Khi "trường làng" là cái nôi của thủ khoa, á khoa

Trong những năm gần đây, hầu hết thủ khoa của các kỳ thi THPTQG đều đến từ "trường làng" và "ít đi học thêm" khiến nhiều người bất ngờ.

Không thể phủ nhận môi trường có thể ảnh hưởng lớn đến thành tích học tập của học sinh nên nhiều cha mẹ luôn muốn con học trường chuyên để đảm bảo về chất lượng giáo dục. Điểm đầu vào của trường chuyên không năm nào thấp song kết quả thủ khoa của kỳ thi THPTQG năm 2023 lại có 6/7 người đến từ trường làng. 

6/7 thủ khoa các khối đến từ các trường làng. Ảnh: Bộ GD&ĐT

Theo thống kê, trong số 7 thủ khoa các khối A, A1, B, C, D năm nay, có tới 6 thí sinh xuất thân từ trường làng, 1 thí sinh duy nhất học trường THPT chuyên.

Cụ thể, nữ thủ khoa Vũ Thị Vân Anh học tại một trường "làng" (trường Trung học Phổ thông Hoàng Văn Thụ, huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định). Các thủ khoa, á khoa các khối lần lượt là thí sinh đến từ Hưng Yên, TP.HCM, Bắc Giang, Bắc Ninh, Thanh Hóa, Đà Nẵng, Quảng Ninh, An Giang, Hà Tĩnh, Ninh Bình. Trong đó, Bắc Ninh là địa phương nhiều thủ khoa, á khoa nhất năm nay với 4/21.

Trong thời đại của sự cạnh tranh khốc liệt và toàn cầu hóa, việc đầu tư vào giáo dục và phát triển nhân tài là một trong những mục tiêu quan trọng của mỗi quốc gia. Trong bối cảnh đó, các trường chuyên đã và đang giữ một vai trò then chốt trong việc tạo ra những nguồn nhân lực xuất sắc, có khả năng cạnh tranh không chỉ ở trong nước mà còn ở trên trường quốc tế.

Tuy nhiên nhiều người thắc mắc rằng vì sao trường chuyên có quá nhiều nhân tài nhưng lại thiếu sự cạnh tranh trong kỳ thi Trung học phổ thông Quốc gia để rồi thủ khoa, á khoa toàn trường làng. Nếu câu trả lời là quy cho việc trường chuyên chất lượng giáo dục thấp thì hoàn toàn sai bởi kỳ thi THPTQG không phải cách duy nhất để vào đại học hay học bậc cao hơn.

Kỳ thi THPTQG không phải mục tiêu chính của nhiều học sinh trường chuyên. Ảnh: Pinterest

Trên thực tế, rất nhiều bạn học sinh giỏi tại trường chuyên thường đạt giải cao trong các kỳ thi Olympic Quốc gia, Quốc tế, một số thậm chí được tuyển thẳng vào đại học và miễn thi kỳ thi tốt nghiệp THPT. Điều này đồng nghĩa với việc khi bước vào kỳ thi Trung học phổ thông Quốc gia, các em đã không còn áp lực để giành điểm cao vì đã có chỗ đứng đảm bảo tại các trường đại học hàng đầu.

Một yếu tố quan trọng khác là xu hướng dồn sức luyện thi chứng chỉ quốc tế như IELTS và SAT để ứng tuyển vào các trường đại học ở nước ngoài. Trong thời đại toàn cầu hóa, việc du học đã trở thành mục tiêu của không ít học sinh tại các trường chuyên. Khi nhận được thư chấp nhận và cấp học bổng từ các trường đại học nước ngoài, nhiều học sinh đã đạt được ước mơ của mình và không còn quan tâm đến kết quả kỳ thi Trung học phổ thông Quốc gia.

Nhiều học sinh trường chuyên đã có học bổng đại học trong và ngoài nước ngay từ khi kỳ thi THPTQG chưa bắt đầu. Ảnh: Pinterest

Bên cạnh đó, học bạ của trường chuyên luôn là tấm "vé thông hành" được nhiều thí sinh lựa chọn. Nhiều học sinh trường chuyên luôn cố gắng đạt giải cao tại các kỳ thi học sinh giỏi quốc gia hay Olympic để có được lợi thế ngay từ khi chưa bắt đầu kỳ thi THPTQG. Chính vì vậy hầu hết học sinh xuất sắc trường chuyên đều có suất tuyển thẳng cho các trường đại học lớn trong nước hoặc nước ngoài. Kỳ thi THPTQG họ cũng không có quá nhiều áp lực phải giành điểm cao chót vót nữa.

Việc "học sinh trường làng" đạt thành tích xuất sắc để trở thành thủ khoa, á khoa trong kỳ thi có tính cạnh tranh cao là một tấm gương sáng vượt qua khó khăn, tận dụng hết những điều kiện hạn chế để đạt thành tích xuất sắc trong kỳ thi THPTQG. Điều đáng nể là những thành tích ấy không chỉ đến từ sự cố gắng cá nhân, mà còn phản ánh sự đồng lòng, sự hỗ trợ từ gia đình và giáo dục tại địa phương.

Việc các thí sinh giành vị trí thủ khoa đến từ những trường làng chứng minh một điều, không hẳn phải "trường chuyên, lớp chọn" mới đạt kết quả. Ảnh: Pinterest

Cần nhìn nhận rằng không phải học sinh trường làng nào cũng đạt được thành tích cao như vậy. Để tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các em, việc nâng cao chất lượng giáo dục, cải thiện hạ tầng, hỗ trợ giáo viên, đồng thời đẩy mạnh các chương trình học tập, ôn thi và giáo dục tư duy sẽ là những biện pháp hữu ích.

Nhìn vào những kỳ tích đáng nể của học sinh trường làng trong kỳ thi THPT Quốc Gia, chúng ta thấy hy vọng về một tương lai giáo dục rạng rỡ, nơi tài năng không bị bỏ lại phía sau, nơi những đứa trẻ nông thôn có cơ hội tiếp cận và phát triển hết tiềm năng của mình. Chúng ta cần đồng lòng, hỗ trợ nhau và đánh giá cao những nỗ lực không ngừng của những người học trẻ để xây dựng một xã hội văn minh và phát triển bền vững.