Lễ hội chém lợn: Không thể cấm bằng văn bản hành chính

30/01/2015 08:01 GMT+7 | Văn hoá

(Thethaovanhoa.vn) - Nghi lễ chém lợn ở lễ hội thôn Ném Thượng (Bắc Ninh) không “vừa lòng” du khách và một bộ phận dư luận. Song phong tục tập quán gắn liền với tín ngưỡng tâm linh của địa phương cần được giải quyết bằng cách tiếp cận bình tâm chứ không thể can thiệp bằng văn bản hành chính như lời kêu gọi của Animals Asia.

Đó là quan điểm của Cục Di sản cũng như Bộ VH,TT&DL và giới học giả sau chuyên đề “Tranh cãi lễ hội chém lợn” đăng trên báo Thể thao&Văn hóa hôm qua (29/1)

Ông Phan Đình Tân, Người phát ngôn của Bộ VH,TT&DL cho biết: Cá nhân tôi cho rằng tập tục chém lợn có phần tàn bạo, man rợ và nên chấm dứt. Giờ ta cần hòa nhập với văn minh loài người thay vì khư khư ôm nghi lễ xưa cũ. Song, đó chỉ là mong muốn của cá nhân tôi. Cho đến lúc này, Bộ vẫn chưa có quan điểm về việc cấm lễ hội cũng như nghi lễ chém lợn. Bộ chỉ khẳng định là Bộ không cổ súy cho nghi lễ này.  

Theo ông Tân, việc tiếp cận vấn đề liên quan tới phong tục tập quán cần rất thận trọng. Trước tiên và trên hết là cần tổ chức nghiên cứu kỹ lễ hội cũng như những ảnh hưởng tâm lý (nếu có) tới con người. Và việc chấm dứt hay linh hoạt sửa đổi phần nào nghi lễ cho phù hợp với cộng đồng quốc tế là do cộng đồng làng Ném Thượng quyết định. Bộ chỉ khuyến cáo nếu cần chứ tuyệt nhiên không vội vã cấm đoán.  


Mọi biến đổi nghi thức chém lợn (nếu cần) phải do người dân thôn Ném Thượng quyết định

Còn ông Nguyễn Thế Hùng, Cục trưởng cụ Di sản cho hay: Bản chất vấn đề cần soi tỏ dưới ánh sáng khoa học. Nếu các nhà nghiên cứu chứng minh được cái hay, cái đẹp của lễ hội thì phải để lễ hội duy trì trong lòng cộng đồng như nó vốn có. Bằng không, lễ hội sẽ tự điều chỉnh phần nào để thích nghi với cộng đồng lớn. Nhưng với lễ hội mang tính chất phong tục tập quán cũng như tính chất lâu đời thì không thể can thiệp bằng văn bản hành chính.

Cũng theo ông Hùng, nếu cứ lễ hội nào động chạm tới động vật là các cơ quan quản lý phải cấm theo lời kêu gọi của các tổ chức động vật cũng không ổn. Và ý kiến của các tổ chức động vật chỉ mang tính chất tham khảo.

Trao đổi với Thể thao&Văn hóa, TS Nguyễn Văn Vịnh phân tích kỹ hơn: Tổ chức Animals Asia đã sai khi lấy chuẩn văn hóa này áp đặt vào văn hóa khác. Đó là lệch chuẩn văn hóa, sai phương pháp luận. Văn hóa tự điều chỉnh và tự cộng đồng thực hành văn hóa điều chỉnh chứ không thể gây áp lực và tác động thô bạo. Có thể sau này, nghi lễ tâm linh vẫn không đổi, nhưng nó sẽ được thực hiện kín đáo hơn hoặc chỉ tổ chức mang tính biểu trưng. Song tất cả mọi sự thay đổi đều phải dựa trên quyền tự quyết của người dân Ném Thượng.

Dư luận trái chiều quanh nghi thức chém lợn

Chuyên đề “Tranh cãi về lễ hội chém lợn” đăng trên báo Thể thao&Văn hóa  và trang điện tử Thethaovanhoa.vn ngày 29/1 nhận được nhiều sự quan tâm của các cơ quan quản lý, giới học giả và đặc biệt là độc giả. Sau đây là một số bình luận của độc giả trên trang Thethaovanhoa.vn:

Độc giả Nguyễn Thế Vũ: Không hiểu là mấy ông Animals Asia có cấm được cái lễ hội đấu bò bên Tây Ban Nha không nhỉ? Đến thịt chó cũng có cấm được đâu mà đòi cấm giết lợn. Chắc tại thấy cái lễ hội này chỉ nho nhỏ địa phương nên tính ra tay lấy uy chăng?

Độc giả Nam Anh:  Cho hỏi mấy người bình luận ở đây có biết ý nghĩa của lễ hội này là gì không? Tôi không biết nên tôi chẳng kết luận gì. Theo tôi dã man nhiều kiểu lắm. Như lễ hội bò tót ở Tây Ban Nha chẳng hạn. Thả nó ra rượt đuổi nhiều người, mua vui chưa tàn cuộc thì đem chúng nó đi giết thịt phục vụ nhà hàng. Đó cũng là một kiểu dã man, hành hạ động vật trước khi tước đi mạng sống của chúng.

Độc giả Than Thien: Con người có xu hướng ngày càng văn minh hơn. Thiết nghĩ dù đứng ở góc độ nào thì hành vi "văn hóa" phản cảm như vậy cũng không nên duy trì ở xã hội văn minh hiện đại. Các em bé khi xem lễ hội này sẽ nghĩ gì?


Độc giả Nhi: Ai cho các bạn quyền đứng trên phong tục tập quán của người ta mà phán xét đó là "dã man, mọi rợ?". Các bạn không thích vui lòng đừng xem chứ đừng là anh hùng bàn phím mà phán này phán nọ nhé.

Phạm Mỹ
Thể thao & Văn hóa

Thăm dò ý kiến

Theo bạn có nên tiếp tục Lễ hội Chém lợn


Cùng chuyên mục
Xem theo ngày
Đọc thêm