Giải nghĩa hủ tục tuẫn táng theo hoàng đế Trung Hoa nhiều người lầm tưởng: Phi tần, cung nữ bị chôn sau khi chết hay "xuống mồ" ngay khi con sống?

Tuẫn táng là một trong những hủ tục tàn khốc trong lịch sử. Dù hủ tục này đã bị xóa bỏ từ rất lâu, nhưng những gì được tài liệu cổ để lại vẫn khiến hậu thế thấy run sợ.

Sự thực về nghi thức tuẫn táng

Hủ tục này ở Trung Hoa xuất phát từ quan niệm tuẫn táng là để đảm bảo rằng khi hoàng đế sang thế giới bên kia vẫn có người hầu kẻ hạ như lúc sinh thời hoặc dùng để trấn yểm.

Tục tuẫn táng thường chỉ dành cho tầng lớp cao nhất gồm vua chúa và quý tộc. Những người được chọn tuẫn táng cùng người chết sẽ gồm vợ, thê thiếp hoặc người hầu hạ thân cận, nô lệ... Thậm chí, thợ xây lăng tẩm cho vua chúa cũng có thể nhận kết cục tương tự nhằm giữ bí mật mãi mãi về nơi yên nghỉ này.

Theo bằng chứng hiện có, tuẫn táng phổ biến vào thời Thương, Chu. Trong hơn chục ngôi mộ cổ được khai quật ở Ân Khư, di tích kinh đô của nhà Thương (Ân), chỉ tính riêng người tuẫn táng đã có hơn 5.000 người.

Một số phi tần cần được chôn theo hoàng đế thì sẽ được thưởng lụa trắng hoặc rượu độc. Cho nên khi hoàng đế băng hà, hậu cung khóc lóc thảm thiết. Không phải họ khóc cho cái chết của hoàng đế, mà khóc cho cái chết của chính mình.

Khi Chu Nguyên Chương qua đời, có đến 46 phi tần bị bồi táng. Tất cả đều được cho chết trước bằng cách đổ thủy ngân rồi mới chôn, vì việc này giữ cho thi hài không bị phân hủy trong thời gian dài.

Thời Tần Thủy Hoàng bắt đầu dùng người hầu thay thế cho các phi tần nhưng không có nghĩa là tục tuẫn táng các phi tần dừng lại ở thời điểm này.

Đến triều Thanh, khi Hoàng đế Thuận Trị qua đời, chỉ tính riêng phi tần cung nữ bị tuẫn táng đã có hơn 30 người. Nhìn thấy cảnh này, Khang Hi đã ra lệnh bãi bỏ chế độ tuẫn táng.

Ở Trung Quốc cổ đại có hai cách tuẫn táng, thứ nhất là chôn sau khi chết, thứ hai tàn nhẫn hơn, đó là chôn khi những người đó vẫn còn sống.

Nhà văn đời Thanh Viên Mai từng ghi chép lại một phương thức bồi táng tàn nhẫn nhất là người tuẫn táng vẫn còn sống, dùng đinh đóng lên tường, để cho họ chết dần trong lăng mộ. Ngoài ra, còn một phương thức khác vô cùng man rợ là trói tay chân người bị tuẫn táng, đặt theo tư thế nhất định, rồi chôn sống.

Song, có lẽ khoảng thời gian chờ chết mới là khủng khiếp nhất, cho nên thường người tuẫn táng yêu cầu được chết trước khi đem chôn.

Theo Sohu, trong lăng mộ đã bố trí sẵn một số người làm nhiệm vụ "kết liễu" những người bị tuẫn táng khi họ được đưa vào lăng mộ. Cho nên rất hiếm xảy ra tình huống người tuẫn táng ở trong lăng mộ chờ chết.

Cũng có ý kiến cho rằng, nếu có trường hợp người tuẫn táng vẫn còn sống trong lăng mộ và số người tuẫn táng không quá 18 người thì có thể sẽ sống sót khoảng ba ngày, chỉ có điều cuộc sống ba ngày đó không khác gì địa ngục. Nếu số người tuẫn táng từ 18 đến 56 người, thì trong mộ sẽ thiếu oxy, nên thời gian sống nhiều nhất có lẽ chỉ một ngày.

Các nhà khảo cổ từng phát hiện một ngôi mộ thời Thương tại An Dương, Hà Nam, Trung Quốc với cảnh tượng trong ngôi mộ có thể nói là vô cùng bi thảm.

Trong ngôi mộ đó, những người tuẫn táng nằm ở dưới đáy, sau đó lấp đất làm nền. Họ phải giãy giụa trong vô vọng vì thiếu dưỡng khí và chết. Khi hài cốt được tìm thấy đều có tư thế rất lạ. Chân tay của họ không thể duỗi ra như thi hài bình thường khác.

Những vụ tuẫn táng thảm khốc nhất

Lúc còn sống, mỗi lần đánh thắng một nước nhỏ, Tần Thủy Hoàng lại đưa những người đẹp vào hậu cung. Do đó, khi Tần Thủy Hoàng qua đời, có rất nhiều phi tần, mỹ nữ cũng phải tuẫn táng theo. Sử ký của Tư Mã Thiên mô tả tình cảnh bi thảm của phi tần phải tuẫn táng theo Tần Thủy Hoàng rất đáng sợ như: "Tiếng khóc làm rung động đất trời, ai vô tình nghe thấy cũng sợ đến bay cả hồn vía".

Chưa kể việc sau khi xây xong lăng mộ còn rất nhiều người tham gia xây dựng lăng mộ của Tần Thủy Hoàng cũng bị chôn sống bên trong để giữ bí mật mọi chuyện. Tới thời điểm hiện tại, số lượng chính xác về số người được tuẫn táng theo Tần Thủy Hoàng vẫn là câu hỏi còn bị bỏ ngỏ.

Các nhà khảo cổ đã tìm thấy một số lượng lớn hài cốt của phụ nữ trong lăng mộ Tần Thủy Hoàng. Họ đã xác định đây đều là hài cốt của các phi tần bị tuẫn táng cùng Hoàng đế nhà Tần. Điều đặc biệt nhất là phần xương chân của hầu hết các bộ hài cốt nữ đều không khép lại.

Sau một thời gian tìm hiểu, các nhà khoa học đã tìm được nguyên nhân của vấn đề đó. Trong môi trường đáng sợ như thế, những cung nhân bị tuẫn táng đã phải liều mình giãy giụa trong tuyệt vọng, gào khóc trong đau đớn và cuối cùng là chết vì thiếu dưỡng khí. Chính vì thế, thi hài của những người phụ nữ này sau khi chết đã có tư thế rất lạ, hoặc co rúm vặn vẹo, hoặc chân tay không thể khép hay duỗi thẳng như bình thường.

Vào năm 1398, Hoàng đế Chu Nguyên Chương băng hà, hậu duệ là Chu Doãn Văn lên kế vị. Chiếu theo di chúc của tiên đế, Chu Doãn Văn đã lệnh cho toàn bộ 46 phi tần chưa từng sinh nở phải chôn theo Minh Thái Tổ Chu Nguyên Chương. Mệnh lệnh vừa ban ra đã khiến triều đình hỗn loạn. Tiếng khóc than ai oán vang dậy khắp nơi.

Các phi tần ở hậu cung được lên danh sách tuẫn táng cùng sau khi nhận được lệnh của Chu Nguyên Chương đã được đưa vào một phòng có bày các ghế được gọi là "thái sư ỷ" (ghế thái sư), trên ghế có treo sẵn sợi dây dài 7 tấc (1,3m). Có người sẽ tự đứng lên cho cổ vào dây rồi đạp ghế, có người sợ quá không dám thì đích thân thái giám sẽ đưa lên sợi dây.

Theo truyền thuyết, lúc Chu Nguyên Chương hạ táng, người ta đã lập một "mê hồn trận". Cùng ngày, 13 cửa lớn của kinh thành đồng loạt được mở ra để vận chuyển quan tài phi tần ra lăng mộ. Theo giới phong thủy, đây là một thủ pháp dùng để che mắt người đời khi hạ táng lăng mộ. Bằng cách này người ta có thể chống lại những kẻ đào trộm mộ. Các lăng mộ của dàn phi tần tuẫn táng cũng được dùng để đánh lạc hướng những kẻ đào trộm mộ, giúp giấc ngủ thiên thủ của Hoàng đế không bị quấy rầy.

Để an ủi gia đình của các phi tần, Chu Duẫn Văn - cháu trai của Chu Nguyên Chương, người được Chu Nguyên Chương truyền ngôi đã thăng chức cho những vị quan lớn có con gái bị lựa chọn tuẫn táng theo vua làm "thiên hộ", "bách hộ" và được phép cha truyền con nối.