23h00 ngày 26/5, Thụy Sĩ – Đức: Giữa yêu và ghét

(TT&VH)- Thụy Sĩ chính là đội tuyển đầu tiên mà đội tuyển Đức chạm trán trong lịch sử, là đội đầu tiên giáp mặt người Đức sau Chiến tranh Thế giới thứ nhất và cả Chiến tranh thế giới II, cũng như sau cả sự kiện bức tường Berlin sụp đổ. Trận giao hữu giữa hai quốc gia láng giềng này mang nhiều ý nghĩa và có một lịch sử gần gũi hơn ta tưởng, trong sự giao thoa phức tạp, không chỉ trong bóng đá.

Chiếc Cúp vô địch World Cup đầu tiên mà đội tuyển Đức giành được cũng diễn ra trên đất Thụy Sĩ vào năm 1954, sau một trận chung kết huyền thoại được lưu truyền là “Điều kỳ diệu ở Bern”. Đội tuyển Hungary, với Puskas, Kocsis, Hidegkuti… được coi là đội bóng mạnh vượt trội so với phần còn lại của thế giới vào thời điểm ấy, đã đánh bại Tây Đức với tỉ số 8-3 ở vòng bảng, nhưng lại thua người Đức 2-3 trong trận cuối cùng, sau khi đã dẫn đến 2-0 chỉ trong 8 phút đầu trận. Đó là thời điểm mà huyền thoại về ý chí và sức mạnh tinh thần của người Đức bắt đầu được đặt nền móng.

“Người Đức luôn có cảm giác rất đặc biệt khi nghĩ về Bern và sân Wankdorf (nơi diễn ra trận chung kết World Cup năm 1954 – TT&VH)” – Ông Uli Stielike, cựu tuyển thủ Đức sinh vào đúng năm diễn ra “Điều kỳ diệu ở Bern” và là người đã từng dẫn dắt đội tuyển Thụy Sĩ đến Stuttgart để đá trận giao hữu đầu tiên với tuyển Đức sau sự kiện bức tường Berlin sụp đổ, nói với tờ Kicker.  Về trận giao hữu giữa Thụy Sĩ và Đức năm 1990? “Trận đấu này diễn ra sau một cột mốc quan trọng của nước Đức, và chúng tôi muốn đá với Thụy Sĩ để đề cao mối quan hệ giữa hai nước, cũng như thể hiện lòng biết ơn với Thụy Sĩ vì những gì đã làm cho chúng tôi trong quá khứ” – Vẫn lời Stielike.

Thụy Sĩ có lẽ cũng sẽ chơi hết sức mình vì lòng tự tôn- Ảnh Getty

70% dân số Thụy Sĩ nói tiếng Đức, 70% các chuyến bay đến và đi ở sân bay Zurich được thực hiện bởi các hãng hàng không Đức, hoặc người Đức chiếm cổ phần (Swiss, Lufthansa, Air Berlin…), và dòng nhân công người Đức đổ sang Thụy Sĩ đã nhanh chóng khẳng định được vị thế hàng đầu của họ trong kinh doanh, lĩnh vực y tế hoặc giáo dục. Ngược lại, gần 100 nghìn người Thụy Sĩ đang sống ở Đức, và trong đội hình tuyển Thụy Sĩ chơi trận giao hữu với Đức vào đêm nay, có đến 6 cầu thủ đang chơi ở Bundesliga là Diego Begnalio, Francois Affolter, Ricardo Rodriguez, Tranquillo Barnetta và Eren Derdiyok. Granit Xhaka và Xherdan Shaqiri cũng sẽ đá cho Gladbach và Bayern mùa giải tới.

Sự mặc cảm của người Thụy Sĩ

Mối quan hệ gần gũi trở nên căng thẳng bởi chính… sự ưu tú của dân tộc Đức. Đối với rất nhiều người Thụy Sĩ nói tiếng Đức, thì một người Đức điển hình thường kiêu căng, ăn nói lớn đến mức bỗ bã, và luôn “tự nhiên như ruồi” ở bất cứ đâu. Đó là kết quả thu được từ một cuộc khảo sát của tạp chí Đức Spiegel. Cách đây 4 năm, trước thềm EURO 2008 tổ chức ở Áo và Thụy Sĩ, tờ lá cải Blick của Thụy Sĩ thậm chí còn khuấy động một “phong trào” tẩy chay người Đức bằng cách giật tít: “Cứu với! Người Đức đang nghĩ rằng chúng ta thuộc về họ”.

Sau đó, tờ báo này còn thăm dò ý kiến độc giả rằng liệu hiện tại, có phải là số lượng người Đức ở Thụy Sĩ là quá nhiều hay không, và 66% người Thụy Sĩ bầu chọn cho rằng người Đức đang “xâm lăng” ở đủ mọi lĩnh vực, từ các trường đại học, bệnh viện, các doanh nghiệp và thậm chí là các cơ quan công quyền. Người Đức cũng tự hào rằng họ nói tiếng Đức theo một ngôn ngữ chuẩn mực, khác với cách phát âm kiểu địa phương của người Thụy Sĩ. Trong bóng đá, nếu như người Đức là chủ nhân của ba chức vô địch thế giới (1954, 1974 và 1990) và ba chức vô địch châu Âu (1972, 1980 và 1996), thì thành tích tốt nhất của đội tuyển Thụy Sĩ ở World Cup chỉ là vào đến tứ kết, và thành tích tốt nhất ở châu Âu là vượt qua vòng bảng.

Sự “mặc cảm” tồn tại ở mọi lĩnh vực, và theo ông Peter von Matt, một giáo sư người Thụy Sĩ đã nghỉ hưu chuyên nghiên cứu về ngôn ngữ và văn hóa Đức, thì “phản ứng tự vệ của các quốc gia nhỏ so với những nước lớn láng giềng là một hiện tượng rất phổ biến”.

Bây giờ, người Đức lại đến, và dù đây chỉ là một trận giao hữu, thì Thụy Sĩ có lẽ cũng sẽ chơi hết sức mình vì lòng tự tôn. Với một đội Đức ưu tiên thử nghiệm cầu thủ trẻ ở trận này, thì một kết quả hòa là hợp lý.

Dự đoán: 1-1

Phạm An