Arsenal: Mesut Oezil và câu chuyện cái chết của 'số 10' cổ điển

(Thethaovanhoa.vn) - Hầu hết tất cả đều nhớ tới mùa giải 2015/16, khi Leicester gây chấn động bóng đá thế giới với chức vô địch Premier League, bất chấp tỷ lệ ăn cược là 1/5000. Nhưng mùa giải đó cũng đã chứng kiến phong độ đỉnh cao của Mesut Oezil, một tiền vệ sáng tạo nhất trong 5 giải đấu hàng đầu châu Âu ở thập kỷ này.

Lịch thi đấu bóng đá hôm nay. Kết quả Arsenal vs Bayern Munich. Lịch bóng đá ngày 18/7

Lịch thi đấu bóng đá hôm nay. Trực tiếp ICC Cup 2019. Trực tiếp giao hữu CLB. Trực tiếp U19 châu Âu. Trực tiếp vòng loại cúp C2 châu Âu. Lịch bóng đá ngày 18/7.

Theo dữ liệu của TruMedia, Mesut Oezil đã tạo ra 146 cơ hội ghi bàn trong 35 trận đấu ở Premier League mùa giải 2015/16 – nhiều hơn 20 lần so với bất kỳ cầu thủ nào khác kể từ năm 2010. Tiền vệ người Đức thực hiện 19 pha kiến tạo – kỷ lục trong 1 mùa giải của Premier League ở thập kỷ này, cũng như tạo ra 28 cơ hội rõ ràng (Big Chances). Từ ngày 26/9 đến ngày 21/11, anh đã ghi kiến tạo trong 7 trận đấu liên tiếp – thành tích mà chưa có cầu thủ nào ở Premier League từng làm được trước đây và kể cả sau đó. Trên thực tế, chỉ có 18 cầu thủ khác ghi được 7 kiến tạo ở cả mùa giải 2015/16.

• Lịch thi đấu Arsenal mùa giải 2019-20. Lịch thi đấu bóng đá Ngoại hạng Anh của Arsenal

Mặc dù dẫn đầu về chỉ số bàn thắng kỳ vọng (xG) và bàn thua kỳ vọng (xGA) nhưng Arsenal đã kết thúc mùa giải ở vị trí thứ 2, sau Leicester. Nếu những kết quả của Arsenal phù hợp với màn trình diễn của họ, có lẽ thầy trò HLV Arsene Wenger đã giành chức vô địch và Mesut Oezil có thể sẽ giành giải thưởng 'Cầu thủ xuất sắc nhất năm'. Nhưng thậm chí tiền vệ người Đức còn không góp mặt ở 'Đội hình tiêu biểu' do PFA bình chọn. Thay vì được nhớ đến như là thành tựu về sự sáng tạo đỉnh cao, mùa giải 2015/16 của Mesut Oezil đã đưa ra một chỉ dẫn khác: Cầu thủ và vị trí của anh sẽ không bao giờ quan trọng nữa.

Hãy nghĩ về những đội bóng xuất sắc nhất thế giới. Không có nhiều trong số đó được xây dựng lối chơi xoay quanh “số 10” cổ điển. Man City đã biến cả 2 “số 10” của họ – Kevin de Bruyne và David Silva – thành tiền vệ truyền thống. Bayern Munich làm điều tương tự với James Rodriguez, trong khi chân kiến tạo hàng đầu của họ là Joshua Kimmich, một hậu vệ cánh. Liverpool cũng như vậy, khi phụ thuộc vào sự sáng tạo ở 2 hành lang cánh, và họ đã vô địch Champions League 2019 sau khi đã bán “số 10” Philippe Coutinho cho Barcelona. Tiền vệ 27 tuổi đã vật lộn ở Tây Ban Nha, khi Barcelona được xây dựng lối chơi xung quanh Leo Messi – siêu sao hàng đầu thế giới. Trong khi đó ở Italy thì cả đội hình Juventus không có bất kỳ cầu thủ nào ghi được trên 10 kiến tạo ở mùa giải 2018/19 vừa qua.

"Nếu nhìn vào 500 cầu thủ hàng đầu thế giới trong bảng xếp hạng của chúng tôi, tỷ lệ “số 10” đã giảm kể từ năm 2013" – Omar Chaudhuri, người đứng đầu cơ quan nghiên cứu và phân tích bóng đá 21st Club chia sẻ. "Năm 2013, 59/500 là “số 10”, nhưng từ năm 2014 đến 2019 thì con số này đã giảm xuống còn 51, 41, 37, 30, 30, 30. Nói cách khác, số lượng “số 10” cổ điển đã giảm một nửa trong 6 năm qua".

Mỗi tiền vệ tấn công đều được tính riêng một mùa giải sáng tạo. Ví dụ Mesut Ozil 2015/16, tạo ra 28 cơ hội được coi là một mùa giải sáng tạo. Trong số 100 mùa giải sáng tạo nhất (tính tổng cộng 5 giải đấu hàng đầu châu Âu, trừ Ligue 1) từ ​​các tiền vệ tấn công trong thập kỷ này – được xác định bởi số cơ hội được tạo ra ở vị trí đó – chỉ có 16 trong số đó đã xảy ra sau mùa giải 2015/16. Mùa giải sáng tạo nhất sau Mesut Oezil 2015/16 là... Mesut Oezil 2016/17. Tuy nhiên, trong vai trò “số 10”, anh đã tạo ra 69 cơ hội – ít hơn 1 nửa so với những gì anh đã làm được ở mùa giải trước đó. Quan trọng hơn, mùa giải 2016/17 đánh dấu lần đầu tiên sau 20 năm Arsenal không góp mặt ở nhóm 4 đội dẫn đầu Premier League.

Dường như có một giới hạn về những gì mà một đội bóng có thể đạt được khi lối chơi sáng tạo của họ trực tiếp qua “số 10”. Hoặc ít nhất, những HLV của những đội bóng hàng đầu thế giới nghĩ rằng là có giới hạn đó.

Pressing tầm cao đã trở thành chiến thuật của hầu hết các CLB hy vọng sẽ chinh phục được chức vô địch Champions League ở các mùa giải gần đây. Để pressing hiệu quả, đội bóng cần phải có một số sơ đồ khi kiểm soát bóng, nhưng để “số 10” có thể gây sát thương tối đa thì anh ta phải có khả năng di chuyển để tìm kiếm khoảng trống. HLV Juergen Klopp từng cho rằng: "Không một tiền vệ kiến thiết nào trên thế giới có thể giỏi khi ở một tình huống phản công". Ông ấy nói không chính xác, vì đã đi theo xu hướng chiến thuật trong 5 năm qua.

Trên hết, triển khai tấn công thông qua 1 cầu thủ không phải là cách hiệu quả nhất để giành chiến thắng. Khi đường chuyền quyết định có thể đến từ 4 hoặc 5 cầu thủ khác thì điều đó mới khiến đối phương khó có thể chống lại. Thêm vào đó, đôi khi những cầu thủ xuất sắc cũng sẽ có màn trình diễn tệ hoặc bị lập kế hoạch vô hiệu hóa thì điều gì sẽ xảy ra với “số 10”? Để kế hoạch thay đổi chiến thuật hiệu quả, tiền vệ tấn công phải giỏi hơn các vệ tinh xung quanh rất nhiều. Nhưng hiếm khi có sự khác biệt về kỹ năng giữa các cầu thủ ở những CLB hàng đầu châu Âu – trừ khi đó là Barcelona, CLB sở hữu Leo Messi.

Zinedine Zidane chuyển từ Juventus sang Real Madrid vẫn là thương vụ chuyển nhượng đắt giá thứ 2 (tính bằng euro) cho một tiền vệ tấn công sau Philippe Coutinho của Barcelona. Trong khi đó, James Rodriguez là bản hợp đồng đắt giá thứ 3 cho “số 10”. Trớ trêu thay, HLV Zidane lại không ưa chuộng James Rodriguez hay Isco. Ngoài ra, Philippe Coutinho, Paulo Dybala và Christian Eriksen cũng đang đối mặt với tương lai không chắc chăn ở CLB chủ quản.

Đó cũng là điều tương tự đang xảy ra với Mesut Oezil dù đã ký hợp đồng mới có thời hạn 3,5 năm vào tháng 1/2018 và trải qua mùa giải đầu tiên của HLV Unai Emery tại Arsenal. Mùa giải xuất sắc nhất của tiền vệ người Đức đến khi anh ở tuổi 26. Arsenal gia hạn hợp đồng với anh ở năm 29 tuổi, khi bắt đầu sang bên kia sườn dốc sự nghiệp. Điều này có 2 mặt: cầu thủ giỏi nhất của họ chiếm vị trí quan trọng khác và anh ta có khả năng trở nên tồi tệ hơn.

Điều đó không có nghĩa là Mesut Oezil vẫn không thể đóng góp. Anh là tiền vệ tấn công tuyệt vời, chiếm lĩnh trận đấu, di chuyển với tốc độ của riêng anh, trong khi mọi thứ xung quanh anh có thể tăng tốc hoặc chậm nhịp chỉ bằng một cú huých vai, chọc khe hay tắc bóng. Đó là những gì có thể miêu tả được màn trình diễn hủy diệt của anh khi tạo ra 4 cơ hội, ghi 1 bàn, 1 kiến tạo giúp Arsenal giành chiến thắng 3-1 trước Leicester, vào tháng 10 năm ngoái.

Tuy nhiên, Mesut Oezil không ghi thêm bất kỳ pha kiến tạo nào trong phần còn lại của mùa giải. Anh không bao giờ tái hiện được màn trình diễn như trước Leicester. Đó là vấn đề với Arsenal và bất kỳ đội bóng nào khác có một cầu thủ như Mesut Oezil: Họ cần anh làm được như thế mỗi trận đấu.

Thành Đạt