30 năm Bức Tường: Từ những "viên gạch" đầu tiên đến biểu tượng rock Việt Nam

Ban nhạc Bức Tường vừa tổ chức "sinh nhật" tuổi 30 bằng chương trình We Are The wall - 30 năm Bức Tường tại SOL 8 (Nguyễn Công Hoan, Hà Nội). Đây là chương trình mà Bức Tường muốn cùng những khán giả của mình nhìn lại khoảng thời gian "bên nhau ta sống những tháng năm qua", cùng bước vào một hành trình mới đầy mạnh mẽ và tự hào: "Đi về phía chân trời, có bao điều ta chưa từng biết".

Nhắc đến ban nhạc Bức Tường là nhắc đến một thỏi "nam châm" - như tên một bài hát của Trần Lập, thủ lĩnh của Bức Tường - luôn tạo được sức hút lớn đối với những tín đồ rock. Mỗi album, dù đã phát hành khá lâu, đến nay vẫn có người lùng mua, điển hình như album Tâm hồn của đá và Vô hình. Những live show của Bức Tường đều hết chỗ, không khí rộn ràng, đông vui như ngày hội. Buổi biểu diễn We Are The Wall - 30 năm Bức Tường tại SOL 8 diễn ra tối ngày 26/3 - đúng ngày sinh nhật Bức Tường - cũng vậy.

Như lực hút của nam châm

Chương trình 20h mới bắt đầu, nhưng từ chiều, đã có rất đông fan của Bức Tường kéo đến SOL 8 để tham quan triển lãm những kỷ vật gắn liền với hành trình 3 thập kỷ của Bức Tường, được thiết kế theo dòng thời gian với mỗi giai đoạn đều đánh thức những ký ức trong lòng người xem.

Khi chương trình bắt đầu, không gian của SOL 8 chật như nêm rung chuyển khi các thành viên ban nhạc Bức Tường tiến ra sân khấu và kể về hành trình 3 thập kỷ của mình chỉ bằng âm nhạc và âm nhạc, kéo dài liên tục trong gần 4 giờ, với nhạc mục lên tới 30 bài.

Và giống như nhiều liveshow khác của Bức Tường, We Are The Wall - 30 năm Bức Tường chinh phục khán giả bằng "đường dây âm nhạc" đã được tính toán rất kỹ. Đấy là đi từ quá khứ đến hiện tại và hướng tới tương lai để khán giả có thể tham gia trực tiếp vào các bài hát, cùng sống với các bài hát và tiếp tục chờ đợi những đỉnh cao mới của Bức Tường.

Từ ngày thủ lĩnh Trần Lập qua đời, Bức Tường đến nay vẫn chưa có giọng ca chính thức mà chủ yếu là những "người anh em của Bức Tường" tham gia trong từng hoàn cảnh, từng giai đoạn ở vị trí ca sĩ. Trong show này là rocker Nguyễn Việt Lâm, Dương Trần Nghĩa, Phạm Anh Khoa. Cả 3 đều là giọng ca tốt, mang đến những luồng gió mới, ngọn lửa mới, dòng chảy mới cho âm nhạc Bức Tường. Nhưng để trả lời câu hỏi: Những cái tên kể trên đã thay thế được Trần Lập chưa thì rất khó, bởi 1 trong những lý do quan trọng nhất, đấy là mối liên hệ cảm xúc mà Trần Lập xây dựng với khán giả là điều không thể thay thế! Điều đó đã được chứng minh khi màn hình LED trên sân khấu mỗi khi xuất hiện hình ảnh thủ lĩnh Trần Lập, hay đơn giản mỗi khi đến bài do Trần Lập sáng tác, khán giả phía dưới đều rưng rưng xúc động. Dường như mặc định trong tâm trí của khán giả, giọng ca, hình ảnh và thông điệp mà Trần Lập mang lại đã tạo nên một di sản vững chắc, không dễ dàng để bất kỳ ai khác có thể tái tạo hoặc thay thế.

Đây không phải lần đầu Trần Lập "tái xuất" qua những thước phim tư liệu được trình chiếu trên màn hình LED trên sân khấu mà hầu như lần nào tổ chức chương trình, Trần Lập cũng "hiện diện" bằng cách ấy. Đây có lẽ là chủ ý của Bức Tường hiện tại nhằm truyền tải và duy trì những giá trị cốt lõi mà thủ lĩnh của Bức Tường đã để lại. Điều này không chỉ là cách tưởng nhớ và khẳng định di sản âm nhạc của Trần Lập mà còn là cầu nối giữa quá khứ và hiện tại của ban nhạc.

Ngoài Nguyễn Việt Lâm, Dương Trần Nghĩa, Phạm Anh Khoa, We Are The Wall - 30 năm Bức Tường còn có sự tham gia của các thành viên ban nhạc Bức Tường nhiều thế hệ. Những thành viên đã rời ban nhạc cùng biểu diễn ca khúc Ngày hôm qua, Cây bàng...

Ở tiết mục cuối cùng, Bức Tường cùng các vị khách mời và khán giả hòa giọng ca khúc We Are The Wall - tác phẩm đầu tiên được Bức Tường thể hiện tại chương trình SV96, đánh dấu ngày họ "bước ra ánh sáng" và được xem như là tuyên ngôn của ban nhạc về bản thân, cũng là sự bắt nguồn cho tư tưởng xuyên suốt trong âm nhạc Bức Tường sau này - tươi sáng, tích cực và mạnh mẽ.

Chỉ tiếc một điều, "bức tường âm nhạc đồ sộ" We Are The Wall - 30 năm Bức Tường giá mà tổ chức ở không gian mở ngoài trời thì công chúng còn đông hơn nữa, không khí sẽ còn bùng nổ hơn nữa. Nhưng bù lại, giống như chương trình Bức Tường Unplugged - Cơn mưa tháng 5 diễn ra hồi cuối tháng 10/2024 tại Nhà hát Hồ Gươm (được đề cử hạng mục Chương trình của năm tại Giải thưởng Cống hiến lần 19 năm 2025 của báo Thể thao và Văn hóa), do được trình diễn trong một không gian kín, với sân khấu tối giản và hiệu ứng ánh sáng tinh tế, Bức Tường đã tạo nên một không gian thân mật, nơi từng khán giả có thể cảm nhận rõ ràng từng cung bậc cảm xúc của ban nhạc. Sự gần gũi này vừa làm tăng tác động của âm nhạc vừa mở ra một phương diện mới cho các live show rock - đó là sự kết nối sâu sắc giữa nghệ sĩ với fan, vượt qua những yếu tố kỹ thuật và công nghệ thường thấy ở các chương trình khác.

Biểu tượng của rock Việt Nam

Qua 3 thập kỷ (26/3/1995 - 26/3/2025), Bức Tường không chỉ ghi dấu ấn qua các sản phẩm âm nhạc chất lượng mà còn tạo dấu ấn mạnh mẽ trong lòng khán giả. Từng album, từng buổi biểu diễn của ban nhạc đã phản ánh sự trưởng thành và đổi mới trong nghệ thuật. Những ca khúc đậm chất rock như lời ca của tình yêu, khát khao tự do và niềm tin vào tương lai đã làm rung động lòng người.

Không chỉ dừng lại ở những thành công về mặt thương mại, Bức Tường còn góp phần định hình văn hóa âm nhạc của một thế hệ, là minh chứng sống cho việc nghệ thuật có thể trải qua thời gian mà vẫn giữ được sức sống mãnh liệt. Những thông điệp về tự do, lòng yêu nước và khát vọng vươn lên đã lan tỏa mạnh mẽ trong từng giai điệu, tạo nên sức ảnh hưởng vượt qua ranh giới của âm nhạc.

Trong số các ban nhạc rock Việt Nam, Bức Tường được coi là biểu tượng của sự kiên trì và đổi mới. Họ không ngừng thử nghiệm, kết hợp giữa yếu tố truyền thống và phong cách hiện đại, đồng thời tạo ra những sản phẩm âm nhạc độc đáo và chân thật nhất. Những giá trị mà họ thể hiện đã trở thành nguồn động lực cho rất nhiều nghệ sĩ trẻ dấn thân theo con đường của riêng mình.

"Nhìn lại 3 thập kỷ của Bức Tường, nếu nói là sự cố gắng thôi thì chưa đủ mà phải là sự quyết tâm rất lớn của ban nhạc khi đã phải đối mặt và vượt qua rất nhiều những biến cố, thay đổi của cuộc sống. Bức Tường vẫn đứng vững, những giá trị âm nhạc của Bức Tường cho đời sống âm nhạc vẫn trường tồn" - nhạc sĩ Lưu Quang Minh nói.

Anh cho rằng, "Họ - ban nhạc Bức Tường - là một biểu tượng, một ban nhạc huyền thoại và luôn truyền cảm hứng cho cho nhiều thế hệ nghệ sĩ trẻ dấn thân theo con đường âm nhạc đầy thử thách. Đối với những người cùng thời thì Bức Tường là một kỷ niệm, với thế hệ kế tiếp họ thì đó là sự khâm phục, còn đối với thế hệ trẻ thì họ thấy rằng thế hệ cha anh mình đã từng có một thời thanh xuân như thế nào, từ đó có thể yêu thích, trải nghiệm hoặc có thể sống một phần nào đó với quá khứ đối với âm nhạc của Bức Tường".

"Sau 3 thập kỷ, đến nay chúng tôi vẫn còn được đi cùng nhau thì giống như tên một bài hát của Bức Tường là "đường đến ngày vinh quang" rồi - cựu thành viên ban nhạc Bức Tường, hiện là Phó Cục trưởng Cục Hợp tác quốc tế (Bộ VH,TT&DL) Trần Nhất Hoàng chia sẻ.

"Mỗi lúc gặp khó khăn, chúng tôi vẫn thường động viên nhau bằng lời hát "ngày đó ngày đó sẽ không xa xôi/ và chúng ta là người chiến thắng", "dẫu có lúc mặt trời không chiếu sáng/ vẫn vững tin nắng ấm khi bình minh" - Trần Nhất Hoàng kể tiếp - "Thủ lĩnh Trần Lập khi mới 19, 20, lúc còn rất khó khăn ấy đã rất lạc quan như thế. Đến giờ, Bức Tường vẫn giữ vững tinh thần lạc quan ấy. Và bằng âm nhạc, trong 3 thập kỷ qua và còn lâu hơn nữa, Bức Tường luôn luôn muốn tạo ra nguồn cảm hứng sống mạnh mẽ, tích cực, có giá trị và làm điều gì đó cho ngày mai tốt đẹp hơn. Công chúng đã cảm nhận được tinh thần chung ấy, nghĩa là ban nhạc đã thành công".

Nguyễn Hoàng (Hoàng Mario) - thành viên đồng sáng lập Bức Tường chia sẻ với Thể thao và Văn hóa (TTXVN): "Bức Tường là một mái nhà. Trong ngôi nhà ấy có những thành viên đã phải dừng lại, không lên sân khấu đều đặn nhưng vẫn cùng nhau xây từng viên gạch cho bức tường ấy. Tất cả chúng tôi đều tự hào về Bức Tường vì đó là tuổi trẻ của chúng tôi, khi đã hy sinh rất nhiều thứ để xây nên mái nhà chung, cùng nhau trải qua nhiều chặng đường đầy khó khăn và thử thách".

"Bức Tường tự cho mình một sứ mệnh tiên phong, đấy là người mở đường và khai phá. Chính vì thế, những người như Trần Tuấn Hùng và những anh em khác vẫn đang phải hy sinh rất nhiều thứ trong cuộc sống để giữ cho cái tên Bức Tường luôn luôn cháy sáng trong nhiều năm qua và cả tương lai nữa…" - anh khẳng định.