100 năm Disney: Đưa phim hoạt hình trở nên nổi tiếng toàn cầu

Với 40 USD trong túi, nhà sản xuất Walt Disney đã tìm đường đến Hollywood. 100 năm và vô số bộ phim kinh điển sau đó, ông đã để lại một di sản lâu dài trị giá hàng tỷ USD.

"Hãy nhớ rằng, tất cả bắt đầu với một con chuột" - Walt Disney tuyên bố trong một chương trình truyền hình vào năm 1954.

Vào thời điểm đó, công ty sản xuất phim của ông đã hoạt động được hơn 30 năm và là một trong những công ty thành công nhất ở Mỹ - với phim hoạt hình!

Chuột Mickey không chỉ trở thành anh hùng màn ảnh mà còn mỉm cười trên áo phông, bóng đá và cốc đánh răng.

Một năm sau, vào năm 1955, chú chuột hoạt hình thậm chí còn xuất hiện tại Disneyland đầu tiên mở cửa ở California.

Walt Disney, sinh năm 1901 và lớn lên trong một trang trại ở Missouri, khởi nghiệp là một nghệ sĩ quảng cáo và sau đó khám phá ra phim hoạt hình.

Chỉ với 40 USD trong túi, ông đã đến Hollywood và cách đây đúng 100 năm, vào năm 1923, ông đã thành lập Công ty Walt Disney, ngày nay là một doanh nghiệp trị giá hàng tỷ USD.

"Thật thú vị khi làm được điều không thể" là một trong những niềm tin của người tiên phong trong phim hoạt hình.

Ẩn đằng sau câu nói vô tư này là một khối lượng công việc và đạo đức làm việc mãnh liệt, gần như điên cuồng, nhưng cũng là một niềm tin không lay chuyển vào ý tưởng của chính Disney.

Hết lần này đến lần khác, Disneynông dân ở trên bờ vực phá sản. Các dự án của ông được coi là quá táo bạo; với công nghệ phim mới nhất luôn được thử nghiệm và hoàn thiện.

Walt Disney thường ngủ trên chiếc ghế dài trong studio của mình, hầu như không nhìn thấy những đứa con của mình, nhưng vẫn làm việc chăm chỉ để mê hoặc những đứa trẻ xa lạ khác bằng những câu chuyện cổ tích trên màn ảnh của ông.

Disney vẫn kiếm bộn tiền trong thời Đại suy thoái

Walt Disney đã làm nên lịch sử điện ảnh vào năm 1937: Nàng Bạch Tuyết và 7 chú lùn (Snow White) là bộ phim hoạt hình dài đầu tiên ra rạp - Mickey Mouse and Co. trước đây chỉ làm các bộ phim ngắn. Vào thời điểm đó, không ai có thể đoán được rằng sẽ có thêm 60 bộ phim dài tiếp theo cho đến ngày nay.

Và rồi nhà sản xuất táo bạo Walt Disney đã tính toán sai lầm nghiêm trọng: Thay vì 250.000 USD (tương đương 228.000 euro), 1,5 triệu USD được yêu cầu để hoàn thành bộ phim; thay vì 18 tháng, các họa sĩ hoạt hình của ông đã làm việc trong 3 năm cho một ý tưởng được coi là hoàn toàn điên rồ ở Hollywood. Một bộ phim hoạt hình dài tập? Ai sẽ xếp hàng tại phòng vé xem phim?

Nhưng sau khi bộ phim được phát hành, phim đã thu về khoảng 8 triệu USD - vào thời điểm mà một vé xem phim có giá trung bình là 25 xu Mỹ.

Được dịch ra 10 thứ tiếng, bộ phim đã trở thành một cú hích phòng vé ở 46 quốc gia khác.

Yêu cầu phải làm thêm giờ, lương thấp và một ông chủ quản lý vi mô từng nét bút: đó là những điều kiện làm việc tại công ty, cùng với một ông chủ có cái tôi sáng tạo yêu cầu một cái tên được thể hiện trong phần mở đầu - đó là chính Walt Disney.

Thậm chí ngày nay, chữ ký của ông còn tô điểm cho logo của tập đoàn tỷ USD.

Tuy nhiên, không phải chỉ riêng tài năng của Walt Disney đã dẫn đến thành công của công ty. Ông thành lập hãng phim cùng với anh trai Roy - người sau này tiếp quản tài chính.

Con chuột bắt đầu tất cả được thiết kế bởi giám đốc nghệ thuật Ub Iwerks, nhưng dường như theo các thông số kỹ thuật nghiêm ngặt của nhà phát minh nhân vật.

Ngẫu nhiên, Chuột Mickey cũng được tạo ra trong thời điểm kinh doanh xuống dốc: trong chuyến tàu Disney trở về Los Angeles.

Ở New York, Walt Disney đã không thể đạt được thỏa thuận với một nhà phát hành, người đã giành được quyền phát hành các phim hoạt hình ngắn thành công lúc bấy giờ của ông - Oswald the Lucky Rabbit - ngay trước mũi ông.

Walt Disney vừa là một người có tầm nhìn xa vừa là một doanh nhân. Và ông có một sở trường để phát hiện ra những người tài năng.

Điều kỳ lạ là chính trong thời kỳ Đại suy thoái vào cuối những năm 1920, khi các công ty phá sản và nhiều gia đình trở nên nghèo khó cùng cực, thì Disney lại hái ra tiền nhờ biết cách quảng bá cho các nhân vật hoạt hình của mình trên nhiều vật dụng thiết thực trong cuộc sống.

Với người quản lý quảng cáo khéo léo Kay Kamen trong hội đồng quản trị, hình ảnh của chuột Mickey đã được trang trí trên tất, hộp ngũ cốc và bóng đá từ những năm 1930 trở đi.

Disney Studios nhanh chóng kiếm được nhiều tiền hơn đáng kể từ các sản phẩm quảng cáo của họ hơn là từ chính các bộ phim. Đây vẫn là nguồn thu nhập chính của công ty, trị giá hàng tỷ USD ngày nay.

Sau Snow White, Pinocchio (1940), Dumbo (1941) và Bambi (1942) nằm trong số những bộ phim được Disney Studios phát hành.

Nhưng các bộ phim này không thể sánh được với thành công của Snow White: Doanh thu dự đoán không thành hiện thực, một phần do thị trường bán hàng ở châu Âu sụp đổ do Thế chiến II.

Vì khó có thể tìm thấy bất kỳ ngân hàng nào cung cấp các khoản vay cần thiết cho các sản phẩm mới, nên công ty đã niêm yết cổ phiếu.

Ngày nay, theo Viện Chính sách Truyền thông, Công ty Walt Disney đứng thứ 6 trong số các tập đoàn truyền thông thành công nhất thế giới và là một phần của chỉ số chứng khoán Dow Jones, danh sách 30 công ty thành công nhất của Mỹ.

Trong Thế chiến II, Disney Studios đã trở thành một công cụ tuyên truyền của Hoa Kỳ.

Các hãng phim đã sản xuất nhiều phim ngắn và phim hoạt hình ca ngợi chiến tranh của Mỹ và tái tạo những hình ảnh khuôn mẫu về kẻ thù.

Ví dụ, trong bộ phim tuyên truyền nổi tiếng Der Fuehrer's Face (1943), Vịt Donald bị buộc phải làm việc trong một nhà máy sản xuất vũ khí ở Đức Quốc xã và phát điên lên khi nghe thấy những tiếng hét "Heil Hitler".

Tương tự như vậy, Disney đã sản xuất các bộ phim giáo dục và đào tạo cho Quân đội Mỹ.

Các nhà phê bình phàn nàn rằng công ty sẽ tốt hơn nếu truyền bá các thông điệp hòa bình và nhân văn thay vì tuyên truyền chiến tranh.

Nhiều giải Oscar cho Disney

Trong những năm sau Thế chiến thứ hai, Disney đã xây dựng nên thành công của các bộ phim dài tập của mình - với Alice ở xứ sở thần tiên (1951) và Peter Pan (1953).

Năm 1955, Walt Disney có một ý tưởng điên rồ khác: thế giới cổ tích của ông sẽ trở thành hiện thực, và do đó, Disneyland đầu tiên được xây dựng ở bang California, Hoa Kỳ.

Sau đó, các chi nhánh tiếp theo ở Florida, Paris, Tokyo, Hong Kong và Thượng Hải (Trung Quốc).

Walt Disney đã được trao 26 giải Oscar trong suốt cuộc đời của mình - một kỷ lục chưa từng có.

Tuy nhiên, ông đã không sống để xem buổi ra mắt bộ phim cuối cùng của mình, The Jungle Book (1967) khi ông qua đời vì bệnh ung thư phổi vào năm 1966.

Tuy nhiên, thương hiệu Disney vẫn tồn tại, bất chấp cuộc khủng hoảng tài chính lớn vào đầu những năm 1980.

Disney bắt kip xu hướng thời đại

Năm 1986, cháu trai của Walt là Roy E. Disney tiếp quản xưởng phim hoạt hình và cùng với Jeffrey Katzenberg dẫn dắt "thời kỳ phục hưng của Disney", Nàng tiên cá (1989), Người đẹp và quái vật (1991) và Vua sư tử (1994) ra đời.

"Tôi nghĩ khi bạn liên hệ Disney với bất cứ thứ gì, bạn sẽ nghĩ đến phép thuật, trí tưởng tượng và sự sáng tạo, và tôi nghĩ điều rất khác biệt về công ty đó là chúng tôi kể những câu chuyện và tạo ra điều kỳ diệu trong mọi việc chúng tôi làm" - Betty Cline, Giám đốc của Walt Disney Archive từng nói.

Từ những năm 2000 trở đi, Disney Co. đã đặt mục tiêu mở rộng. Đầu tiên, hãng mua lại xưởng phim hoạt hình thành công Pixar (hãng này đã từng sản xuất các bộ phim như Toy Story và Finding Nemo), sau đó tung ra vô số phim siêu anh hùng với Marvel.

Tất nhiên, theo tinh thần của người sáng lập, Disney tiếp tục bắt kịp với những đổi mới công nghệ.

Mặc dù nền tảng phát trực tuyến của riêng Disney+ bắt đầu hơi muộn vào năm 2019 và gặp khó khăn lúc đầu, nhưng số liệu hàng quý cho năm 2022 hiện đã xếp nó ở vị trí thứ 3 trên toàn thế giới sau Netflix và Amazon Prime.