Chuyện Hà Nội: Ngõ

01/12/2014 08:17 GMT+7

(Thethaovanhoa.vn) - “Ngõ nhỏ, phố nhỏ nhà tôi ở đó”. Hà Nội có một phần khá đông dân cư sống cuộc đời ngõ ngách. Đó là dân lao động và công chức nhỏ. Cảnh sống lâu dần quen với chật chội, bí bách nhưng hình như đó là… một phần cuộc sống nơi xưa là Kẻ Chợ.

Những cái ngõ đã làm nên diện mạo phố phường. Người xa Hà Nội mang thêm nỗi nhớ khác, về những ngõ nhỏ thân thương. Cái ngõ nổi tiếng gắn với Thăng Long có lẽ là ngõ Tràng An. Nó như một oà vỡ đột nhiên trên phố Huế.

Ngôi chùa cổ Tràng An ở sâu trong ngõ như một bài thơ đặt giữa sạp báo thị trường…  Bên kia chợ Hôm rộn ràng tấp nập bán mua thì như hẫng một cái, bắt gặp không gian thanh tĩnh như lạc vào thế giới tịch liêu… Cái “ngõ vắng xôn xao” ấy thơ mộng và lãng đãng khiến lòng ta chùng lại sau bao âu lo giữa bộn bề thường nhật.

Ngõ Tạm Thương khó giải nghĩa cái tên nhưng nghe thân quá chừng. Ở cái ngã ba trong ngõ lâu rồi vẫn còn cái giếng cạn cạnh máy nước và mấy cái chum. Ngách trong ngõ Tạm Thương bé tý, có vẻ u ám, lòa xòa tán si phía đình Yên Thái…

Ngõ Phất Lộc nổi tiếng không phải vì đó là nơi từng sống của nhà văn hóa Nguyễn Hiến Lê mà bởi chính cái không gian cũ kỹ của nó.Tiếng là dân ngõ Phất Lộc nhưng chả thấy ai giàu.

Giữa bao biến thiên vật đổi sao dời, ngày nay phố cũ nhiều cái tên cũ không còn, nó đã được đổi tên mới, nhiều phố đặt tên danh nhân. Nhưng cái đáng nói, cái trường tồn vẫn còn lại tên những cái ngõ thân thuộc: Ngõ Hàng Cỏ hiện còn trước cửa ga Hà Nội, bây giờ ít người nhắc, càng ít người biết. Ngõ Hàng Cỏ chuyên bán cơm phở cho khách vãng lai hoặc công chức nhân viên nhà ga, văn phòng gần đấy. Ngõ Hàng Lọng trên phố Nguyễn Du chỉ vài chục mét nhưng còn sâu nặng ký ức bởi cái tên phố chính phố Hàng Lọng bây giờ là phố Lê Duẩn. Cuối ngõ là hàng cơm bình dân Nguyệt mà dân Bộ Công an cũ ai cũng biết. Đầu ngõ là quán phở Mai một thời chỉ bán vào buổi sáng…

Có cái ngõ nổi tiếng gắn với cái tên quen như ngõ Thổ Quan trên phố Khâm Thiên, nơi có nhà hộ sinh sâu bên trong rất nổi tiếng, là nơi không biết bao nhiêu công dân Hà Nội chào đời từ thời Pháp đến hôm nay. Phố Khâm Thiên thật nhiều ngõ nhỏ. Có cái ngõ chỉ rộng khoảng 60 - 70 phân, chỉ vừa cho một người đi. Nếu trong ngõ có người đi ngược chiều với những người kia, tất cả đều phải ghé vào cửa nhà nào đó để tránh, xong rồi mới đi tiếp. Xe đạp hay xe máy ra vào phải ngồi lên trên mà chạy, chẳng may xe hỏng là không thể dắt bộ… Cái ngõ bé nhỏ ấy sớm đi, tối về chào hỏi nhau ấm áp nghĩa tình. Sợ nhất ra đại lộ, đường cao tốc xe phóng vù vù trăm cây số một giờ có cảm giác lạnh lẽo.

Mỗi con ngõ Hà thành hình như giấu một bất ngờ riêng có. Ở đó cứ ngỡ bình dân, lam lũ nhưng không ít nhân vật lịch sử, danh nhân từng trú ngụ trong không gian ngõ ấy mà thành đạt nổi tiếng. Linh hồn của những cái ngõ chính là cuộc sống trong ngõ. Đầu ngõ thường là nơi ngồi của một gánh phở, một quán cơm đầu ghế hay là hàng chè chén… Tất cả như không thể thiếu để góp phần làm nên đời sống phố phường…

Tân Linh
Thể thao & Văn hóa

Cùng chuyên mục
Xem theo ngày
Đọc thêm