Hans Zimmer - 'ông vua' nhạc phim của Hollywood

Từ The Lion King (Vua Sư tử) đến Dune (Hành tinh cát) và các phim về James Bond, Hans Zimmer luôn tạo dấu ấn riêng với những bản nhạc nền phim.

Hans Zimmer được tôn vinh tại lễ trao giải Classic Brits

Tại lễ trao giải Classic Brits năm nay, tổ chức ở Thính phòng Hoàng gia Albert, London (Anh), vào ngày 2/10, nhà soạn nhạc Đức Hans Zimmer (55 tuổi) sẽ được trao giải Thành tựu trọn đời với đóng góp xuất chúng cho âm nhạc.

Vừa đón sinh nhật thứ 65 vào ngày 12/9 vừa qua, người đàn ông này đã được công nhận là một trong những tài năng âm nhạc có ảnh hưởng nhất Hollywood.

Từ cậu bé ghét học nhạc theo khuôn mẫu...

Khi xưa, giáo viên dạy piano của Hans Zimmer không bao giờ nghĩ rằng học trò của mình sẽ trở thành một trong những nhà soạn nhạc thành công nhất ở Hollywood. Chỉ sau 2 tuần dạy, ông đã phải “đầu hàng” trước cậu bé khi Zimmer tỏ ra không thích các bài học chính thức. Khi chuyện này xảy ra, giáo viên nói với mẹ Zimmer: “Hoặc cậu bé thôi học, hoặc tôi bỏ cuộc”. Nhưng sự việc đó hầu như không để lại ấn tượng tiêu cực cho Zimmer, khi đó mới 6 tuổi.

Bị thầy dạy piano từ chối, Zimmer vẫn tiếp tục theo đuổi con đường âm nhạc sau một bi kịch: cái chết của cha. Dường như, Zimmer đã “ẩn náu” trong âm nhạc và loại hình nghệ thuật này trở thành người bạn tốt nhất của ông. Giờ đây, sau 6 thập kỷ, Zimmer có thể nhìn lại sự nghiệp lừng lẫy với tư cách là một trong những nhà soạn nhạc phim nổi tiếng nhất thế giới.

Sinh ngày 12/9/1957 tại Frankfurt (Đức), Zimmer quyết định tự học những kiến ​​thức cơ bản về sáng tác mà không cần sự trợ giúp của giáo viên hay đăng ký vào một trường âm nhạc nào. Sau đó, Zimmer chuyển đến Vương quốc Anh để theo học tại một trường nội trú gần London. Đáng ngạc nhiên là ông không theo đuổi bất kỳ loại hình đào tạo âm nhạc chính thức nào. Thay vào đó, Zimmer trực tiếp tìm kiếm công việc trong ngành công nghiệp âm nhạc sau khi rời ghế nhà trường.

Vì nghĩ rằng mình chơi guitar không tốt, nên Zimmer đã tập trung hết sức vào các nhạc cụ có bàn phím. Khi kỷ nguyên nhạc synth-pop những năm 1980 hình thành, quyết định của Zimmer đã được đền đáp. Thời gian đó, Zimmer chơi cho The Buggles, ban nhạc có bài hát ăn khách Video Killed the Radio Star năm 1979. MV cho bài hát này, thật trùng hợp, là video nhạc đầu tiên từng được phát trên MTV và đó là một khởi đầu tốt đẹp cho ông. Zimmer sáng tác những đoạn nhạc quảng cáo cho đến khi ông hợp tác với nhà soạn nhạc phim nổi tiếng người Anh Stanley Myers. Myers đã thuê Zimmer làm trợ lý cho mình và dạy ông những kiến thức thực tế về sáng tác cho phim, đặc biệt là khi phối âm cho một dàn nhạc.

... Tới “phù thủy” nhạc phim ở Hollywood

Bước ngoặt lớn đến với Zimmer ở Hollywood đến khi đạo diễn Barry Levinson ký hợp đồng đặt ông sáng tác nhạc cho bộ phim Rain Man (Người trong mưa - 1988), trong đó Dustin Hoffman và Tom Cruise thủ diễn chính. Kết quả là Rain Man trở thành bộ phim có doanh thu cao nhất năm 1988, giành được 4 Tượng Vàng và mang lại cho Zimmer đề cử giải Oscar đầu tiên.

Từ đó đến nay, Zimmer đã soạn nhạc cho hơn 150 bộ phim. Với phần nhạc trong phim Vua sư tử (1995), Zimmer đã giành được giải Oscar Bản nhạc gốc hay nhất, một giải Quả cầu vàng và hai giải Grammy. Năm 1997, bản nhạc đã được chuyển thể thành một phiên bản nhạc kịch Broadway và đoạt giải Tony cho Nhạc kịch hay nhất năm 1998. Tính đến tháng 4/2012, phiên bản nhạc kịch của Vua sư tử là chương trình Broadway có doanh thu cao nhất mọi thời đại, thu về 853,8 triệu USD. 27 năm sau, Zimmer đoạt giải Oscar thứ 2 với phim sử thi khoa học viễn tưởng Dune (2021) - bom tấn được đạo diễn Denis Villeneuve chuyển thể từ tiểu thuyết của nhà văn Frank Herbert.

Một điều khiến Zimmer trở nên nổi tiếng trước các đạo diễn là khả năng nắm bắt một câu chuyện và sau đó nâng cao nó ở những phần phù hợp. Điều này nghe có vẻ dễ dàng, nhưng thực tế không đơn giản. Quá trình mà đạo diễn và nhà soạn nhạc quyết định xem âm nhạc sẽ cất lên ở đâu trong một bộ phim được gọi là “spotting”. Và Zimmer là một trong những “spotter” xuất chúng nhất.

Nếu hình ảnh trên màn hình cho người xem biết điều gì đang xảy ra thì âm nhạc của Zimmer cho biết lý do tại sao điều đó lại quan trọng. Nếu không có âm nhạc, các sự kiện trong phim dường như sẽ không còn ý nghĩa và sẽ không có nhiều khoảnh khắc gây “nổi da gà”. Cùng với các đạo diễn mà mình hợp tác, có thể nói nhà soạn nhạc này là người đồng sáng tạo ra những bộ phim mà ông tham gia.

Trong hơn 20 năm, Zimmer là một trong những nhà soạn nhạc thành công, có ảnh hưởng nhất ở Hollywood và đã tạo ghi dấu ấn trong nhiều bộ phim hàng đầu của Hollywood, như Gladiator (Võ sĩ giác đấu - 2000), Pirates of the Caribbean (Cướp biển Caribbe - 2003), Batman: The Dark Knight (Batman: Kỵ sĩ bóng đêm - 2008), 12 years of slavery (12 năm nô lệ -2013), Dunkirk (Cuộc di tản Dunkirk - 2017) và James Bond: No Time to Die (James Bond: Không phải lúc chết - 2021).

Nói về quá trình soạn nhạc nền cho No Time To Die, Zimmer chia sẻ: “Sáng tác nhạc cho 3 bộ phim Batman - đó là 3 bộ phim đối với bạn nhưng với tôi là 12 năm cuộc đời. Tôi thực sự hiểu diễn viên Daniel Craig đã sống thế nào với loạt phim này. Anh ấy đã cống hiến 16 năm cuộc đời mình cho Bond... Tôi không chỉ muốn tạo ra được phần nhạc hay cho phim mà còn muốn đào sâu để tôn vinh nam diễn viên, cũng như tất cả những người đã tham gia dự án này trong suốt một thời gian dài”.

Ngoài đời, Zimmer có thể là một người cầu toàn, cực kỳ chính xác và nghiêm túc nhưng cũng hiểu được giá trị thương mại của thị trường. Trong chuyến lưu diễn châu Âu năm 2016, Zimmer đã đến nhà thi đấu O2 Arena ở thủ đô Praha của Czech, mang theo dàn nhạc gồm 72 người và 21 tác phẩm của mình. Trong sự kiện đó, đám đông 17.000 khán giả đã được thưởng thức một màn trình diễn âm nhạc đáng kinh ngạc từ tài năng vô song của Zimmer.

Bí quyết thành công

Zimmer đã giành được một vị trí lớn trong điện ảnh không chỉ bởi thâm niên làm việc mà còn bởi sự đa năng của mình khi sáng tác nhạc nền trong nhiều thể loại phim kể từ phim hoạt hình, hành động, phim truyền hình đến phim hài. Ông tin rằng âm nhạc của mình khiến mọi người đồng cảm và luôn nghĩ về những cảm xúc mà khán giả có thể cảm nhận được khi xem phim.

“Cuối cùng, âm nhạc sẽ thể hiện tất cả những thứ vốn không thể được diễn đạt một cách trang nhã bằng hình ảnh hay lời nói trên màn hình”, Zimmer từng nói.

Zimmer cũng đã soạn nhạc cho nhiều phim truyền hình, gần đây nhất là cho loạt phim Prehistoric Planet (Hành tinh tiền sử - 2022) của BBC và Frozen Planet (Hành tinh băng giá - 2022) với nhà làm phim huyền thoại David Attenborough. Trong khi Prehistoric Planet đưa những con khủng long đã tuyệt chủng cách đây 66 triệu năm đến gần hơn với công chúng hiện đại thì Frozen Planet lại liên quan đến sự thay đổi khí hậu ở các vùng Bắc Cực và Nam Cực.

• Hans Zimmer được tôn vinh tại lễ trao giải Classic Brits

Điều tách biệt Zimmer với phần còn lại của các nhà soạn nhạc là sự linh hoạt của ông. Không giống như các đồng nghiệp khác, Zimmer dường như không “chung thân” với bất kỳ loại nhạc cụ cụ thể nào. Ông đã làm việc với các đạo diễn vĩ đại của những thập kỷ trước, đặt giai điệu cho nhiều thành công của điện ảnh ngay từ những ngày đầu sự nghiệp.

Bí quyết thành công của Zimmer nằm ở một thứ hoàn toàn khác với các bài học âm nhạc, cách đọc nốt nhạc hay sự hoàn thiện về kỹ thuật: tất cả chỉ là nghe. “Điều quan trọng nhất đối với một nhạc sĩ là học cách lắng nghe, chứ không phải học cách chơi” - Zimmer từng chia sẻ trong một cuộc phỏng vấn cách đây vài năm.

Đặc biệt, nhà soạn nhạc này luôn nhấn mạnh về khả năng tạo dựng hòa bình của nghệ thuật trong chuyến lưu diễn gần đây của mình. Là con trai của một cặp vợ chồng người Do Thái đã trốn khỏi Đức vào năm 1939, Zimmer nói rằng ông không phải là chính trị gia, nhưng muốn gắn kết mọi người lại với nhau. “Mục tiêu lớn của nghệ thuật là gắn kết mọi người lại với nhau, để phá bỏ những bức tường chứ không phải để xây dựng chúng”.

Việt Lâm (tổng hợp)