Đồ thị tăng dựng đứng, nền công nghiệp ô tô quốc gia này đang khiến xe Đức, Nhật, Hàn lo sợ

'Đánh bại' các hãng xe đến từ các nền công nghiệp phát triển, xe điện Trung Quốc đang tiến đến châu Âu và Úc.

Sau khi vượt qua các hãng xe ngoại nhập tại sân nhà, các hãng xe Trung Quốc đang từng bước thám hiểm các thị trường nước ngoài. BYD là thương hiệu mà nhà đầu tư huyền thoại Warren Buffett đã rót tiền vào, và cũng là thương hiệu đi đầu trong việc đem xe Trung Quốc ra thế giới.

Trong suốt 2 năm qua, BYD đã mang cả tá mẫu xe điện bày bán tại ít nhất 16 quốc gia ngoài Trung Quốc, trong đó bao gồm nhiều nền kinh tế lớn tại Bắc và Tây Âu.

Hiện nay, BYD đang là thương hiệu xe điện lớn thứ 2 trên thế giới về doanh số, xếp sau Tesla. BYD đã 2 lần bao nguyên chuyến tàu hàng vượt biển mang xe ra nước ngoài. Các mục tiêu BYD sẽ chinh phục sắp tới gồm Úc, Niu Di-lân, Anh và Bỉ. Một vài đơn vị nhập khẩu xe ở các nước ngoài Trung Quốc cho biết giá thành, tính năng và tốc độ giao hàng là những điểm nổi trội ở xe Trung Quốc mà họ thu hút.

Không giống như những mẫu xe sử dụng động cơ đốt trong giá rẻ chỉ bán chủ yếu ở châu Á và Nam Mỹ, xe điện Trung Quốc đã chiếm lĩnh thị trường nội địa, và có thể sẽ đặt ra nhiều trở ngại cho các hãng xe đến từ Nhật Bản, châu Âu tại các thị trường đã phát triển. 

Cho tới hiện tại, mới chỉ có một lượng nhỏ xe Trung Quốc xuất khẩu ra nước ngoài, và cũng đang đối mặt nhiều khó khăn. Phần lớn các hãng xe Trung Quốc sẽ nhắm đến châu Âu, chỉ có mình NIO đặt kế hoạch bắt đầu bán xe tại Mỹ từ năm 2025. 

Bên trong showroom của NIO tại Na Uy. Ảnh: NIO

Tại Trung Quốc, 80% số xe điện được bán ra trong năm 2022 đều là xe nội địa, 20% còn lại thuộc về các hãng xe nước ngoài - riêng Tesla chiếm khoảng 15%. 

Chính phủ Trung Quốc có các chính sách ưu tiên và nhiều ưu đãi dành cho người mua xe điện, đã tồn tại cả chục năm qua khiến cho các hãng xe điện Trung Quốc nói riêng và các hãng xe điện ngoài Trung Quốc nói chung có cơ hội phát triển tốt. Điều này cũng đã giúp xe điện Trung Quốc có chi phí sản xuất và giá thành thấp.

Các hãng xe tại Trung Quốc liên tục cho ra mẫu mới, cập nhật thêm nhiều tính năng và ứng dụng để đáp ứng nhu cầu luôn tăng lên tại Trung Quốc. Khả năng mở rộng sản xuất của các đơn vị này cũng rất ngạc nhiên: Có ít nhất 10 hãng xe Trung Quốc có khả năng sản xuất hơn 100.000 xe mỗi năm.

Một trong những công ty phân phối xe lớn nhất nước Đức, là Hedin Mobility Group AB, đã ký hợp đồng với BYD, sẽ phân phối 3 mẫu xe tại quốc gia châu Âu này. CEO của Hedin, ông Lars Pauly, cho biết: "Chúng tôi thấy rằng BYD nhiều khả năng sẽ là hãng xe Trung Quốc thành công nhất". 

Ông Andreas Knipp, trưởng bộ phận kinh doanh tại một đơn vị phân phối khác của Đức cũng nhận phân phối xe của BYD, cho biết rằng xe điện của BYD rất sẵn, có thể lên tàu sang Đức ngay khi nhận được đơn hàng; trong khi đó, các mẫu xe điện châu Âu thì cần từ 6 tháng đến 2 năm. 

Eddy Poropat chụp ảnh cùng chiếc BYD Atto 3 của mình. Ảnh: Eddy Poropat

Xe lai điện sạc ngoài (Plug-in Hybrid / PHEV) và xe thuần điện là phân khúc đang phát triển mạnh; theo công ty nghiên cứu thị trường Bernstein Research thì các dòng xe này cũng chiếm 1/3 số xe Trung Quốc xuất khẩu. 

Eddy Poropat là một người mua xe điện Trung Quốc tại Úc. Anh mua chiếc SUV cỡ nhỏ BYD Atto 3 giữa lúc giá xăng biến động mạnh năm ngoái; với nhu cầu di chuyển khoảng 300km mỗi ngày giữa Sydney và Canberra thì giá xăng tăng cao khiến việc sử dụng những chiếc Land Rover của anh là không kinh tế.

Anh cho biết rằng với Tesla, anh phải chờ tới 8 tháng, nhưng lại không cần chờ lâu như vậy với BYD, và cũng tiết kiệm được 23.000 USD. 

BYD Atto 3 cũng là mẫu xe xuất khẩu chủ lực, với giá thành tại Đức từ khoảng 40.000 USD đến khoảng 43.000 USD sau ưu đãi của chính phủ. Mức giá trên thực ra cao gấp đôi so với mức giá tại Trung Quốc. Bất chấp việc là một trong những mẫu xe rẻ nhất của BYD tại nước nhà, chiếc xe này khi ra nước ngoài lại gắn mác "xe cao cấp cho số đông".

Một khách hàng tại Na Uy đã chọn NIO ES8 sau khi thử Volkswagen, Tesla, Hongqi. Ảnh: NIO

Theo nghiên cứu của Fitch Solutions, xe điện Trung Quốc chiếm khoảng 5% thị trường xe điện châu Âu năm 2022, và có thể đạt 15% tới năm 2025. Theo Jato Dynamics thì những thương hiệu xe điện bán tốt tại châu Âu là Tesla và Volkswagen.

Các chuyên gia tại Bernstein Research cho rằng từ giờ cho tới năm 2025, các hãng xe Trung Quốc sẽ sản xuất vượt nhu cầu nội địa cả triệu chiếc, cho thấy rằng sẽ xuất khẩu rất nhiều.

Tại Na Uy, quốc gia trong năm 2022 cứ 10 chiếc xe bán ra thì 8 chiếc là xe điện, doanh số của 5 thương hiệu Trung Quốc gộp lại mới đạt 5%, tương ứng gần 7000 chiếc và kém xa con số 22.000 chiếc của Tesla. 

Kjetil Dypaune, một khách hàng ở gần Olso, Na Uy, đã cân nhắc nhiều thương hiệu khi chọn một chiếc xe cỡ lớn cho các chuyến du lịch của gia đình. Sau khi lái thử xe của Volkswagen, Tesla, Hongqi, anh đã lựa chọn NIO ES8 - một mẫu SUV 7 chỗ của Trung Quốc. Chiếc xe này có giá bằng 2/3 Tesla Model X nhưng không thua kém tính năng nào.

Vị khách này cho biết điều anh thích nhất là không phải mua pin. Anh có thể thuê với giá 200 USD mỗi tháng, và anh cũng có thể mang xe đến các trạm đổi pin của NIO để đổi pin đã sạc đầy thay vì dành nhiều tiếng cắm sạc.