Ca khúc 'Something' của The Beatles: Lá thư tình bí ẩn của George Harrison

Ngày nay, Something được công nhận rộng rãi như 1 kiệt tác mọi thời đại. Thế nhưng, lúc sinh thời, sự tự ti của George Harrison - cha đẻ ca khúc - khiến nó phải chu du xa vời trước khi được trở về với The Beatles và làm rạng rỡ cho chính Tứ Quái.

Tuy vậy, ca khúc thật sự viết về ai tới nay vẫn còn là 1 ẩn số. Cũng có thể là luôn là có nhiều sự thật trong cùng 1 câu chuyện.

Thiên tài tự ti

Something sẽ mãi mãi là ca khúc đặc biệt của George Harrison quá cố. Không chỉ là ca khúc đầu tiên ông có thể phát hành với The Beatles dưới dạng 1 đĩa đơn đủ lông đủ cánh, nó còn là ca khúc đầu tiên của The Beatles đạt tới No.1 mà không có hậu tố "được viết bởi Lennon - McCartney". Ca khúc như lời tuyên bố rằng Harrison là 1 phần không thể thiếu trong bộ máy Tứ Quái, củng cố sự hiện diện của ông bên cạnh 2 thành viên sung mãn kia.

Khi ca khúc được phát hành cùng Come Together như 1 đĩa đơn cả 2 mặt đều là mặt A vào ngày 6/10/1969, cuối cùng thì khoảnh khắc bừng sáng của Harrison đã tới, chứng minh vị thế của ông như 1 nhạc sĩ thiên tài.

Nếu Harrison không ở trong cùng 1 nhóm nhạc với 2 nhạc sĩ pop vĩ đại nhất mọi thời đại là John Lennon và Paul McCartney, 1 nhân tố rõ ràng đã giới hạn cơ hội của ông dưới ánh đèn sân khấu, thì tiềm năng của ông hẳn đã được phát hiện sớm hơn rất nhiều. Tuy nhiên, những gì ông học được trong nghệ thuật sáng tác từ những ngày làm việc bên các bạn thân thiết của mình sẽ, không nghi ngờ gì, được chứng minh là bài học vô giá kéo dài hàng thập kỷ.

Bản thân là 1 nhạc sĩ vĩ đại, Bob Dylan, có lần tóm tắt chính xác vị trí của Harrison trong The Beatles: "George (Harrison) gặp trở ngại khi ở The Beatles bởi phải đấu tranh để đưa nhạc của mình vào bản thu trước Lennon và McCartney. Ai mà không gặp trở ngại trong cảnh này? Nếu George có nhóm riêng của mình và viết các ca khúc của riêng mình, ông có lẽ sẽ vĩ đại như bất kì ai".

Abbey Road tới nay vẫn là album rất được yêu thích của The Beatles dù John Lennon sau này thành thật rằng ông từng coi thường dự án, khi tâm trí không còn ở cùng The Beatles: "Tôi nghĩ đó là đồ bỏ đi. Chỉ là các mẩu ca khúc ghép lại với nhau. Tôi không nhớ ra nổi vài ca khúc trong đó". Something chính là số ít ỏi còn lại - cùng với Here Comes The Sun - đưa Abbey Road trở thành 1 trong những bản thu vĩ đại nhất mọi thời đại.

Thế nhưng, Harrison từng khá tự ti về khả năng sáng tác của mình, không chắc liệu chúng có đủ hay để đưa vào cạnh danh mục của Lennon-McCartney. "Tôi không biết cái gì là thương mại và cái gì thì không" - George nói trong buổi phỏng vấn với David Wigg trên chương trình Scene and Heard của BBC Radio 1 năm 1969.

Harrison đã có thời gian dài nghiền ngẫm Something. Tới ngày 19/9/1968, ông đã có kha khá nội dung khi chơi cho nhà sản xuất Chris Thomas nghe tại phòng thu EMI. Khi đó, Harrison và Thomas đang ngồi bên cây đàn harpsichord để xem Thomas sẽ chơi nhạc cụ này thế nào trong ca khúc Piggies của Harrison.

"Trong khi George (Harrison) và tôi mày mò trên cây harpsichord" - Thomas viết trong cuốn The Beatles Recording Sessions - "Ông ấy bắt đầu chơi 1 ca khúc mới cho tôi nghe, mà sau này hóa ra là Something. Tôi nói: "Hay quá! Sao chúng ta không làm bài này?" và ông đáp: "Anh có thích nó không? Anh thật sự nghĩ là nó hay à?" Khi tôi nói đúng thế thì ông ấy nói: "Ôi, có lẽ tôi nên đưa nó cho Jackie Lomax. Cậu ấy có thể ghi âm nó thành đĩa đơn!".

Vào thời điểm đó, The Beatles đang tuyển dụng các nghệ sĩ cho hãng Apple Records và Harrison đã ký  hợp đồng cho người bạn cũ là Jackie Lomax, cựu thành viên nhóm The Undertakers. Ông hi vọng sẽ cho Lomax 1 ca khúc làm đĩa đơn ra trò, giúp bạn có khởi đầu thuận lợi cho sự nghiệp thu âm thành công. Nhưng cuối cùng, Harrison đã đưa cho bạn 1 ca khúc khác là Sour Milk Sea - đĩa đơn đầu tiên của Lomax.

Tới ngày 25/2/1969, vào sinh nhật thứ 26 của Harrison, ông đã hoàn thiện Something, bằng chứng là 1 bản demo đơn giản nhưng ngoạn mục mà ông thu ở EMI vào ngày đó.

Vẫn không biết phải làm gì với ca khúc, ông gửi 1 bản demo cho Joe Cocker để xem xét đưa vào album thứ 2 của Cocker, vì ông trước đó rất ấn tượng với phiên bản có hồn With A Little Help From My Friends của Cocker - hit No.1 ở Anh năm 1968. Cocker đồng ý thu âm và Harrison thậm chí chơi guitar cho phiên bản này. Và nó thật sự phát hành trong album Joe Cocker! Vào tháng 11/1969.

Trong khi chờ đợi, Harrsion đã thu đủ tự tin để đưa ca khúc ra thử sức với The Beatles, mà hóa ra đó là quyết định không thể đúng đắn hơn. Các thành viên The Beatles khác công nhận Something là ca khúc hay nhất Abbey Road, được chọn làm đĩa đơn cho album. Lennon phát biểu trong 1 buổi phỏng vấn ngay khi album ra mắt rằng ca khúc của Harrison "là ca khúc hay nhất album. Chúng tôi có thể sẽ phát hành Something làm đĩa đơn ở Mỹ. Họ sẽ mê nó cho coi".

McCartney đồng tình, nói rằng "ca khúc, trong tâm trí tôi, là ca khúc hay nhất George (Harrison) từng viết".

Và Something đã là là đĩa mặt A đầu tiên và duy nhất của Harrison ở The Beatles. "Trước đây họ có ban cho tôi vài đĩa mặt B" - Harrison nói với Wigg - "Đây là lần đầu tôi có đĩa mặt A đó. Hoành tráng đó chứ? Ha ha".

Nguồn cảm hứng

Trước 1 kiệt tác xuất thần như vậy, không lạ khi mọi người tò mò về nguồn cảm hứng phía sau Something.

Ban đầu, nó được cho là về vợ Harrison khi đó là Pattie Boyd. "Anh ấy nói với tôi 1 cách đơn giản là anh ấy viết ca khúc dành cho tôi" - Boyd nói trong cuốn sách về đời bà.

Tuy nhiên, tin đồn về sự thiếu chung thủy của Harrison đã tràn lan vào thời điểm đó. Thế nên, khi Wigg hỏi Harrison ca khúc viết về ai vào năm 1969, tay guitar bẽn lẽn trả lời: "Có lẽ là Pattie" thì cả Wigg cũng không thấy thuyết phục nên hỏi tiếp: "Thật vậy sao?". Rõ ràng, không thoải mái với chủ đề này, Harrison lập tức đổi chủ đề khỏi nàng thơ đích thực của ca khúc để hướng về giai điệu.

"Ca từ chẳng là gì, thật sự thế" - Harrison lấp liếm - "Có rất nhiều ca khúc như thế trong đầu tôi. Tôi phải viết nó ra. Có người nói với tôi rằng Something là một trong những điều hay nhất tôi từng viết. Tôi không biết nữa. Có thể là đúng mà cũng có thể là sai. Dù sao thì nghe khá tâng bốc… Thật tuyệt. Đó có thể là giai điệu hay nhất tôi từng viết".

Sau này, Harrison lại nói đó là về thần Krishna. Quả thật, thời điểm đó, ông đang bị ám ảnh với những nghiên cứu về ý thức hệ của thần Krishna. Harrison thậm chí nhấn mạnh ca từ gốc vốn là "có gì đó trong bước đi của NGÀI". Tuy nhiên, ông đã phải thay đổi vì không muốn bị cáo buộc là đồng tính luyến ái, điều mới chỉ là hợp pháp ở Anh vào năm 1967.

Vậy hãy thử đi sâu về hạt mầm đầu tiên của Something. "Tôi đã viết ca khúc vào thời điểm chúng tôi làm album đôi cuối cùng" - Harrison nói với Wigg - "Chỉ có dòng đầu "có gì đó trong bước đi của nàng", vốn đã xuất hiện ở triệu ca khúc. Không có gì đặc biệt nhưng lại có vẻ phù hợp". Sau đó, ông thừa nhận: "Tôi có lẽ chẳng bao giờ nghĩ ra những câu từ đó. Có 1 ca khúc của James Taylor tên Something in the Way She Moves mà câu đầu là thế. Tôi cũng đã cố thay đổi từ ngữ đi nhưng chúng cứ ngập tràn trong đầu.  Cuối cùng, tôi đành để vậy và đơn giản gọi nó là Something".

James Taylor là 1 trong những nghệ sĩ đầu tiên ký hợp đồng với Apple Records và nếu Harrison vô thức lấy câu đó thì anh thậm chí cảm thấy như "được tâng bốc".

Và như thế, Harrison cứ bị mắc kẹt trong "something in the way she moves" trong… 6 tháng! Ông chán nản tới mức đóng băng hoạt động và Lennon chính là người muốn kéo ông lại với càng nhiều hoạt động càng tốt. Thế là, Harrison bực tức kêu lên với các bạn cùng nhóm: "Nó có thể là gì hả Paul (McCartney), cái "something in the way she moves", cái gì đó là cái gì, nó cứ thu hút tôi. Tôi không thể nghĩ ra điều gì đã thu hút tôi tới vậy". Lennon đã gợi ý ông nói ra bất cứ thứ gì trong đầu, kiểu như "thu hút tôi như 1 quả súp lơ", và hãy trở đi trở lại với nó liên tục cho tới khi tìm ra được điều mình muốn tìm. Và cuối cùng thì Harrison cũng làm được!

Như vậy, nàng thơ của Harrison có thể là rất nhiều người, tích tụ trong tâm trí của ông và bật ra khi đã được thai nghén đủ. Ý nghĩa thật sự của ca khúc sẽ mãi mãi là 1 ẩn số nhưng chính sự mơ hồ một phần giúp nó trở thành ca khúc được yêu thích trên toàn cầu, tới mức Frank Sinatra phải thốt lên rằng Something là "tình ca vĩ đại nhất từng được viết".