Premier League: Hình ảnh mới của những tiền vệ thủ

03/08/2009 08:34 GMT+7 | Bóng đá Anh

(TT&VH cuối tuần) -  Có thể tên tuổi thường được tung hô là các tiền đạo song rõ ràng, tiền vệ trung tâm đã trở thành những cầu thủ quan trọng nhất trên sân cỏ thời nay.

Một lựa chọn vị trí sai, một phán đoán không chuẩn xác về tình huống, họ có thể phơi hàng phòng ngự ra trước đối phương, đặc biệt trong trường hợp bị phản công. Nhưng nếu đóng đinh ở tuyến dưới, chỉ lo chăm chăm lấp các chỗ trống và hậu vệ cánh hay tiền vệ cánh để lại khi dâng lên, họ cũng khiến các tiền đạo đội nhà đơn độc, không được hỗ trợ. Vì thế, sử dụng tiền vệ trung tâm như thế nào là quyết định chiến thuật mang tính then chốt mà các HLV phải đưa ra.

Hiện tượng đang dễ thấy ở “trái tim” đội bóng này là hình ảnh mới của những tiền vệ thủ không chỉ biết phòng ngự là còn là một người kiến thiết đích thực. Đó là mẫu tiền vệ chơi khá sâu trong phần sân nhà ngay phía trước hàng phòng ngự, sử dụng những đường chuyện ngắn và dài thành thạo, có độ chuẩn xác cao. Họ là điểm khởi đầu cho tấn công cũng như phản công.

Michael Carrick (áo sáng), mẫu tiền vệ kiến thiết lùi hàng đầu ở Anh

Trong lịch sử bóng đá ở cuối những năm 60 và đầu thập niên 70 của thế kỷ trước, một tiền vệ lùi được gọi là “máy quét”, một chốt chặn thực sự. Mẫu cầu thủ này thường rắn rỏi, không ngại va chạm và là nỗi ám ảnh cho hàng tiền đạo đối phương bởi khả năng tắc bóng mạnh mẽ. Về lý thuyết, mẫu cầu thủ như vậy không cần phải là “bẩm sinh”. Tất cả những gì họ cần là có kỷ luật chiến luật tốt, dũng mãnh và không ngần ngại trong các pha cản phá.

Ngược lại, một tiền vệ kiến thiết lùi lại không cần “vai u thịt bắp” như thế. Những HLV sử dụng mẫu tiền vệ này thường là các ông thầy theo đuổi thứ bóng đá mà quyền kiểm soát bóng chiếm vai trò hàng đầu. Ví dụ như thủ môn các đội này sẽ hiếm khi phát bóng dài mà chuyền ngắn cho hậu vệ, rồi bóng từ hậu vệ chuyển đến tiền vệ kiến thiết lùi ngay phía họ. Từ đó, cuộc tấn công mới bắt đầu. Hai biểu tượng thành công nhất hiện nay cho mẫu tiền vệ kiến thiết lùi là Andrea Pirlo và Michael Carrick. Có thể kể thêm cả Claude Makelele, từng là ví dụ hoàn hảo cho những công việc kể trên song giờ đây trong màu áo PSG, Makelele không còn ở đỉnh cao sự nghiệp nữa.

Pirlo và Carrick

Khi khoác cho Inter, Pirlo giữ vai trò như một tiền vệ kiến thiết mang khuynh hướng tấn công nhiều hơn bởi anh có thể chơi tốt ở cả trung tâm lẫn cánh. Pirlo được hỗ trợ bởi một tiền vệ phòng ngự là Vladimir Jugovic và đến lượt anh hỗ trợ cho hàng công mà thường là Alvaro Recoba cùng Christian Vieri. Bên cạnh việc tìm kiếm và tung ra những đường chuyền chọc thủng hàng phòng ngự đối phương, Pirlo thường chơi theo kiểu tung ra các đường chuyền cho tiền đạo rồi chạy chỗ cùng tham gia tấn công. Tuy nhiên, kiểu giữ bóng có phần “ích kỷ” của Recoba khiến Pirlo thường xuyên bị bỏ rơi.
Stilian Petrov đã chuyển vai thành công ở Aston Villa

Chuyển sang AC Milan, Pirlo gặp được ông thầy “trong mơ” là Carlo Ancelotti (người giờ đây đã sang Chelsea và ra sức lôi kéo Pirlo cùng tới nước Anh). Rất ngưỡng mộ kiểu chơi của Makelele, Ancelotti nhìn thấy ở Pirlo khả năng tương tự và đưa anh vào vị trí lùi hơn trong hàng tiền vệ bên cạnh “máy nổ” Gennaro Gattuso theo công thức “cứng - mềm”. Gattuso hoạt động khắp mặt sân với sự năng nổ, cơ động, mạnh mẽ tranh cướp bóng để Pirlo “mảnh mai” tự do phô diễn. Thành công của Pirlo không chỉ thể hiện ở AC Milan với một Scudetto và hai Champions League mà còn ở đội tuyển Italia tại World Cup 2006. Không có gì thái quá khi gọi Pirlo là tiền vệ kiến thiết lùi hay nhất thế giới hiện nay.

Trong khi đó, Carrick từ khi còn ở đội trẻ West Ham đã được xem là một chuyên gia chuyền bóng dài có độ chính xác cao. Sau những màn trình diễn đầy thuyết phục ở Tottenham, Carrick lọt vào mắt xanh của Sir Alex và đến với M.U mùa Hè 2006 (18 triệu bảng). Với Carrick, Sir Alex như tìm lại được những đường chuyền đã vắng bóng ở Old Trafford từ khi David Beckham ra đi. Và không chỉ thế, khi chơi như một tiền vệ kiến thiết lùi, Carrick còn củng cố cho khả năng phòng thủ trung tâm ở M.U tưởng chừng đã mất nhiều “chất thép” khi không còn Roy Keane.

Khác với Pirlo, Carrick không có được nhiều cơ hội ở đội tuyển Anh khi tiền vệ trung tâm là khu vực đang thừa thãi tài năng. Mà những đối thủ lớn nhất của anh là Frank Lampard và Steven Gerrard đều thuộc lại tiền vệ nhạy bén với khuynh hướng tấn công mạnh hơn. Họ tỏ ra thích hợp với chiến thuật hiện nay của Fabio Capello và như vậy đồng nghĩa không có chỗ cho Carrick. Tuy nhiên, không ít người cho rằng sự kết hợp phần nào “khiên cưỡng” giữa Lampard và Gerrard chỉ có thể giúp “Tam Sư” bắt nạt những đối thủ trung bình yếu. Còn khi gặp các đội bóng mạnh như Brazil, Tây Ban Nha, Argentina, Pháp hay Italia thì Anh cần khả năng chuyền bóng, sự tỉnh táo của Carrick để nâng tầm kỹ chiến thuật.

Những gương mặt khác ở Premier League

Ngoài Carrick, hình ảnh tiền vệ kiến thiết lùi còn có thể thấy ở khá nhiều đội bóng Anh trong mùa giải vừa qua mà có thể kể ra ba cái tên Xabi Alonso, Jermaine Jenas và Stilian Petrov, dù họ kém thành công hơn đôi chút.

Trường hợp Alonso khá đặc biệt. Tại Liverpool, Gerrard và Fernando Torres dựa nhiều vào Alonso chịu trách nhiệm phát động tấn công từ khá sâu. Thường thì Alonso khéo léo chuyền những đường bóng ngắn cho Gerrard hoặc xa hơn tới thẳng Torres. Theo thống kê, Alonso là cầu thủ đầu tiên của Premier League vượt mốc 1.000 đường chuyền thành công. Thế nhưng vấn đề với Alonso là dường như anh không nhận được sự ủng hộ tuyệt đối của Rafael Benitez cho vai trò của mình. Dễ hiểu cho Benitez bởi trong tay ông đã có một tiền vệ phòng ngự lý tưởng là Javier Mascherano. Coi trọng Alonso sẽ đồng nghĩa đẩy Gerrard lên vị trí tiền đạo lùi nếu không vai trò của Alonso và Gerrard có thể chồng chéo lên nhau. Trục Torres -Gerrard - Alonso đã hoạt động rất hiệu quả mùa giải qua song mặt trái của nó là Liverpool có ít giải pháp mũi nhọn hơn khi không còn chỗ cho một tiền đạo thứ 2 đúng nghĩa.

Tương tự, Harry Redknapp ở Tottenham cũng tỏ ra miễn cưỡng khi sử dụng Jenas ở vị trí tiền vệ kiến thiết lùi mà thích bộ đôi trung tâm có sức mạnh và tốc độ hơn là Wilson Palacios - Didier Zokora (dù không cái tên nào thực sự là chuyên gia chuyền bóng). Đã bán Zokora song Redknapp nhiều khả năng sẽ chọn Tommy Huddlestone lấp chỗ trống thay vì sử dụng Jenas. Khả năng Jenas ra đi đang khá cao khi Jose Mourinho muốn mua anh. Đến Inter, Jenas có thể sẽ trở thành một tiền vệ kiến thiết lùi sáng giá khi thay chỗ Patrick Vieira già nua đá cặp với chốt chặn Sulley Muntauri.

Petrov đã có đóng góp lớn cho giai đoạn thăng hoa của Aston Villa nửa đầu mùa giải năm ngoái. Thường chơi ở cánh khi còn khoác áo Glasgow, tiền vệ này đã phải đổi vai trò khi ở Villa Park đã có đầy ắp những tiền vệ cánh tốc độ như Ashley Young, James Milner, Gabriel Agbonlahor… Nhưng đó là quyết định đúng đắn của HLV Martin O’Nell bởi khi chơi như một tiền vệ lùi, Petrov phát huy tối đa được các đường chuyền dài chuẩn xác của mình.

Trường hợp chuyển vai thành công của Petrov cho thấy viễn cảnh các tiền vệ có kỹ thuật tốt, khả năng phân phối bóng chính xác đều có thể đảm nhiệm vị trí tiền vệ kiến thiết lùi. Song hành với một tiền vệ trung tâm mạnh mẽ, tiền vệ kiến thiết này sẽ được bảo vệ tốt và áp đặt ảnh hưởng của mình lên trận đấu. Điều thú vị là hình ảnh mới về một tiền vệ kiến thiết lùi đang nổi lên ở mọi nơi. Tại Italia, nơi bóng đá diễn ra như ván cờ chiến thuật với tốc độ thường là chậm, việc có tiền vệ kiến thiết lùi là chuyện dễ hiểu. Nhưng ngay cả ở Anh, nơi diễn biến trên sân cỏ nhanh hơn, tiền vệ kiến thiết lùi cũng ngày càng trở nên quan trọng khi giúp cho các cầu thủ tấn công có thêm chút thời gian để đón nhận một đường chuyền. Chỉ ở có Tây Ban Nha, nơi mọi cầu thủ đều muốn cầm bóng (!), khái niệm này mới không hiệu quả.
 
Trung Sơn (Hong Kong)

Cùng chuyên mục
Xem theo ngày
Đọc thêm