Đế chế thể thao Ineos của Sir Jim Ratcliffe trước nguy cơ suy yếu

Giấc mơ chia sẻ chuyên môn giữa 5 môn thể thao lớn và thống trị tất cả luôn là một ván cược đầy rủi ro. Đây chính là câu chuyện của tập đoàn Ineos, với chủ của nó chính là Sir Jim Ratcliffe, một cổ đông lớn của MU.

5 năm rưỡi trước, Sir Jim Ratcliffe và Ineos tiếp quản OGC Nice với một tuyên bố đầy tham vọng: "Chúng tôi có một kế hoạch và sẽ tuân theo nó. Tôi kiên quyết rằng chúng tôi sẽ không trở thành những kẻ vung tiền ngu ngốc".

Giấc mơ tham vọng và thực tế nghiệt ngã

Đây là một trong những lần đầu tiên Ratcliffe sử dụng thuật ngữ này trong bối cảnh đầu tư thể thao. "Dumb money" (tiền ngu ngốc) đúng với nghĩa đen của nó: Rót tiền mà không có sự hiểu biết hoặc chuyên môn thực sự về ngành thể thao. Vài tháng sau, ông lại dùng cụm từ này để chỉ trích MU khi họ vung 47 triệu bảng để mua Fred.

Công bằng mà nói, Nice hiện đang đứng thứ 3 tại Ligue 1, dù chiến dịch Europa League gần đây của họ là một thảm họa. Họ cuối cùng cũng đang thể hiện dấu hiệu khởi sắc trong một giải Ligue 1 đầy biến động, nơi có thể mang lại cơ hội mới nếu Qatar giảm bớt sự quan tâm đến PSG. Nhưng đó là điểm sáng hiếm hoi trong một đế chế thể thao đang trên bờ vực suy thoái, bất chấp những lời hứa hẹn ban đầu về sự giao thoa giữa những bộ óc xuất sắc và những đột phá công nghệ.

Không chỉ là thực tế, mà ngay cả về hình ảnh, Ineos cũng đang gặp nhiều vấn đề. Vào thứ Ba tuần trước, Liên đoàn Bóng bầu dục New Zealand (NZR) đã tuyên bố khởi kiện tập đoàn hóa dầu này vì không thanh toán khoản tài trợ đầu tiên cho năm 2025. Ineos đã quyết định cắt ngắn hợp đồng hợp tác kéo dài 6 năm, trị giá khoảng 4,3 triệu bảng mỗi năm, ngay ở giữa chặng đường với lý do "sự phi công nghiệp hóa của châu Âu" khiến họ cần phải tiết kiệm chi phí.

Việc Ineos rút lui không thương tiếc khỏi hợp đồng với một thương hiệu thể thao danh giá như All Blacks có vẻ như là một thất bại toàn diện. Có lẽ Sir Ratcliffe nhận ra rằng bóng bầu dục đang gặp khó khăn và việc xuất hiện trên áo đấu của All Blacks hay Black Ferns không còn mang lại lợi ích đáng kể. Nhưng với NZR, điều này gây ra một lỗ hổng tài chính lớn.

Không chỉ NZR, mà Sir Ben Ainslie cũng cảm thấy bị sốc vào tháng trước khi đội đua thuyền của ông, Athena Racing, thông báo rằng họ đang đối mặt với "những rào cản pháp lý và thực tiễn" sau khi Ineos rút lui khỏi chiến dịch America's Cup 2024. Ineos một lần nữa than thở về việc không tìm được tiếng nói chung. Lý do cho sự chia tay đột ngột này vẫn chưa rõ ràng, nhưng điều đó dường như hoàn toàn trái ngược với "dumb money".

Những quyết định này cho thấy Ineos đang thu hẹp quy mô đầu tư vào thể thao, thay vì tiếp tục mở rộng như kế hoạch ban đầu.

Thể thao không phải miếng bánh dễ xơi

Trong số các khoản đầu tư thể thao, đua xe Công thức 1 (F1) là lĩnh vực mà Ineos vẫn duy trì ổn định. Điều này cho thấy quan điểm của Ratcliffe về một thương vụ chắc chắn. Khi những tin đồn bắt đầu lan rộng vào tháng 1/2025, rằng Ineos đang đánh giá lại danh mục đầu tư thể thao của mình, thông tin từ nhiều phía khẳng định rằng Mercedes, đội đua mà Ineos đầu tư vào, không cần lo lắng.

Dù không còn thống trị F1, Mercedes vẫn thu về 75 triệu bảng cổ tức vào năm 2023, vượt cả Red Bull về lợi nhuận. Một môn thể thao có doanh thu bùng nổ trong nửa đầu thập kỷ này, đồng thời có sự cạnh tranh khốc liệt trong một sân chơi hạn chế, đã trở thành miếng mồi béo bở cho các nhà tài trợ ở cả hai bờ Đại Tây Dương. Đây có vẻ là khoản đầu tư sinh lợi nhất của Ineos trong lĩnh vực thể thao.

Có lẽ những thương vụ chắc chắn là điều mà Ratcliffe luôn cần. Giấc mơ chia sẻ chuyên môn và nguồn lực trên 5 môn thể thao, với hy vọng thống trị tất cả, luôn là một trò chơi cân não. Câu hỏi còn bỏ ngỏ, sau một tuần đầy tin xấu tại Old Trafford, là điều này sẽ ảnh hưởng ra sao đến MU.

Kỳ chuyển nhượng dè dặt vừa qua làm dấy lên lo ngại rằng "Quỷ đỏ" có thể đi theo con đường của Ineos Grenadiers - đội đua xe đạp danh tiếng nay đang phải công khai tìm kiếm nguồn tài chính mới sau khi bị cắt giảm tài trợ. Tham vọng bóng đá của Ratcliffe có thể tiếp tục bị thử thách nếu UEFA áp đặt các biện pháp kiểm soát quyền sở hữu đa câu lạc bộ, điều có thể khiến MU và Nice bị cấm tham dự Champions League cùng lúc.

Khi dàn trải quá mức, việc cắt giảm sâu hơn hiếm khi là một giải pháp. Làm như vậy một cách bừa bãi cũng có thể nguy hiểm không kém việc vung "dumb money", đặc biệt khi thể thao ảnh hưởng đến cả cảm xúc lẫn tài chính. Cảm giác chung lúc này là Ratcliffe đã ôm đồm quá nhiều và giờ chỉ còn kiểm soát một danh mục đầu tư đang chật vật tồn tại.

Khi công bố hợp tác với Mercedes vào tháng 4/2020, Ineos từng tuyên bố muốn "truyền cảm hứng để mọi người tin rằng không có giới hạn nào cả". Nhưng khi đế chế của Ratcliffe ngày càng thu hẹp, uy tín của ông trong việc truyền tải thông điệp này cũng ngày càng bị nghi ngờ.

Trung Phạm