và định cư ở nước ngoài”. Tuyệt nhiên không có thủ tục cho phép hoặc cấp phép “phổ biến tác phẩm sáng tác trước năm 1975” như câu chữ dùng trong Nghị định 79 đã được sửa đổi.

Nói như vậy để cho thấy rằng, trong thực tế, các bài hát sáng tác tại miền Bắc giai đoạn từ 1954-1975 muốn phổ biến thì không cần phải xin phép Cục NTBD.

Vì vậy, vừa qua Cục NTBD bổ sung hơn 300 bài hát “nhạc đỏ” vào “Danh mục phổ biến các bài hát sáng tác trước năm 1975” là không cần thiết.

2. Sau khi đất nước thống nhất (1975), những bài hát sáng tác trước năm 1975 tại các tỉnh phía Nam tạm thời chưa được phổ biến. Theo thời gian, lần lượt một số bài hát được cấp phép trình diễn trong các chương trình của các đài phát thanh, truyền hình trung ương và địa phương; các chương trình biểu diễn ca nhạc, chương trình băng đĩa do Sở Văn hóa - Thông tin các tỉnh thành cấp phép. Cho đến khi việc cấp phép phổ biến bài hát sáng tác trước năm 1975 tại các tỉnh phía Nam được giao một mối thẩm định cấp phép là Cục NTBD.

Cần nói rằng, từ khi Cục NTBD phụ trách việc cấp phép phổ biến các bài hát sáng tác trước năm 1975 tại các tỉnh phía Nam, trên tinh thần là cá nhân, đơn vị nào có nhu cầu sử dụng thì làm đơn đề nghị, Cục mới xét. Cũng chính vì vậy mà cho đến nay, các nhà tổ chức biểu diễn nghệ thuật hoặc giới ca sĩ, các nhà sản xuất băng đĩa không thể nào biết được các bài hát sáng tác trước năm 1975 tại các tỉnh phía Nam, bài nào đã được cho phép phổ biến, bài nào chưa được phép.

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam: Không cần cấp phép bài hát đã quen thuộc

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam chỉ đạo, các bài hát đã trở nên quen thuộc, phổ biến trong thực tế, nếu không có nội dung ca từ trái với thuần phong mỹ tục, xâm phạm lợi ích quốc gia thì không cần cấp phép phổ biến.

Bởi vậy, nhu cầu có một trang web đăng tải tất cả những bài hát sáng tác trước năm 1975 tại các tỉnh phía Nam đã được cấp phép lưu hành là nhu cầu thiết thực đối với rất nhiều người và tất cả đều trông chờ vào Cục NTBD. Vì vậy, vừa qua Cục bổ sung hơn 300 bài hát “nhạc đỏ” vào “Danh mục phổ biến các bài hát sáng tác trước năm 1975” trên trang web của Cục làm nhiều người hụt hẫng. Có nhiều bài báo đã hiểu lầm là “Cục Nghệ thuật biểu diễn cấp phép trên 300 bài hát nhạc đỏ”.

Ngoài ra, còn một điều mà công luận rất quan tâm, là các bài hát sáng tác trước năm 1975 tại các tỉnh phía Nam đã được các đài phát thanh, truyền hình, Sở Văn hóa - Thông tin các tỉnh thành trước đây đã cấp phép phổ biến có được tiếp tục phổ biến hay không, hay phải tiếp tục làm đơn xin Cục cấp phép?

Thời gian gần đây, Cục cấp phép lại cho một số bài hát mà Sở Văn hóa - Thông tin các tỉnh thành đã cấp phép biểu diễn như bài hát Nối vòng tay lớn (Trịnh Công Sơn), Còn thương rau đắng mọc sau hè (Bắc Sơn)… Điều đó cũng đồng nghĩa là sự cấp phép của các Sở Văn hóa - Thông tin trước đây bị vô hiệu hóa. Trong lúc chưa có một văn bản chính thức về điều này, liệu Cục làm như vậy là đã đúng thủ tục pháp lý?

Hy vọng sau yêu cầu chấn chỉnh của Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, Cục NTBD sẽ có những chuyển biến tích cực đáp ứng mong đợi của nhiều người.

Hải Long
Thể thao & Văn hóa