Đề cử giải Quả cầu Vàng: 'Maestro' - nghệ thuật cô đọng của âm nhạc

Giải thưởng điện ảnh Quả cầu Vàng vừa công bố danh sách đề cử cho mùa giải năm 2024 (diễn ra vào 7/1 năm sau). Và Bradley Cooper đã tỏ ra xuất sắc một cách đặc biệt khi bộ phim do anh đạo diễn và đóng chính, Maestro, nhận đề cử ở cả hạng mục cho phim chính kịch, nam diễn viên chính, nữ diễn viên chính và đạo diễn.

Thật đáng ngạc nhiên, đây mới chỉ là phim thứ hai mà Cooper đạo diễn sau A Star Is Born - cũng là một bom tấn khi ra mắt năm 2018.

Đẹp choáng ngợp

Như lời đồn ban đầu, vấn đề lớn nhất với Maestro - bộ phim tiểu sử về nhạc trưởng Leonard Bernstein (25/8/1918 - 14/10/1990) mà Bradley Cooper ấp ủ từ lâu - là... sống mũi quá thẳng trên gương mặt của nam tài tử kiêm đạo diễn của phim. Khi đoạn giới thiệu được phát hành vào đầu năm nay, mạng xã hội xôn xao trước viễn cảnh một diễn viên không phải người Do Thái sử dụng nhiều bộ phận giả trên khuôn mặt để đóng một người Do Thái. Nhưng chính các con của Bernstein trấn an: "Bradley Cooper chọn cách hóa trang để tôn lên vẻ giống nhau và chúng tôi hoàn toàn thấy ổn với điều đó".

Maestro là bộ phim đầu tiên của Cooper kể từ A Star Is Born và mặc dù thiếu đi phần cảm xúc mãnh liệt, nó được bù đắp bằng tham vọng và những cảnh dàn dựng đẹp mê hồn.

Với sự trở lại của nhà quay phim Matthew Libatique, Cooper đã đưa ra quyết định đáng kinh ngạc là quay và dàn dựng 2 nửa của Maestro theo những phong cách hoàn toàn khác nhau. Hạnh phúc thay, chúng đều đẹp.

Phần đầu trong cuộc đời trưởng thành của Bernstein được ghi bằng màu đen trắng lấp lánh và diễn theo phong cách của một bộ phim hài tao nhã từ Hollywood xưa, với Cooper ngọt ngào tung tăng khắp nơi như diễn viên gạo cội những năm 1930 - 1940 Herbert Marshall. Rồi, khi cốt truyện chuyển sang cuối những năm 1960, bầu không khí chuyển sang chủ nghĩa tự nhiên cao độ của đạo diễn Robert Altman: màu sắc mùa Thu phong phú, lời thoại chồng chéo và bố cục cảnh quay phức tạp gần như theo trường phái lập thể.

Cooper mở màn bằng một câu trích dẫn từ Bernstein về ý nghĩa của nghệ thuật nằm ở sự cô đọng của nó. Và đây rõ ràng là nguyên tắc chỉ dẫn cho toàn bộ phim. Có lẽ hơi giống Oppenheimer hay Blonde - phim tiểu sử về Marilyn Monroe năm ngoái - Maestro không giống phim tiểu sử thông thường mà là một sử thi với nhiều chủ đề.

Trọng tâm của nó là sự phức tạp trong cuộc hôn nhân giữa Bernstein (vốn là người đồng tính) với vợ, nữ diễn viên Felicia - được thể hiện tuyệt vời bởi Carey Mulligan, cùng với sự chuyển đổi tinh tế giữa cổ và tân Hollywood giống như Cooper. Cả 2 vai chính đều diễn cực kỳ tốt, với kỹ thuật chính xác đáng kinh ngạc về giọng và kiểm soát cảm xúc. Nhưng Cooper không có ý định khoe nghề.

Hãy lấy ví dụ về cuộc tranh luận trong Lễ tạ ơn ở căn hộ tại Manhattan của cặp đôi. Thông thường, những cảnh này sẽ được quay cận, phô hết kỹ thuật diễn xuất, tạo căng thẳng. Thay vào đó, Cooper quay nó một cách thú vị, xóa bỏ mọi hận thù bằng cảnh một quả bóng Snoopy khổng lồ bay vụt qua cửa sổ. Đối với một diễn viên tài năng, đây đúng là sự khiêm nhường đáng ngưỡng mộ: Cooper luôn đặt hiệu ứng cảnh quay lên hàng đầu.

Môt phân cảnh rộng trong đó Bernstein chỉ huy bản giao hưởng số 2 của Mahler được quay với âm thanh tối thiểu nhưng vẫn hoàn toàn truyền cảm hứng. Hãy xem những chiếc vĩ của nhạc công đang kiệt quệ kéo ở phần cuối, giống như một tiểu đoàn đang ở chặng cuối hành trình vẫn cố giương cao cây kích của họ. Không màu mè nhưng khi Cooper nắm chặt và vung đũa chỉ huy, nó giống như thanh gươm để tự sát và làm khán giả hồi hộp dõi theo từng chuyển động nhỏ.

Gợi hơn là tả

Maestro được phát triển bởi xưởng phim Paramount với kế hoạch ban đầu là Martin Scorsese nắm quyền đạo diễn. Tuy nhiên, Scorsese đã rời đi để làm phim The Irishman, cho Bradley Cooper tham gia từ tháng 5/2018 với vai trò đạo diễn và diễn viên chính.

Scorsese tiếp tục đóng vai trò nhà sản xuất cùng Steven Spielberg. Bản thân Spielberg ban đầu cũng cân nhắc về đạo diễn phim và đã tiếp cận Cooper để đóng vai chính nhưng lại đề nghị cả vị trí đạo diễn sau khi A Star Is Born ra rạp.

Tái hiện cuộc đời Leonard Bernstein thật sự là một chủ đề nặng ký. Ông được coi là nhạc trưởng quan trọng nhất thời đại của mình, và là nhạc trưởng người Mỹ đầu tiên nhận được sự ca ngợi trên quốc tế. Bernstein là "một trong những nhạc sĩ tài năng và thành công nhất lịch sử Mỹ", theo nhà phê bình âm nhạc Donal Henahan. Ông đã được trao nhiều danh hiệu và giải thưởng, bao gồm 7 giải Emmy, 2 giải Tony, 16 giải Grammy (bao gồm giải Thành tựu trọn đời) cũng như 1 đề cử Oscar.

Làm sao có thể thu gọn cuộc đời một nhân vật vĩ đại như vậy trong một bộ phim? Tập trung chủ yếu vào mối quan hệ giữa Bernstein và vợ, Maestro tưởng như chỉ là một lát cắt nhỏ trong đời ông. Nhưng không, Cooper đã làm được hơn thế nhiều. "Tôi biết rằng mình không muốn làm một bộ phim tiểu sử. Nhưng tôi cũng biết rằng, nếu tôi đưa âm nhạc của ông ấy vào phim, nó sẽ làm được mọi điều mà một bộ phim tiểu sử có thể làm"- Cooper chia sẻ - "Nếu bạn muốn tìm hiểu về Martin Scorsese, cứ xem những gì ông ấy làm hơn là xem những bài phỏng vấn".

Và không có gì minh họa rõ hơn phân đoạn dài 6 phút 21 trong phim, tái hiện màn trình diễn mang tính biểu tượng của Bernstein khi chỉ huy Dàn nhạc Giao hưởng London, trình diễn tại nhà thờ Ely năm 1976. Cooper đã mất 6 năm để học chỉ huy với những người giỏi nhất để thực hiện cảnh quay mà anh nói là "ác mộng" và "việc hát ở giải Oscar không thấm gì" khi so sánh.

Maestro khởi chiếu tại LHP Venice vào ngày 2/9/2023 - nơi phim nhận đề cử Sư tử Vàng. Phim ra rạp từ ngày 22/11 trước khi chiếu trên Netflix vào ngày 20/12 này. Phim nhận được đánh giá tích cực từ phía các nhà phê bình, được Ủy ban Đánh giá Quốc gia và Viện Phim Mỹ chọn vào top 10 phim của năm 2023.