40 năm đã trôi qua và hơn 20 năm ngày Lưu Quang Vũ ra đi, bà Nguyễn Thị Hiền vẫn giữ trong lòng hình ảnh người đàn ông với tên gọi “mối tình không năm tháng”.
Vốn là người tài hoa và đào hoa, nhưng nhà viết kịch Lưu Quang Vũ lại có một cuộc sống riêng tư không trọn vẹn. Ly hôn với nghệ sĩ Tố Uyên, ông sống với nhà thơ Xuân Quỳnh nhưng trong suốt những năm tháng ấy, một tình yêu khác vẫn được ông giấu kín trong lòng với con gái nhà văn Kim Lân- họa sĩ Nguyễn Thị Hiền.
Họa sỹ Nguyễn Thị Hiền.
Tình yêu sét đánh
Chúng tôi gặp nữ họa sĩ Nguyễn Thị Hiền tại nhà riêng, trong một căn hộ tập thể ở phường 5, quận 3 thành phố Hồ Chí Minh. Là họa sĩ, nhưng bước chân vào ngôi nhà rộng rãi này, điều mà người ta gặp đầu tiên lại là những món đồ cổ được bà dụng công sưu tầm từ nhiều năm nay. Nhiều đến mức, họa sĩ phải để cả ngoài cầu thang, lối đi chung của các hộ gia đình khác.
Vốn là con gái rượu của nhà văn Kim Lân, được tiếp cận với văn chương từ rất sớm, nhưng tài năng thiên bẩm của bà lại thể hiện ở hội họa. Cũng như Thành Chương, họa sĩ Nguyễn Thị Hiền là một trong số ít họa sĩ Việt bán được tranh với số lượng lớn cho người nước ngoài. Bà cũng là nữ họa sĩ Việt Nam đầu tiên được trưng bày tranh tại Gallery Hoàng gia Tây Ban Nha năm 2008.
Câu chuyện của chúng tôi không dành để nói về đồ cổ, về những bức tranh mà nói về một góc đời sống riêng của bà nhiều năm qua vẫn còn hiện hữu. Đó là chuyện tình với nhà viết kịch nổi tiếng Lưu Quang Vũ. Một câu chuyện đã đi cùng năm tháng và có lẽ sẽ đi đến cuối đời với bà.
Miên man trong dòng ký ức, họa sĩ cứ thế hồi tưởng rõ nét từng chi tiết về Lưu Quang Vũ, về cái ngày đầu tiên đầy định mệnh bà được gặp người đàn ông tài hoa nhưng cũng là dự báo về một cuộc tình đầy ngang trái.
Lúc họa sĩ Nguyễn Thị Hiền gặp Lưu Quang Vũ, ông đã có gia đình riêng với nghệ sĩ Tố Uyên nổi tiếng trong phim “Chim vành khuyên”. Trong khi đó, cô con gái rượu của nhà văn Kim Lân là một thiếu nữ không biết gì khác ngoài cây cọ và những trang sách. Tiếng sét ái tình vì thế cũng đến với bà thật nhanh khi chạm mặt với Lưu Quang Vũ lần đầu. “Hóa ra, Vũ đã biết đến tôi từ trước rất lâu mà tôi không biết, vì tôi là con gái của Kim Lân, lại là người có nhiều hoạt động trong lĩnh vực hội họa. Trong khi đó, tôi lại biết Tố Uyên trước khi biết Lưu Quang Vũ. Tôi chính là người giới thiệu Tố Uyên với bác ruột Nguyễn Đăng Bảy để đóng “Con chim vành khuyên”. Lúc bác đi tìm nhân vật thì có hiệu ảnh giới thiệu, “có con bé này nhìn hay lắm, chắc đóng phim được”. Hóa ra, “con bé hay lắm” đó lại chính là tôi, cháu ruột của bác. Bác thuyết phục tôi tham gia vào bộ phim, nhưng tôi đã từ chối và bù đắp bằng cách giới thiệu Tố Uyên- người từng học chung trường với tôi”.
Nhưng rồi từ khi biết nữ họa sĩ và Lưu Quang Vũ thân thiết với nhau, tình bạn của họ cũng dường như không còn nữa (nhất là sau cuộc đánh ghen gây náo loạn ở khu tập thể mà chúng tôi sẽ nói ở bài sau). Nhiều lúc bà tự hỏi, mình đến với Lưu Quang Vũ khi hai người đã ly thân nhưng không hiểu sao người đời vẫn nhìn bà với con mắt cay nghiệt, cứ như thể bà chính là nguyên nhân gây đổ vỡ vậy.
Ngỏ lời yêu sau lần gặp thứ hai
Như là định mệnh, sau cuộc gặp gỡ ban đầu ở một cuộc họp báo, Lưu Quang Vũ đến nhà họa sĩ. Sau đó bẵng đi mấy tháng, họ gặp nhau lần thứ hai. Hôm đó, nhà văn Đỗ Chu gọi bà đến nhà lấy nhuận bút. Đến nơi thì thấy nhóm bạn văn nghệ gồm Đỗ Chu, Định Nguyễn… đang ngồi bên đèn dầu nghe Vũ đọc thơ. “Thấy tôi đến, Vũ đã đọc bài “Đất nước đàn bầu” cho tôi nghe. Tôi thấy tim mình bấn loạn. Đạp xe về nhà, tôi biết mình đã yêu Vũ mất rồi. Vừa về đến nhà nghe tiếng gõ cửa quay ra thì thấy Vũ mặc áo mưa lính đứng đợi ở cửa. Chúng tôi đi bộ ra hồ Thiền Quang, chuyện trò rất tâm đầu ý hợp. Vũ bảo, có bài thơ mới làm tặng Hiền: “Người con giai đi tìm em mười năm/Hắn từ mặt trận trở về/Từ quán rượu, từ phố đông huyên náo/Từ những câu thơ tuyệt vọng trở về/bị lừa dối, bị lăng nhục/Rách rưới, bơ phờ, cô độc/Hắn ngồi trước mặt em”. Rồi Vũ ngỏ lời yêu. Tôi giật mình thảng thốt. Vũ đang sống với Tố Uyên và có một con rồi cơ mà? Ngay lập tức Vũ nói, Vũ và Tố Uyên đang làm đơn ly dị. Lý do là bởi không hợp nhau và Vũ luôn thấy cô đơn, trống trải khi những đam mê của mình không tìm được sự đồng điệu ở người bạn đời. Vũ còn nói, Tố Uyên cũng đã có người yêu rồi. Một tháng nữa là có quyết định ly dị từ tòa án”.
Cứ nghĩ tình yêu chỉ ở trong lòng thế thôi, biết đâu nhanh đến thì sẽ nhanh qua? Ai ngờ tối đó, Lưu Quang Vũ gặp Tố Uyên để thổ lộ hết với tình cảm mình đang có với họa sĩ Nguyễn Thị Hiền. “Tôi tự hỏi, vừa mới gặp nhau, mới chỉ cầm tay nhau sao đã vội vàng thế? Nếu Vũ giấu đi thì có lẽ đã được yên thân cho cả hai. Sự vội vàng nhưng chân thành, trong sáng của Vũ đã dẫn đến một trận cuồng phong rất khủng khiếp diễn ra. Tố Uyên báo cáo sự việc với cơ quan, khi đó tôi đang làm việc ở Trung ương đoàn để phê bình khiển trách tôi; gặp bố mẹ tôi để phản ứng và kiên quyết không ly dị nữa”, họa sĩ nhớ lại.
(Còn nữa)
Theo Gia đình và Xã hội