Góc kỹ thuật: Vì sao Van Gaal 'cố chấp' với 3-5-2?

(Thethaovanhoa.vn) - Kể từ đầu mùa giải tới nay, nhà cầm quân người Hà Lan đã dùng 4 sơ đồ khác nhau, trong đó 3-5-2 là sơ đồ ít thành công nhất, nhưng ông vẫn kiên định đến mức khó hiểu. Đâu là lý do?

1. Không khó để gặp những trường hợp mà sơ đồ bị nhầm tưởng là chiến thuật. Thực chất, đó chỉ là một nửa của chiến thuật bóng đá mà thôi.

Nếu ví một chiến thuật như một căn nhà thì sơ đồ chính là cái khung, cái nền móng, là những viên gạch đỏ, là bức tường xi măng. Như thế chưa phải một cái nhà hoàn chỉnh, mà người ta thường sẽ sơn màu tường, bài trí nội thất, thêm thắt đồ gia dụng. Đó là “lối chơi”, là “cách vận hành” trong chiến thuật bóng đá.

Ví dụ đơn giản và gần nhất với Man United chính là thời của Sir Alex Ferguson. Xuyên suốt trong thời gian nắm quyền, dễ nhận thấy rằng đội bóng của ông luôn giữ được những nét đặc trưng: hàng thủ tổ chức chắc chắn, tấn công biên nhiều, bóng luôn di chuyển với tốc độ cao và khả năng phối hợp của các tiền đạo được đề cao.

Nói như vậy vẫn chung chung, nhưng rõ ràng khi so sánh lối chơi dưới thời Ferguson với David Moyes chẳng hạn, chúng ta thấy rõ sự khác biệt: cũng là 4-4-2, là 4-2-3-1, là 4-4-1-1 nhưng tốc độ giảm sút, tạt bóng quá nhiều và không có những bài miếng phối hợp trung lộ.

Hai bộ khung hệt nhau, nhưng hai cách vận hành khác nhau và chiến thuật của họ cũng khác nhau.

2. Nói như vậy là để thấy rằng, nhưng lời bàn tán về sơ đồ 3-5-2 hiện tại chưa hẳn là thấu đáo. Như Louis van Gaal từng khẳng định, ông đã từng thành công với 3-4-3 ở Ajax Amsterdam, 4-3-3 ở Barcelona, 4-4-2 ở AZ Alkmaar, 4-2-3-1 ở Bayern Munich và 3-5-2 ở ĐT Hà Lan thì rõ ràng ông có thể linh hoạt về sơ đồ, điều quan trọng nhất là “triết lý” của ông thì không thay đổi.

Điều đó cũng thật dễ hiểu, khi có những người dù chuyển nơi ở nhưng bước vào chỗ mới chúng ta biết ngay đó là nhà của họ.

Một số ý kiến thì cho rằng 3 hậu vệ là một sơ đồ không phù hợp với bóng đá Anh. Lập luận này là sai lầm nhiều bởi thập niên 1990 cũng như đầu thập niên 2000, bóng đá Anh dùng sơ đồ hệ thống 3 hậu vệ rất nhiều cả ở cấp CLB lẫn cấp ĐTQG. Thời gian gần đây, bóng đá Anh đã chứng kiến nhiều trường hợp thành công với 3 hậu vệ như Hull City mùa 2013-14 hay Liverpool thời điểm hiện tại. Roberto Mancini từng coi 3-5-2 là một sơ đồ dự phòng để gây đột biến trong thời gian ông dẫn dắt Manchester City. Trong khi đó, Wigan của Roberto Martinez mùa 2012-13 đã lọt vào tới chung kết FA Cup với sơ đồ 3-4-3 (hoặc đôi khi là 3-5-2).

3. Vậy rốt cục, đâu là lý do để Van Gaal quyết tâm không dùng các sơ đồ 4 hậu vệ, dù rằng đội bóng của ông có vẻ như hợp với các hệ thống đó hơn?

Đáng chú ý rằng ông tuyên bố dùng sơ đồ 3-5-2 ngay từ khi tập huấn tại Mỹ, một sự tự tin đến khó hiểu.

Nhưng suy xét kỹ hơn, chúng ta nhận ra rằng David Moyes, người được Sir Alex Ferguson chọn kế vị, cũng đã dùng đúng những sơ đồ mà huyền thoại người Scotland sử dụng và thất bại thê thảm. Old Trafford đang khao khát một luồng gió mới, một sự thay đổi. Bản thân Van Gaal cũng không muốn bị so sánh với Ferguson.

3-5-2 thậm chí là một nước cờ quá đỗi cao tay khi nhờ nó mà nhà cầm quân người Hà Lan có “cớ” để mua thêm hàng sang, bán bớt những khúc gỗ mục. Giả sử mong muốn về một trung vệ đẳng cấp của ông được đáp ứng thì đến mùa sau, United có quay về sơ đồ 4 hậu vệ cũng chẳng hề muộn...

Dũng Lê
Thể thao & Văn hóa